Ανθρώπινα αποτυπώματα 135.000ετών

Επισκέψιμο είναι πλέον το σπήλαιο της Θεόπετρας, στο δήμο Βασιλικής του νομού Τρικάλων, καθώς όλες οι παρεμβάσεις που προβλέπονταν από το έργο ανάδειξης μέσω του Γ΄ ΚΠΣ και αφορούν το εσωτερικό αλλά και τον εξωτερικό τομέα του σπηλαίου, έχουν ολοκληρωθεί.Εκείνο που απομένει είναι η ασφαλτόστρωση του δρόμου πρόσβασης, που θα υλοποιηθεί το επόμενο χρονικό διάστημα.Όσον αφορά τη διαρρύθμιση του σπηλαίου, στο εσωτερικό του υπάρχει διάδρομος κυκλοφορίας που περιτρέχει όλο το σπήλαιο, με μια πορεία περίπου περιμετρική. Είναι επίπεδος (με τις απαραίτητες μικρές κλίσεις) και έχει προστατευτικό κιγκλίδωμα.Ο διάδρομος δεν εφάπτεται του δαπέδου αλλά παραμένει εναέριος, εδραζόμενος σε μικρές βάσεις από σκυρόδεμα, γεγονός που δίνει τη δυνατότητα στον επισκέπτη να κινείται πάνω από τα αρχαιολογικά σκάμματα ώστε να μπορεί να βλέπει τα διάφορα ευρήματα.Με την είσοδό του στο σπήλαιο, ο επισκέπτης παίρνει μια γενική "γεύση" του σπηλαίου και των ανασκαφικών τομών, ενώ στη συνέχεια κινείται στη δυτική του πλευρά, βλέποντας αριστερά και δεξιά (ανατολικά και δυτικά δηλαδή του διαδρόμου) τις ανασκαφικές τομές με τα αντίστοιχα ευρήματα.
Στο τέλος αυτής της πρώτης διαδρομής υπάρχει ένα μικρό πλάτωμα, που χρησιμεύει ως χώρος στάσης και ενημέρωσης των επισκεπτών για την ιστορία του σπηλαίου και των προϊστορικών ενοίκων του και θα έχουν από κει τη δυνατότητα να βλέπουν τα σκάμματα της ανασκαφής και τα κατά χώραν διατηρημένα ευρήματα, κυρίως, τις εστίες της Μεσολιθικής περιόδου και τις εστίες των 60.000 ετών.
Μετά το πλάτωμα, ο επισκέπτης θα κατευθύνεται προς την ανατολική περιοχή του σπηλαίου, βλέποντας συνεχώς τις προαναφερθείσες εστίες, και πάλι θα υπάρχει στροφή ακολουθώντας την περίμετρο του σπηλαίου και μέσω γέφυρας, που περνάει πάνω από αγεφύρωτα σήμερα ανασκαμμένα τετράγωνα με κατεύθυνση Νότο-Βορρά, καταλήγει πάλι στην είσοδο/ έξοδο του σπηλαίου.Από τα δυτικά της γέφυρας μπορεί ο επισκέπτης να έχει άμεση οπτική επαφή με την καμένη επιφάνεια, όπου σώζονται τα αποτυπώματα των ανθρώπινων πελμάτων, χρονολογημένα με θερμοφωταύγεια στα 110.000 - 135.000 χρόνια πριν από σήμερα, και τα οποία θα είναι ορατά μέσω γυάλινης επιφάνειας του δαπέδου του διαδρόμου σε εκείνο το τμήμα του.
Είναι, τα δεύτερα σε αρχαιότητα αποτυπώματα ποδιών στην Ευρώπη μετά εκείνα της Terra Amata της Γαλλίας (380.000 ΒΡ), ενώ άλλα που βρέθηκαν σε σπήλαια της Γαλλίας και της Ιταλίας χρονολογούνται κάτω από τα 20.000 χρόνια.
Στην ίδια περιοχή θα σημαίνεται ο χώρος εύρεσης δύο ταφών, ενώ από την άλλη πλευρά, ανατολικά της γέφυρας, ο επισκέπτης θα βλέπει τα τρία σκάμματα, δίπλα ακριβώς στα ανατολικά βραχώδη τοιχώματα του σπηλαίου, όπου έχουν βρεθεί σε πολύ καλή κατάσταση διατήρησης οστά Μέσης Παλαιολιθικής εποχής, που ανήκουν σε σπηλαία άρκτο αλλά και σε ύαινα, κόκκινο ελάφι, αιγοειδή, λύκο και άλλα μικρότερα είδη ζώων.
Μετά τη γέφυρα, μέσω του διαδρόμου που ολοκληρώνει τη διαδρομή, διακρίνονται οι εναλλαγές του κλίματος στη διάρκεια του Πλειστοκαίνου, ενώ θα σημαίνεται και ο χώρος εύρεσης της μεσολιθικής ταφής, αλλά θα βλέπει στη θέση εύρεσής της και άλλη μεσολιθική ταφή που βρέθηκε με την ευκαιρία των έργων ανάδειξης στο σπήλαιο.
Παράλληλα, ο επισκέπτης θα έχει μια γενική εικόνα της ανασκαφής καθώς θα προχωρά προς την έξοδο του σπηλαίου. Εδώ, σύμφωνα με τα πρόσφατα ευρήματα, διαπιστώνει η κ. Κυπαρίσση-Αποστολίκα, θα βλέπει τη συγκέντρωση μικρών βράχων, ένα φράγμα ασφαλείας, που φαίνεται να έφραζε, στα παλαιολιθικά χρόνια, την είσοδο του σπηλαίου.Σε επιλεγμένες θέσεις του σπηλαίου και του εξωτερικού χώρου έχουν τοποθετηθεί ειδικές πινακίδες από ηφαιστειογενές υλικό που δεν επηρεάζεται από τις συνθήκες υγρασίας, ψύχους κλπ, με πληροφορίες (κείμενα, σχέδια και φωτογραφίες) σχετικά με την ιστορία του σπηλαίου και της ανασκαφής αλλά και των επιλεγμένων σημείων της ανασκαφής που επισημαίνονται.
"Στη Θεόπετρα ευτυχήσαμε να έχουμε βρει έξι ανθρώπινους σκελετούς, δύο της Ανώτερης Παλαιολιθικής, ο ένας είναι χρονολογημένος στα 14.500 π.Χ., δηλαδή μετά το τέλος της τελευταίας παγετώδους περιόδου, και τέσσερις της Μεσολιθικής χρονολογημένους στα 7.000 - 7.500 περίπου π.Χ." επισημαίνει η διευθύντρια της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας του ΥΠΠΟ.
Τονίζει δε ότι "τα αποτυπώματα ανθρώπινων πελμάτων είναι μοναδικά στον ελλαδικό χώρο και εξαιρετικά σπάνια σε παγκόσμια κλίμακα, και ελπίζουμε ότι θα συμβάλουν στη μελέτη της παρουσίας και της εξέλιξης του ανθρώπου στην Ελλάδα, η οποία βρίσκεται μεταξύ της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής, ώστε είναι πιθανή η εμφάνιση του σύγχρονου ανθρώπου και εδώ πολύ νωρίτερα απ' ό,τι στην υπόλοιπη Ευρώπη".
Σημειώνεται ότι στις εξωτερικές σκάλες πρόσβασης στο σπήλαιο έχουν εγκατασταθεί ειδικές πλατφόρμες και μηχανισμοί για τη διευκόλυνση ατόμων με ειδικές ανάγκες και κινητικά προβλήματα

Μία ώρα-ανάσα για τη Γη

Για μία ώρα το περασμένο Σάββατο η Γη πήρε μια βαθιά ανάσα. Τουριστικά αξιοθέατα και σπίτια σ' όλο τον κόσμο στην Ώρα της Γης 2009, κατέβασαν τους διακόπτες από 20:30 έως τις 21:30. Σύμβολα πολιτισμού, από τον Παρθενώνα, την Όπερα του Σίδνεϊ, οι Πύργοι Πετρόνας στην Κουάλα Λουμπούρ, ο θόλος της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη, οι Πυραμίδες της Αιγύπτου ως τον Πύργο του Άιφελ στο Παρίσι και το Κοινοβούλιο του Λονδίνου έγιναν για λίγο σύμβολα εξοικονόμησης ενέργειας, μιας νέας «στάσης» απέναντι στο περιβάλλον, για να μειώσουμε την κατανάλωση ενέργειας και τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου από τα ορυκτά καύσιμα.
"Ονειρευόμαστε από καιρό μια νέα συμφωνία για το κλίμα", δήλωσε ο Κιμ Κάρστενσεν, επικεφαλής μιας παγκόσμιας κλιματικής πρωτοβουλίας στην οργάνωση WWF (Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση), στη Βόννη της Γερμανίας, την πόλη που φιλοξενεί τις συνομιλίες του ΟΗΕ για το κλίμα από σήμερα 29 Μαρτίου ως τις 8 Απριλίου."Σήμερα δεν είμαστε πια τόσο μόνοι με το όνειρό μας. Το μοιραζόμαστε με όλους αυτούς τους ανθρώπους που σβήνουν τα φώτα τους", πρόσθεσε.Σύμφωνα με τους οργανωτές, η πρωτοβουλία έδειξε ότι εκατομμύρια άνθρωποι ζητούν από τις κυβερνήσεις να επεξεργαστούν μια νέα ισχυρή συμφωνία του ΟΗΕ για την καταπολέμηση της παγκόσμιας ανόδου της θερμοκρασίας ως το τέλος του 2009, έστω κι αν η παγκόσμια οικονομική κρίση δημιουργεί ανησυχίες σχετικά με τα κόστη.Η Ώρα της Γης τηρήθηκε για πρώτη φορά το 2007 στην Αυστραλία και έγινε παγκόσμια το 2008, καθώς 50 εκατομμύρια άνθρωποι συμμετείχαν σ' αυτή. Στην Ασία, φέτος έσβησαν τα φώτα σε αξιοθέατα στην Κίνα, τη Σιγκαπούρη, την Ταϊλάνδη και τις Φιλιππίνες. Ο κόσμος διασκέδασε με πικ-νικ και συναυλίες υπό το φως των κεριών.
Στην Ελλάδα
"Δράση για το περιβάλλον" είναι το ξεκάθαρο μήνυμα που έστειλαν οι πολίτες της Ελλάδας με την -σχεδόν- καθολική συμμετοχή τους στην αποψινή ωριαία "συσκότιση", στο πλαίσιο της παγκόσμιας πρωτοβουλίας κατά την κλιματικής αλλαγής "Ώρα της Γης".
Στις 20.30 κεντρικά σημεία της πρωτεύουσας αλλά και γειτονιές σχεδόν βυθίστηκαν στο σκοτάδι. Με τη συμβολή της κεντρικής διοίκησης του Δήμου Αθηναίων και των άλλων Δήμων βασικές οδικές αρτηρίες και πλατείες, ιστορικά και πολιτιστικά μνημεία, όπως ο Παρθενώνας, ο Ιερός Ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο, ο Ναός του Ηφαίστου στην Αρχαία Αγορά, το Μνημείο του Φιλοπάππου και άλλα σταμάτησαν τη φωταγώγησή τους. Στο πλαίσιο αυτό υπήρξε συσκότιση και στο Κοινοβούλιο, σε στρατιωτικές μονάδες και υπηρεσίες, σε γήπεδα, δημοτικά κτήρια, στο λόφο του Λυκαβηττού, σε μέρος του αεροδρομίου κλπ.
Παράλληλα στην Πνύκα, κάτω από τον Ιερό Βράχο της Ακροπόλεως βρισκόταν σε εξέλιξη η μεγάλη συναυλία για την "Ώρα της Γης" με το Μάριο Φραγκούλη, τη Συμφωνική Ορχήστρα και τη μικτή χορωδία του Δήμου Αθηναίων.Η πόλη της Αθήνας έγινε φορέας του μηνύματος ότι "όλοι μαζί μπορούμε να εξασφαλίσουμε ένα βιώσιμο μέλλον για την πόλη και τον πλανήτη". Η απήχηση των πολιτών στη συμβολική δράση της "Ώρας της Γης" καταδεικνύει αφενός το πόσο αντιληπτές είναι οι διαστάσεις και οι συνέπειες που έχει πάρει το περιβαλλοντικό πρόβλημα, αφετέρου την ευαισθησία όλων για τη διάσωσή του.Η ελπίδα, μπορεί να πει κανείς γεννιέται από το σκοτάδι και είναι βέβαιο ότι θα καθοδηγήσει σωστά τη διεθνή κοινότητα στη Σύνοδο της Κοπεγχάγης όπου θα συνταχθεί η νέα συμφωνία για το κλίμα ως διάδοχος του Πρωτοκόλλου του Κιότο.
Στην πρωτοβουλία αυτή συμμετείχε και η ΔΕΗ με το σβήσιμο των φώτων, εξωτερικών και εσωτερικών χώρων, όλων των κτιριακών εγκαταστάσεων της Επιχείρησης στην επικράτεια με εξαίρεση τα κτίρια εκείνα που συνδέονται με την παραγωγή και ομαλή παροχή ηλεκτρικού ρεύματος προς τους πελάτες και την ασφάλεια εγκαταστάσεων και μεταφορικών μέσων της Επιχείρησης.
Στο «σκοτάδι» βυθίστηκε και η Θεσσαλονίκη
Στο «σκοτάδι» βυθίστηκαν ο Λευκός Πύργος, το Άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η Καμάρα, τα βυζαντινά τείχη, ο Πύργος Τριγωνίου και το διατηρητέο κτίριο της Δημοτικής Πινακοθήκης, στο πλαίσιο της συμμετοχής του Δήμου Θεσσαλονίκης, στη διεθνή κίνηση οικολογικής ευαισθητοποίησης «Ώρα της Γης».Από τις 8.30 το βράδυ και για περίπου μία ώρα, η Θεσσαλονίκη κατέβασε διακόπτες, καθώς πέρα από το κεντρικό δήμο, αρκετές δημοτικές αρχές του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης και της ευρύτερης περιοχής πήραν μέρος στην παγκόσμια πρωτοβουλία ευαισθητοποίησης στο θέμα της εξοικονόμησης ενέργειας, σβήνοντας τα φώτα σε κεντρικές πλατείες, δημαρχεία, σχολεία και δημοτικά κτίρια.
Στην επιχείρηση πήραν μέρος αρκετοί Θεσσαλονικείς που έσβησαν τα φώτα στα σπίτια τους, στέλνοντας μ' αυτόν τον τρόπο το δικό τους μήνυμα

Αρκούν δύο για να σώσουν τη Γη

Αυτό που έχει ανάγκη ο πλανήτης, λένε ιστορικοί, οικονομολόγοι, αναλυτές, είναι ένα G2 στη θέση του «απαρχαιωμένου» G8 ή του «ξεχειλωμένου» G20
Το σύνθημα δόθηκε από τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο της Παγκόσμιας Τράπεζας: μόνον η Ουάσιγκτον και το Πεκίνο μπορούν να σώσουν την οικονομία από την ύφεση.
Μαζί τους έσπευσαν να συμφωνήσουν ιστορικοί, οικονομολόγοι, αναλυτές και έγκυρα έντυπα. Αυτό που χρειάζεται ο κόσμος, λένε, είναι ένα G2 στη θέση του «απαρχαιωμένου» G8 ή του «ξεχειλωμένου» G20.

Ελάχιστοι θυμούνται ότι η τελευταία Σύνοδος Κορυφής του G8, των επτά ισχυρότερων βιομηχανικών κρατών του κόσμου και της Ρωσίας, πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Ιούλιο στο Τογιάκο της Ιαπωνίας. Οι περισσότεροι, ωστόσο, θα μπορούσαν να περιγράψουν το κλίμα: δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, χαμόγελα, χειραψίες και διμερείς συναντήσεις στο περιθώριο. Θα μπορούσαν επίσης να υποθέσουν το αποτέλεσμα: ένα κοινό ανακοινωθέν χωρίς ίχνος δεσμευτικών αποφάσεων-στην ουσία ένα ευχολόγιο. Το ίδιο «έργο» θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει ο πλανήτης στη Σύνοδο του G20 που θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Πέμπτη στο Λονδίνο, με τη συμμετοχή αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων αλλά και εκατοντάδων ακόμα αξιωματούχων, συμπεριλαμβανομένων των επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Χαμηλά ο πήχυς. Ακόμη και οι πιο αισιόδοξοι κρατούν πλέον χαμηλά τον πήχυ των προσδοκιών. Από τις Συνόδους του G8 λείπουν αναδυόμενες οικονομίες όπως η Κίνα, η Ινδία και η Βραζιλία: ο θεσμός που άρχισε να λειτουργεί άτυπα το 1975 στo Ραμπουγιέ της Γαλλίας ως «Ομάδα των 6», θεωρείται πια απαρχαιωμένος και αναποτελεσματικός. Αν και μετρούν μόλις μια δεκαετία, εξίσου αναποτελεσματικές κρίνονται και οι Σύνοδοι του G20. Οι συγκεντρώσεις εκπροσώπων των 19 πιο ανεπτυγμένων βιομηχανικά χωρών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης θυμίζουν περισσότερο πάρτι, παρά μια ομάδα ανθρώπων που καλείται να δράσει.

Υπάρχει τρόπος να δοθεί τέλος στα ευχολόγια και να ληφθούν αποφάσεις για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης; «Ναι» απάντησαν από τις στήλες της «Washington Ρost» ο Αμερικανός πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας Ρόμπερτ Ζέλικ και ο Κινέζος αντιπρόεδρος Γιφού Λιν. «Η ανάκαμψη εξαρτάται από το G2: Τις ΗΠΑ και την Κίνα» ήταν η πρόταση που διατύπωσαν. Όπως σημειώνουν στο άρθρο που συνυπογράφουν, αυτές οι δύο χώρες βρίσκονται πίσω από τις μεγάλες ανισορροπίες του συστήματος. Οι ΗΠΑ εξαιτίας της υπερκατανάλωσης και των εισαγωγών και η Κίνα εξαιτίας της υπερβολικής αποταμίευσης και των εξαγωγών. Επιπλέον, είναι οι δύο χώρες που προώθησαν τα πιο γενναία σχέδια διάσωσης της οικονομίας. Ήταν κάτι που επισήμανε ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα πριν από δέκα ημέρες μιλώντας στους επικεφαλής των μεγαλύτερων αμερικανικών επιχειρήσεων.
Η σκακιέρα. Και η Ευρωπαϊκή Ένωση; Όπως σημειώνουν αναλυτές του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, ενός θινκ τανκ που δημιουργήθηκε το 2007, το Πεκίνο δεν πίστεψε ποτέ στην Ε.Ε. Για τους Κινέζους η σχέση με την Ευρώπη είναι μια παράξενη παρτίδα σκάκι. Από τη μια πλευρά υπάρχει μόνο ένας παίκτης-το Πεκίνο. Από την άλλη, υπάρχει μια χαοτική ομάδα -η Ε.Ε.- τα μέλη της οποίας τσακώνονται μεταξύ τους πριν αποφασίσουν την επόμενη κίνηση στη σκακιέρα. Από την εποχή του Ντενγκ Ξιάοπινγκ, οι κομμουνιστές ηγέτες της Λαϊκής Δημοκρατίας έχουν στο μυαλό τους μόνο μία υπερδύναμη. Στα μάτια τους, το G2 είναι ήδη μια πραγματικότητα. Το ίδιο φαίνεται να πιστεύει και η έγκυρη οικονομική εφημερίδα «Financial Τimes»: στον κατάλογο που δημοσίευσε με τους «πενήντα σημαντικούς ηγέτες για την έξοδο από την κρίση», στην κορυφή βρίσκεται ο Μπαράκ Ομπάμα και ακολουθεί ο Ουέν Τζιαμπάο. Στον κατάλογο καταγράφονται και άλλοι Κινέζοι, άγνωστοι στην Ευρώπη, αλλά πολύ γνωστοί στην Ουάσιγκτον, όπως ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ουάνγκ Κισάν και ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Ζου Ξιαοτσουάν.
Πρόθυμο να αναλάβει ηγετικό ρόλο το Πεκίνο
Για την Ουάσιγκτον η σύμπραξη με το Πεκίνο εμπεριέχει ρίσκο, αλλά είναι αναγκαστική. «Η πιο σημαντική διμερής σχέση μας είναι με την Κίνα» έγραφε πρόσφατα στην επιθεώρηση «Foreign Αffairs» o πρώην υφυπουργός Οικονομικών του Μπιλ Κλίντον Ρότζερ Άλτμαν, επισημαίνοντας ότι «το Πεκίνο θα είναι σε θέση να στηρίξει χώρες με οικονομικές δυσκολίες, ενώ εμείς δεν μπορούμε να το κάνουμε πια».
Συμφωνώντας μαζί του, ο ιστορικός Χάρολντ Τζέιμς έκανε μια αντιστοίχιση με την εποχή του Κραχ του ΄29. «Η συγχρονισμένη δράση σε διεθνές επίπεδο είναι απαραίτητη, αλλά ποιος πρέπει να τεθεί επικεφαλής; Όπως η Βρετανία στη δεκαετία του 1930, σήμερα οι ΗΠΑ δεν έχουν ούτε τη θέληση ούτε τη δύναμη να δράσουν ως σταθεροποιητής. Η Κίνα, ως θησαυροφυλάκιο μεγάλου μέρους των παγκόσμιων αποταμιεύσεων, βρίσκεται σήμερα πιο κοντά στην Αμερική της εποχής του Ρούσβελτ». Και το Πεκίνο δείχνει πρόθυμο να αναλάβει τον ρόλο, όπως έκαναν οι ΗΠΑ για τη Βρετανική Αυτοκρατορία από το τέλος της δεκαετίας του 1930: «Η πρώτη μας προτεραιότητα είναι να διασφαλίσουμε ότι η παρακμή της Αμερικής δεν θα έρθει πολύ γρήγορα», σημειώνει ο Ουάνγκ Γιουέι, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου περιγράφοντας το πνεύμα της κυβέρνησής του.

Θα τρώμε τσούχτρες αντί φρέσκο ψάρι

Το 2050 λόγω της υπεραλίευσης θα εκλείψουν τα «εμπορικά» ψάρια.Μέδουσες, φύκια και καλαμάρια θα περιλαμβάνει το μενού στις ψαροταβέρνες το 2050! Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, η υπεραλίευση των «εμπορικών» ψαριών έχει οδηγήσει στην εξάντληση των αποθεμάτων τους και σε λίγες δεκαετίες από σήμερα θα έχουν οριστικά εκλείψει. Η σοβαρή αυτή διαταραχή στο θαλάσσιο οικοσύστημα, που έχει αρχίσει ήδη να παρατηρείται, θα επιτρέψει σε άλλους οργανισμούς να αναπτυχθούν και να κυριεύσουν τους ωκεανούς με αποτέλεσμα αντί για κακαβιά, να τρώμε σε λίγες δεκαετίες σούπα από μέδουσες με σάλτσα από πλαγκτόν.Σύμφωνα με την επιστημονική επιθεώρηση Νew Scientist, οι ειδικοί που ασχολούνται με τη Θαλάσσια Βιολογία ανησυχούν ιδιαίτερα από την ανισορροπία που παρουσιάζουν τα ωκεάνια οικοσυστήματα. Οι ωκεανοί αλλάζουν με ταχύτατους ρυθμούς και όλα τα δεδομένα που έχουν συγκεντρωθεί καταδεικνύουν ότι μέχρι το 2050 τα ψάρια που καταναλώνουμε ευρέως θα έχουν εξαφανιστεί εξαιτίας της συνδυαστικής δράσης τριών παραγόντων: της υπεραλίευσης, της ρύπανσης και της κλιματικής αλλαγής.
Η έρευνα που ολοκλήρωσε το 2006 ο Μπόρις Γουόρμ από το Πανεπιστήμιο του Χάλιφαξ στη Νέα Σκωτία του Καναδά, και η οποία δημοσιεύτηκε την ίδια χρονιά στην κορυφαία επιθεώρηση Science, προειδοποιεί ότι ένας μεγάλος αριθμός ειδών που καταναλώνουμε για να συμπληρώνουμε τη διατροφή μας με τα απαραίτητα θρεπτικά τους συστατικά, θα έχει εκλείψει σε λίγες δεκαετίες, με αποτέλεσμα εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο να στραφούν στην κατανάλωση «εξωτικών» ειδών, όπως οι μέδουσες και τα φύκια, επειδή αυτοί οι οργανισμοί θα είναι τα μόνα βρώσιμα είδη που θα μπορούν πλέον να μας προσφέρουν οι ωκεανοί.
Αύξηση της ζήτησης. Η ζήτηση για ψάρι αυξάνει με μεγάλους ρυθμούς τόσο λόγω του υπερπληθυσμού όσο και εξαιτίας της ευημερίας που παρουσιάζουν χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου. Όμως δεν είναι μόνο τα μεγάλα ψάρια που χάνονται.
Τα τελευταία χρόνια η βιομηχανία της αλιείας επικέντρωσε το ενδιαφέρον της στα μικρά ψάρια που τρώνε πλαγκτόν, όπως είναι η σαρδέλα και η αντσούγια. Η στρατηγική αυτή αποδείχτηκε σύντομα εξαιρετικά επιζήμια για τη βιοποικιλότητα των οικοσυστημάτων, καθώς τα μικρά ψάρια δεν είναι μόνο σημαντικά για την επιβίωση των μεγαλύτερων ψαριών που τρέφονται με αυτά αλλά ταυτόχρονα διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην τροφική αλυσίδα συντηρώντας το ισοζύγιο οργανισμών που βρίσκονται κάτω από αυτά. «Αν αφαιρέσουμε τις σαρδέλες και τις αντσούγιες, τότε το κενό που θα μείνει θα έρθουν να το καλύψουν άλλοι οργανισμοί όπως οι μέδουσες», λέει ο Τομ Άντερσον από το Εθνικό Κέντρο Ωκεανογραφίας στο Σαουθάμπτον της Αγγλίας. Το πάθημα της Ναμίμπιας. Και αυτό ακριβώς συνέβη σε μια από τις πιο πλούσιες περιοχές με αλιεύματα στον κόσμο, στα ανοικτά της Ναμίμπιας στη Νότια Αφρική. Όταν το 2003 ο Κρίστοφερ Λίναμ από το Πανεπιστήμιο του Αγίου Αντρέα στην Αγγλία ερεύνησε την περιοχή, διαπίστωσε ότι το οικοσύστημα είχε καταληφθεί από δύο είδη μέδουσας, η βιομάζα των οποίων εκτιμήθηκε στα 12,2 εκατομμύρια τόνους. Ο όγκος αυτός ήταν μεγαλύτερος έως και τρεις φορές από τον όγκο της σαρδέλας, του σκουμπριού, της αντσούγιας και του μπακαλιάρου που ζούσαν άλλοτε εκεί. Η υπεραλίευση των μικρών ψαριών σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι μέδουσες τρώνε τα αυγά των ψαριών και συναγωνίζονται με μικρά ψάρια στην εύρεση φαγητού, αποδυναμώνει το θαλάσσιο οικοσύστημα και τα αποθέματα των αλιευμάτων.
Το ίδιο φαινόμενο έχει παρουσιαστεί εξαιτίας της υπεραλίευσης στη Μαύρη Θάλασσα, την Αλάσκα, τη Μεσόγειο και τον Κόλπο του Μεξικού.
ΤΑ ΨΑΡΙΑ που καταναλώνουμε ευρέως θα εξαφανιστούν εξαιτίας της συνδυαστικής δράσης τριών παραγόντων: της υπεραλίευσης, της ρύπανσης και της κλιματικής αλλαγής Ψαρεύουν πια μόνο καλαμάρια.
Καθώς τα μεγάλα ψάρια λιγοστεύουν, τα καλαμάρια δεν έχουν εχθρούς και εξαπλώνονται ταχύτατα. «Σχεδόν οτιδήποτε τρώει καλαμάρια στον ωκεανό, όπως για παράδειγμα ο τόνος και ο ξιφίας, εξαφανίζεται, με αποτέλεσμα τα κεφαλόποδα αυτά που ζουν για λιγότερο από έναν χρόνο να πολλαπλασιάζονται και να κυριαρχούν στις θάλασσες», λέει ο δρ Τζορτζ Τζάκσον από το Πανεπιστήμιο της Τασμανίας στην Αυστραλία. Χαρακτηριστική είναι η κατάσταση που επικρατεί στον Κόλπο της Ταϊλάνδης, όπου τεράστιοι πληθυσμοί καλαμαριών του είδους Sepioteuthis lessoniana έχουν κυριεύσει τη θαλάσσια περιοχή εκμεταλλευόμενα την έλλειψη των κυνηγών τους και οι ψαράδες στη χώρα αυτή γεμίζουν τα καλάθια τους μόνο με καλαμάρια. Όμως ακόμα και στις δυτικές ακτές των ΗΠΑ το καλαμάρι Dosidicius gigas έχει εξαπλωθεί από τα νερά του Ανατολικού Ειρηνικού γύρω από τον Ισημερινό στις θάλασσες της Κεντρικής Καλιφόρνιας.

Ηλεκτρονικός «δράκος» παρακολουθούσε υπολογιστές σε 103 χώρες

Το μεγαλύτερο δίκτυο κατασκοπείας που έχει καταγραφεί ποτέ στην ιστορία του Ίντερνετ αποκάλυψε ομάδα Καναδών ερευνητών. Οι περισσότεροι από τους κόμβους ελέγχου του συστήματος παρακολούθησης ήταν εγκατεστημένοι στην Κίνα και είχαν κατορθώσει να διεισδύσουν σε υπολογιστές που βρίσκονταν σε 103 χώρες.
Στην αναφορά τους, οι Καναδοί ερευνητές αναγνωρίζουν ότι οι βάσεις που κατηύθυναν τους ηλεκτρονικούς «κοριούς» βρίσκονται σχεδόν αποκλειστικά σε κινεζικό έδαφος, ωστόσο αποφεύγουν να κατηγορήσουν για άμεση εμπλοκή την κινεζική κυβέρνηση.
Η έρευνα των Καναδών, που εργάζονται στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, ξεκίνησε όταν το γραφείο του Δαλάι Λάμα ζήτησε τη συνδρομή τους, καθώς υπήρχαν υποψίες ότι οι ηλεκτρονικές επικοινωνίες του εξόριστου Θιβετιανού ηγέτη παρακολουθούνται.
Η αναζήτηση των «εισβολέων» τους οδήγησε στην αποκάλυψη μιας κολοσσιαίας επιχείρησης που μέσα σε δύο χρόνια είχε κατορθώσει να υποκλέψει πληροφορίες από 1.295 υπολογιστές σε 103 χώρες. Ανάμεσα στα θύματα της κατασκοπείας βρίσκονται πολλές πρεσβείες, ξένες αντιπροσωπείες και κυβερνητικές υπηρεσίες, καθώς και τα Θιβετιανά κέντρα στην Ινδία, τις Βρυξέλλες, το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη.
Οι δυνατότητες του δικτύου, που οι ερευνητές ονόμασαν «Ghostnet»- είναι ασύγκριτες με οποιοδήποτε άλλο σύστημα παρακολούθησης ήταν μέχρι σήμερα γνωστό. Μπορούσε να στοχεύει συγκεκριμένους υπολογιστές οπουδήποτε στον κόσμο, ακόμη και να ενεργοποιεί τις λειτουργίες ηχογράφησης και βιντεοσκόπησης του υπολογιστή, ώστε να καταγράφει τις συνομιλίες που διαμείβονταν στον χώρο.
Αν και ήταν αδύνατο να διευκρινιστεί ποια αρχεία υποκλάπηκαν σε κάθε περίπτωση, οι ερευνητές είναι βέβαιοι ότι στα χέρια των εισβολέων έπεσε μεγάλο μέρος της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας του Ιδρύματος του Δαλάι Λάμα. Σ’ αυτή τη διείσδυση αποδίδονται και ορισμένα περιστατικά, όπως για παράδειγμα η ματαίωση της συνάντησης του Δαλάι Λάμα με ένα ξένο διπλωμάτη, ο οποίος δέχτηκε τηλεφώνημα από κινέζο αξιωματούχο λίγα λεπτά αφότου είχε λάβει πρόσκληση του Θιβετιανού ηγέτη στο e-mail του.Η μόνη μέχρι στιγμής επίσημη αντίδραση του Πεκίνου, μετά τη δημοσιοποίηση της έρευνας, ήρθε από το κινεζικό προξενείο στη Νέα Υόρκη: «Αυτά είναι παλιές ιστορίες και ανοησίες», σχολίασε ο εκπρόσωπος του προξενείου. « Η κινεζική κυβέρνηση αντιτίθεται και αυστηρώς απαγορεύει κάθε μορφή ηλεκτρονικού εγκλήματος».

Στα βρεγμένα μαλλιά φαίνονται καλύτερα οι ψείρες

Αν ελέγχετε το παιδί σας για ψείρες, δεν αρκεί να κοιτάξετε τα μαλλιά του μόνο όταν είναι στεγνά, πρέπει να τα εξετάσετε και βρεγμένα, συνιστούν επιστήμονες από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Charite, στο Βερολίνο.
Σε μελέτη που πραγματοποίησαν διαπίστωσαν ότι ναι μεν στα στεγνά μαλλιά φαίνονται καλύτερα τα αυγά, αλλά οι ίδιες οι ψείρες ανιχνεύονται καλύτερα όταν τα μαλλιά του παιδιού είναι βρεγμένα.
Όπως γράφουν στην επιθεώρηση «The Archives of Dermatology», στη μελέτη τους δύο ερευνητές εξέτασαν τα μαλλιά 304 παιδιών, ο ένας όταν ήταν στεγνά και ο άλλος όταν ήταν βρεγμένα, δίχως να γνωρίζουν ο ένας τα ευρήματα του άλλου.
Με βρεγμένα τα μαλλιά ανιχνεύτηκε τριπλάσιος αριθμός ψειρών απ' ό,τι με στεγνά, ενώ με στεγνά τα μαλλιά ανιχνεύτηκε αριθμός αυγών κατά 20% μεγαλύτερος απ' ό,τι με βρεγμένα.
Ο εντοπισμός των ζωντανών ψειρών είναι σημαντικός διότι αυτές είναι που μετακινούνται από παιδί σε παιδί και όχι τα αυγά τους, τονίζουν οι ερευνητές.

Πρόταση του MIT για πλήρη έλεγχο των προσωπικών μας δεδομένων

Ειδικότερα, προτείνεται να ελέγχονται τα διαδικτυακά δεδομένα, καθώς και οι τηλεφωνικές επικοινωνίες.
Ειδικός σε θέματα υπολογιστών από το MIT καλεί για μία νέα συμφωνία που θα επιτρέπει να ελέγχονται τα ίχνη που αφήνουνε όταν συνομιλούμε ή σερφάρουμε στο Διαδίκτυο.
Ο Άλεξ Πέντλαντ από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης, δήλωσε ότι «τα ψηφιακά ίχνη έχουν μεγάλη κοινωνική και επιστημονική αξία».
Ωστόσο, οι κάτοχοί τους εκτίθενται, καθώς τα ίχνη αυτά επιτρέπουν στις εταιρείες και τις κυβερνήσεις να γνωρίζουν τις προσωπικές κινήσεις του καθενός στη διάρκεια της ημέρας (reality mining).
Ο κ. Πέντλαντ, ειδικός στην ανθρωποκεντρική τεχνολογία, σημείωσε ότι «οι εταιρείες θα έχουν ρόλο κλειδί σε μία νέα συμφωνία, όπου θα μπορούν να χρησιμοποιούν τα δεδομένα του ατόμου».
Σύμφωνα με τον ίδιο, «κάτι τέτοιο θα επέτρεπε τα προσωπικά δεδομένα να χρησιμοποιούνται για «το κοινό καλό», όπως είναι η παρακολούθηση της υγείας, ασφάλειας ή ακόμα και της περιβαλλοντικής προστασίας, διατηρώντας πάντα την ανωνυμία».
«Νέες επαναστατικές μέθοδοι παρακολούθησης από τα κινητά τηλέφωνα και άλλα ψηφιακά μέσα παρέχουν μία 'θεϊκή' οπτική για τον εαυτό μας», επεσήμανε ο κ. Πέντλαντ σε έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ.
«Αυτές οι νέες μέθοδοι έχουν τη δυνατότητα να γίνουν η πραγματικότητα της ιδέας του Τζόρτζ Όργουελ για μία πλήρως ελεγχόμενη κοινωνία. Αυτό που σκοπεύουμε να κάνουμε μπορεί να είναι είτε η σωτηρία μας, είτε η καταστροφή μας», συμπλήρωσε ο Άλεξ Πέντλαντ.
Οι παρακολουθήσεις αφορούν σε διαδικτυακά δεδομένα, όπως η επισκεψιμότητα ιστοσελίδων ή οι αγοραστικές συνήθειες του καθενός, στην επικοινωνία μέσω κινητών τηλεφώνων και συστήματα πλοήγησης, όπως το GPS

Οδηγός ευτυχίας οι ζωές των άλλων

Νέα έρευνα έδειξε πως όταν οι άνθρωποι εμπιστεύονται τις γνώμες τρίτων πετυχαίνουν καλύτερα αποτελέσματα.
Θέλετε να μάθετε πώς θα βρείτε την ευτυχία; Ρωτήστε έναν ξένο! Αυτό υποστηρίζει νέα έρευνα του Τμήματος Ψυχολογίας του διάσημου πανεπιστημίου Χάρβαρντ των ΗΠΑ, η οποία δείχνει ότι η εμπειρία ενός άλλου προσώπου είναι συχνά πιο χρήσιμη για τη ζωή μας (παρόλο που δεν το παραδεχόμαστε), παρά οι δικές μας εικασίες και εκτιμήσεις.
Η έρευνα έγινε από τον καθηγητή Ντάνιελ Γκίλμπερτ, έναν από τους σημαντικότερους ειδήμονες διεθνώς στα θέματα της ευτυχίας (συγγραφέα του μπεστ-σέλερ του 2007«Σκοντάφτοντας στην ευτυχία» ) και δημοσιεύτηκε στο γνωστό περιοδικό «Science».
«Αν θέλετε να μάθετε πόσο θα ευχαριστηθείτε μια εμπειρία, καλύτερα να μάθετε πόσο την ευχαριστήθηκε κάποιος άλλος, παρά να προσπαθήσετε να μάθετε ο ίδιος κάτι γι' αυτήν εκ των προτέρων. Αντί να κλείνουμε τα μάτια και να φανταζόμαστε το μέλλον, πρέπει να μελετάμε τις εμπειρίες των άλλων, που έχουν ήδη βρεθεί εκεί που εμείς θέλουμε να πάμε», δήλωσε ο Γκίλμπερτ.
Προηγούμενες έρευνες στην ψυχολογία, τις νευροεπιστήμες και τα οικονομικά της συμπεριφοράς, έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι δυσκολεύονται να προβλέψουν αν και πόσο θα τους αρέσει κάτι, με συνέπεια να παίρνουν συχνά λανθασμένες αποφάσεις. Σύμφωνα με τη νέα έρευνα, που βασίστηκε σε πειράματα με ομάδες εθελοντών, αποδείχτηκε ότι όταν οι άνθρωποι εμπιστεύονται τις γνώμες και πληροφορίες που τους μεταφέρουν όσοι ήδη είχαν τη σχετική εμπειρία, κάνουν πολύ πιο ακριβείς προβλέψεις και παίρνουν πιο σωστές αποφάσεις.
Σε ένα πείραμα, για παράδειγμα, μια ομάδα γυναικών προέβλεψε την επιτυχία του πρώτου ραντεβού με έναν άνδρα, με βάση το γραπτό προσωπικό προφίλ και τις φωτογραφίες του, ενώ μια άλλη ομάδα γυναικών στήριξε τις προβλέψεις της για τον ίδιο άνδρα, στις εμπειρίες που ήδη είχαν με αυτόν άλλες γυναίκες στο παρελθόν. Όπως αποδείχτηκε, όσες πίστεψαν στην εμπειρία των άλλων, δικαιώθηκαν και… έπεσαν μέσα και σε σχέση με τη δική τους εμπειρία!
«Οι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν συνήθως πόσο πολύτιμη πηγή πληροφοριών είναι η εμπειρία ενός άλλου προσώπου», ανέφερε ο Γκίλμπερτ, «επειδή κατά βάθος πιστεύουν ότι ο καθένας είναι ουσιαστικά διαφορετικός από όλους τους άλλους. Οι άνθρωποι θεωρούν ότι ο καλύτερος τρόπος να προβλέψουν πόσο ευτυχισμένοι θα είναι στο μέλλον, είναι να εκτιμήσουν μόνοι τους ποιο θα είναι αυτό το μέλλον, όμως στην πραγματικότητα αυτό που θα έπρεπε να κάνουν, θα ήταν να φροντίσουν να μάθουν πόσο ευτυχισμένοι έχουν υπάρξει εκείνοι που ήδη έζησαν αυτό το μέλλον, δηλαδή ήδη έχουν τη σχετική εμπειρία».

Πόσο έχεις μεγαλώσει μπέμπα, έχεις γίνει άλλη τόση

Τέσσερα στα δέκα παιδιά ή έφηβοι στην Ελλάδα χαρακτηρίζονται ως παχύσαρκα. Τριάντα- πέντε τοις εκατό από αυτά, προβλέπετε ότι θα καταλήξουν παχύσαρκοι ενήλικες, στους οποίους οι πιθανότητες να εκδηλώσουν καρδιαγγειακά προβλήματα και διαβήτη θα είναι πολύ αυξημένες. Στην Αμερική οι θάνατοι από προβλήματα λόγω σοβαρής παχυσαρκίας, πλησιάζουν το να ξεπεράσουν αυτούς με αιτία το τσιγάρο. Ενώ εμείς, με την φημισμένη μεσογειακή δίαιτα- που ούτε καν γνωρίζουμε τι είναι πλέον- και την μακραίωνη κουλτούρα του «νους υγιείς, εν σώματι υγιεί», κατέχουμε περήφανα την τρίτη θέση στην παιδική- εφηβική παχυσαρκία!
Γιατί;
Αλίμονο! Μην βρεθεί κάτι αρνητικό στις πολύ-ανεπτυγμένες χώρες που να μην το μιμηθούμε και να το φτάσουμε στα άκρα του. Έχουμε εισάγει στη ζωή μας και εμπεδώσει στο έπακρον την έννοια του γρήγορου φαγητού, της πολύωρης τηλεθέασης με τη συνοδεία από πατατάκια, ποπ κορν και γλυκών και μαθαίνουμε στον εαυτό μας και, ακόμα χειρότερα, στα παιδιά μας ότι τα πάντα- χαρά, λύπη, άγχος, νεύρα- λύνονται με ένα κακό φαγοπότι.
Το γιατί της παχυσαρκίας μπορεί να αποτελείται από μια ποικιλία παραγόντων, όπως κληρονομική προδιάθεση, κακές διατροφικές συνήθειες (ένα βασικό συστατικό του προβλήματος, που δεν λείπει ποτέ), έλλειψη επαρκούς σωματικής άσκησης, η οποία, ακόμα και στα παιδιά, δυστυχώς εκλείπει και, πολύ σπάνια, κάποια ασθένεια που επιτείνει τη σοβαρότητα της παχυσαρκίας. Αυτό που παρατηρούσα, πάντως, εδώ και πολύ καιρό, είναι ότι σε σπίτια που οι γονείς είναι παχύσαρκοι, συνήθως είναι παχύσαρκα και τα παιδιά ή οι έφηβοι. Αντίθετα, όπου οι γονείς διατηρούν ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος και τα παιδιά ακολουθούν.
Οι μελέτες, λοιπόν, που γίνονται σχετικά με την παιδική και εφηβική παχυσαρκία έρχονται να επιβεβαιώσουν αυτή την παρατήρηση. Η αιτία, δε, κατά κύριο λόγο, σύμφωνα με κάποιους διατροφολόγους, δεν είναι η βεβαρημένη κληρονομικότητα, αλλά αυτές καθαυτές οι διατροφικές συνήθειες που «διδάσκονται» στο σπίτι. Τα παιδιά μαθαίνουν να τρώνε φαγητά παρασκευασμένα με ανθυγιεινά υλικά (πολύ βούτυρο, αλάτι, λίπη) ή με λανθασμένο τρόπο μαγειρέματος (τηγανιτά). Επίσης, στο σπίτι υπάρχουν γλυκά και συνηθίζεται το φαγητό απʼ έξω, που καταβροχθίζεται μπροστά στην τηλεόραση, για να σιγουρέψουμε ότι δεν θα συνειδητοποιεί κανείς τι και πόσο τρώει. Όταν μεγαλώνεις μάλιστα με αυτόν τον τρόπο, σκεφτείτε τι πιθανότητες έχεις να αποβάλλεις τα τόσα χρόνια καταστροφικής διατροφής, ούτως ώστε να εξελιχθείς σε έναν υγιή ενήλικα, με φυσιολογικό σωματικό βάρος- μάλλον λίγες.
Η λύση
Το προλαμβάνειν είναι καλύτερο του θεραπεύειν. Χρειάζεται όλοι μας, εφόσον, τώρα, έχουμε συναίσθηση του πόσο σημαντική είναι η σωστή διατροφή για την σωματική και ψυχική υγεία ενός ανθρώπου (προσοχή, αφήνοντας το παιδί να τρώει και να παχαίνει ανεξέλεγκτα, όχι μόνο το καταδικάζεται να έχει κακή υγεία, αλλά και προβληματική ψυχολογία- τα παιδιά είναι πολύ σκληροί ρατσιστές), προκειμένου για την δική μας και την υγεία του παιδιού μας, να αλλάζουμε τις συνήθειές μας, όταν απέχουν πολύ από το να χαρακτηρισθούν σωστές. Είναι καλό να γυρίσουμε στο παλιό οικογενειακό τραπέζι- χωρίς τηλεόραση- έστω μια φορά την ημέρα- να υπάρχει καλό-μαγειρεμένο φαγητό στο σπίτι, τα παιδιά να παίρνουν μαζί τους κάτι νόστιμο στο σχολείο, ενώ, αν η σχολική καντίνα παρέχει ανθυγιεινό φαγητό να απαιτήσουμε αυτό να αλλάξει.
Επίσης, να βγούμε έξω! Περπατήστε με τα παιδιά σε ένα κοντινό πάρκο, μια πλατεία, πηγαίνετε μια βόλτα όπου κοντά σας υπάρχει χώρος, πράσινο, παιδική χαρά, εξοχή. Μην κλείνεστε μέσα σε μια χώρα γεμάτη ήλιο. Δύσκολο βέβαια για κάθε μέρα αλλά δύο- τρεις φορές την εβδομάδα δεν είναι και αδύνατο. Με αυτό τον τρόπο και όλοι στην οικογένεια θα περπατήσετε και θα περάσετε πιο καλά και δεν θα είστε κολλημένοι μπροστά σε μια τηλεόραση τρώγοντας πατατάκια.
Τέλος, εάν πιστεύετε ότι το παιδί είναι παχύσαρκο συμβουλευτείτε άμεσα τον παιδίατρο και, με τη σύστασή του, έναν ειδικό γιατρό- διατροφολόγο, για να επιβεβαιώσετε κατʼ αρχήν ότι το παιδί χρειάζεται μείωση του σωματικού βάρους και κατʼ επέκταση να βελτιώσετε το σώμα του σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού, ούτως ώστε να μην βλάψετε την υγεία του. Επίσης, προσέξτε την ψυχολογία του παιδιού! Ειδικά αν είναι παχύσαρκο, χρειάζεται ψυχολογική υποστήριξη, κυρίως από εσάς, και τη συχνή διαβεβαίωση ότι το αγαπάτε άνευ όρων, όποια και να είναι τα κιλά του, διότι ενδέχεται λόγω της αυτοκριτικής και της σκληρής κριτικής των συνομήλικών του, να αισθάνεται πληγωμένο. Συζητήστε μαζί του και με το γιατρό για το κάθε τι που πρόκειται να αλλάξετε στη διατροφή και τον τρόπο ζωής σας για να γνωρίζει ότι το κάνετε για την υγεία του και από ενδιαφέρον και αγάπη. Επιβραβεύστε, δε, κάθε καλή του προσπάθεια (όχι με φαγητό αλλά με κάποια δραστηριότητα ή αντικείμενο που αγαπά).
Είναι ζήτημα ζωής
Είναι πραγματικά ζήτημα φροντίδας για τη ζωή του παιδιού μας να το τρέφουμε σωστά και να θέλουμε να διατηρεί ένα υγιές σωματικό βάρος και είναι δική μας ευθύνη να του το διδάξουμε μέσα από τη διατροφή μας και το διάλογο. Δεν είναι εύκολο να τους στερούμε συνεχώς το ανθυγιεινό φαγητό, αλλά, ειδικά εδώ, πρέπει να κρατήσουμε το αυστηρότερο δυνατό μέτρο.

Οι Έλληνες φαραώ

Μπορεί να ήταν οι τελευταίοι των φαραώ όμως συνέβαλαν τα μέγιστα στην ακμή της Αλεξάνδρειας και τελικά δολοφονήθηκαν από τους πολιτικούς αντιπάλους τους. Αυτή είναι η ιστορία των Πτολεμαίων.Καμία αυτοκρατορία στην ιστορία της ανθρωπότητας δεν ήταν τόσο μακραίωνη όσο εκείνη των Αιγυπτίων. Αδιάψευστος μάρτυρας το γεγονός ότι ανάμεσα στον πρώτο και τον τελευταίο φαραώ μεσολάβησαν περίπου 2.700 χρόνια. Δηλαδή, αν ήμασταν Αιγύπτιοι και ο πρώτος φαραώ ανέβαινε στο θρόνο την εποχή της γέννησης του Χριστού, τώρα θα διανύαμε την Τρίτη Ενδιάμεση Περίοδο της αιγυπτιακής αυτοκρατορίας και θα είχαμε ακόμη μπροστά μας επτά αιώνες βασιλείας!
Ο Μέγας Αλέξανδρος στην Αίγυπτο
Η Αίγυπτος βίωσε τα πάντα μέσα σε αυτούς τους είκοσι επτά αιώνες αυτοκρατορίας: λαϊκές εξεγέρσεις, συνωμοσίες, δολοφονίες ηγετών, λιμούς, εισβολές, αιρέσεις, εποχές ευμάρειας και συνεχείς πολέμους. Αλλά ό,τι κι αν συνέβαινε, η εξουσία των φαραώ παρέμενε ακλόνητη. Όλα αυτά μέχρι τον 4ο αιώνα π.Χ., όταν η αποδυναμωμένη Αίγυπτος δέχτηκε την εισβολή της πανίσχυρης πολεμικής μηχανής των Περσών. Το 341 π.Χ. ο τελευταίος φαραώ της τριακοστής δυναστείας, Νεκτανεβώ B´, εξαφανίστηκε χωρίς να αφήσει ίχνη, και οι Πέρσες με επικεφαλής τον Αρταξέρξη τον Γ΄ κατέκτησαν τη χώρα του Νείλου. Ωστόσο κατάφεραν να απολαύσουν τη νίκη τους μόνο για εννέα χρόνια, μέχρι που εμφανίστηκε στο προσκήνιο ο βασιλιάς της Μακεδονίας Αλέξανδρος, γεννημένος για να αλλάξει το ρου της ιστορίας.
Ένα πρωί του 333 π.Χ. ο Αλέξανδρος ο Μακεδών, 23 ετών τότε, επικεφαλής ενός στρατού που απαρτιζόταν από τους πιο ικανούς πολεμιστές, ήρθε σε σύγκρουση με την ισχυρή στρατιωτική δύναμη των Περσών υπό τις διαταγές του Δαρείου του Γ΄. Η μάχη τελείωσε με την ταπεινωτική φυγή του Δαρείου και την αιχμαλωσία της οικογένειάς του. Οι δρόμοι της Ανατολής ήταν πλέον ανοιχτοί για τις ελληνικές δυνάμεις. Η Φοινίκη έπεσε στα χέρια του Αλέξανδρου, και οι Πέρσες σατράπες που εξουσίαζαν την Αίγυπτο δεν κατάφεραν να αντισταθούν στο στρατό του. Ένα χρόνο αργότερα, μπήκε σε μια χώρα που αμέσως τον ανακήρυξε απελευθερωτή και τον ενθρόνισε στη διάσημη όαση της Σίβας σαν γιο του Άμμωνα, αναγνωρίζοντάς τον ως φαραώ. Σύντομα επρόκειτο να ιδρύσει μια πόλη στο δέλτα του Νείλου, ανάμεσα στη λίμνη Μαρεώτιδα και τη θάλασσα της Μεσογείου, στην οποία έδωσε το όνομά του. Η Αλεξάνδρεια, η πρώτη από μια σειρά πόλεων με το ίδιο όνομα, έμελλε να γίνει κέντρο όλων των επιστημών της αρχαιότητας.
Κατά εννέα χρόνια που ακολούθησαν μετά την ίδρυση της Αλεξάνδρειας ο Αλέξανδρος επρόκειτο να μεταμορφώσει εντελώς το χάρτη του τότε γνωστού κόσμου και να ονομαστεί Μέγας. Σε μια από τις μεγαλύτερες πολεμικές εποποιίες της ιστορίας προέλασε με τα στρατεύματά του μέχρι τις κοίτες του Ινδού Ποταμού, τον οποίο ωστόσο δε διέσχισε, μετά την αντίδραση των αντρών του, οι οποίοι δήλωναν ότι είχαν φτάσει ήδη πολύ μακριά.
Μάχη για τη διαδοχή
Ο θάνατος του Αλέξανδρου, πιθανότατα από ελονοσία, στις 10 Ιουνίου του 323 π.Χ. άφησε ένα δυσαναπλήρωτο κενό. Κανείς δεν είχε φανταστεί ότι η τεράστια αυτοκρατορία του θα έμενε ξαφνικά ακυβέρνητη. Ο Αλέξανδρος άφησε πίσω του τέσσερις συζύγους, ένα γιο και έναν ετεροθαλή αδερφό που θα μπορούσαν να γίνουν οι διάδοχοί του, αλλά κανένας δεν κατάφερε να επιζήσει πάνω από μερικούς μήνες μετά το θάνατό του. Όλοι δολοφονήθηκαν, καθώς οι στρατηγοί του Αλέξανδρου δεν ήταν διατεθειμένοι να δεχτούν διαταγές από γυναίκες ή παιδιά, από τη στιγμή που παιζόταν η τύχη σχεδόν όλου του κόσμου. Αυτοί οι στρατηγοί, οι «διάδοχοι», πολέμησαν μέχρι τελικής πτώσης μεταξύ τους για περίπου είκοσι χρόνια στο πλαίσιο μιας άγριας και αιματηρής διαμάχης για τη διεκδίκηση του θρόνου, η οποία τερματίστηκε με τον κατακερματισμό και τη διάλυση της αυτοκρατορίας.
Ο επόμενος φαραώ της Αιγύπτου ανέβηκε στο θρόνο 36 χρόνια μετά την εξαφάνιση του Νεκτανεβώ Β΄ και 18 χρόνια μετά το θάνατο του Αλέξανδρου. Επρόκειτο για έναν από τους πιο ισχυρούς διαδόχους, τον Πτολεμαίο, ο οποίος αποφάσισε να μείνει στην Αίγυπτο από την πρώτη στιγμή και, φυσικά, επέλεξε να κάνει την Αλεξάνδρεια πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας. Αυτός ο οικισμός είχε το πλεονέκτημα ότι ήταν παραθαλάσσιος, οπότε θα μπορούσε να δεχτεί εύκολα και γρήγορα ναυτική βοήθεια από τους Έλληνες σε περίπτωση που ο αιγυπτιακός λαός επαναστατούσε ενάντια στο νέο ηγέτη.
Η Αλεξάνδρεια ήταν μια ελληνική πόλη. Την κατοικούσαν Έλληνες που έρχονταν όσο το δυνατόν λιγότερο σε επαφή με τις εβραϊκές και αιγυπτιακές μειονότητες, οι οποίες είχαν επιφορτιστεί με τις πιο «ταπεινές» εργασίες. Χτισμένη σε καινούρια θεμέλια, είχε έξοχη ρυμοτομία και διέθετε πρότυπο δίκτυο ύδρευσης. Πολλές από τις κατοικίες της ήταν πραγματικά παλάτια, ενώ η εκπαίδευση που λάμβαναν οι άντρες της υψηλής κοινωνίας θεωρείτο η καλύτερη του κόσμου.
Για τ’ όνομα των θεών
Ο Πτολεμαίος καταγόταν από τη Μακεδονία, σαν τον Αλέξανδρο, και ήταν μόλις έντεκα χρόνια μεγαλύτερος. Είχε γνωρίσει τον πρίγκιπα όταν εκείνος ήταν ακόμη έφηβος και τον ακολούθησε σε όλες τις εκστρατείες του. Θεωρείτο ο πιο διανοούμενος από τους διαδόχους (έγραφε ιστορικά βιβλία) και, όπως φαίνεται, ο πιο έξυπνος ή πιο τυχερός, καθώς ήταν ο μοναδικός που πέθανε από φυσικά αίτια, στην ηλικία των 84 ετών.
Ως φαραώ, ο Πτολεμαίος είχε αναλάβει να φέρει σε πέρας μια μάλλον ακατόρθωτη αποστολή: να διατηρήσει την εξουσία σε μια χώρα όπως την Αίγυπτο, τόσο χαοτική, τόσο διαφορετική από την Ελλάδα και ελάχιστα δεκτική σε καινοτομίες. Σε αυτό να προσθέσουμε και το γεγονός ότι ήταν ο πρώτος από μια δυναστεία Αιγυπτίων αυτοκρατόρων οι οποίοι δεν μπορούσαν να διαγράψουν την ελληνική καταγωγή τους. Καλείτο, ουσιαστικά, να δημιουργήσει ένα ολοκληρωτικά νέο σύμπαν ιδεών. Ξεκίνησε λοιπόν με τους θεούς. Δημιούργησε τον Σάραπις, ο οποίος είχε πρόσωπο ενήλικα άντρα, μακριά μαλλιά και πλούσια γενειάδα. Φορούσε έναν απροσδιόριστο χιτώνα και έφερε στο κεφάλι ένα μυστηριώδες δοχείο. Τα χαρακτηριστικά του ήταν σαφώς ελληνικά, αλλά το δοχείο παραπέμπε άμεσα σε αιγυπτιακή εικόνα. Η θεά Άθωρ, για παράδειγμα, συχνά απεικονίζεται να κρατάει αμφορείς στο κεφάλι της. Τα κέρατά της, όπως και του ταύρου Άπι, θυμίζουν το περίγραμμα αγγείου. Ακόμη και το όνομα «Σάραπις» είναι σύνθετο: προέρχεται από τα ονόματα δύο Αιγυπτίων θεών, του Όσιρι και του Άπι.
Πάντρεμα παραδόσεων
Σίγουρα αυτός ο θεός ήταν αποτέλεσμα αμοιβαίου συμβιβασμού μεταξύ δύο σπουδαίων πολιτισμών, του αιγυπτιακού και του ελληνικού. Το πιο εκπληκτικό όμως είναι ότι και οι δύο τον υιοθέτησαν χωρίς δεύτερη συζήτηση, ως μια δική τους πλην κοινή θεότητα. Η προστατευτική και θεραπευτική φύση του, η οποία συνδέθηκε και με την ερμηνεία των ονείρων, εξελίχτηκε και λατρεύτηκε σε διάφορα σημεία του κόσμου. Αναγνωρίστηκε ακόμη και από τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία, και η λατρεία του δεν επρόκειτο να καταργηθεί παρά μόνο μετά την επικράτηση του χριστιανισμού.
Ο Πτολεμαίος αποκάλεσε τον Σάραπι προστάτη της πόλης της Αλεξάνδρειας, όπου έχτισε προς τιμήν του ένα ναό, το Σαράπειο. Οικοδόμησε επίσης ένα πολυτελές παλάτι από μάρμαρο, γύρω από το οποίο διέταξε να ανεγερθεί μια σειρά κτισμάτων που προορίζονταν να στεγάσουν τις συλλογές σπάνιων αντικειμένων του και τα χειρόγραφά του. Δύο χρόνια μετά το θάνατό του ανέβηκε στο θρόνο ο γιος του. Εκείνος θέσπισε τον κανόνα σύμφωνα με τον οποίο όλοι οι μονάρχες της δυναστείας (που έφτασαν τελικά τους δεκαπέντε) να έχουν ακριβώς το ίδιο όνομα, οπότε έπρεπε να αποκτήσουν και ένα επίθετο, για να ξεχωρίζουν. Ο Πτολεμαίος Α΄ ονομάστηκε Σωτήρ.
Ο Πτολεμαίος Β΄, ο επονομαζόμενος και Φιλάδελφος, δηλαδή αυτός που αγαπάει την αδερφή του, ήταν η πιο ενδιαφέρουσα προσωπικότητα από όλους τους αυτοκράτορες της δυναστείας. Το επίθετό του έχει κυριολεκτική σημασία, καθώς στην πραγματικότητα παντρεύτηκε την αδερφή του, Αρσινόη. Η αρχαία παράδοση της αιμομιξίας ανάμεσα στους φαραώ αποδείχτηκε πολύ χρήσιμη για τους Έλληνες, οι οποίοι ήθελαν να διασφαλίσουν ότι το αίμα τους δε θα «νοθευόταν» από τους Αιγύπτιους.
Ο πιο διάσημος Φάρος
Η εικόνα που έχουμε για τον Φιλάδελφο είναι αυτή ενός έξυπνου, καλλιεργημένου και κάπως μυστηριώδους αυτοκράτορα, ο οποίος ενδιαφερόταν για όλες τις επιστήμες και κυρίως για την αλχημεία. Θεωρείται, μάλιστα, ο πρώτος αλχημιστής. Στην εποχή του η Αλεξάνδρεια γνώρισε σημαντική ανάπτυξη, καθώς επέκτεινε τα οικοδομήματα του πατέρα του, μετατρέποντάς τα σε ναό των Μουσών (ένα Μουσείο) όπου λατρεύονταν οι τέχνες και οι επιστήμες. Το Μουσείο είχε τη δική του βιβλιοθήκη, η οποία με την πάροδο των χρόνων εξελίχτηκε στη σημαντικότερη κοιτίδα γνώσης της εποχής. Αν και δε λείπουν από τις αφηγήσεις οι μύθοι και κάποια δόση υπερβολής, αναμφισβήτητα η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας ήταν το πρώτο πανεπιστήμιο στον κόσμο, με την κυριολεκτική έννοια του όρου. Όχι μόνο γιατί τα 900.000 βιβλία της συγκέντρωναν έναν τεράστιο όγκο γνώσης, αλλά και επειδή εκεί εργάστηκαν οι ειδικοί που επρόκειτο να δομήσουν τα θεμέλια της σύγχρονης επιστήμης: μαθηματικοί, φυσιολόγοι, μηχανικοί, γεωμέτρες, αστρονόμοι, φιλόλογοι, ιστορικοί και ποιητές σε μια ατελείωτη λίστα που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τον Ευκλείδη, τον Αρίσταρχο, τον Αρχιμήδη, τον Γαληνό, τον Ίππαρχο, τον Ερατοσθένη και τον Καλλίμαχο.
Λόγω της Βιβλιοθήκης, θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε τον Φιλάδελφο ως έναν από τους ηγέτες που συνέβαλαν στην πρόοδο της ανθρωπότητας. Αλλά ο Πτολεμαίος Β΄ ήταν επίσης εκείνος που κατασκεύασε ένα από τα θαύματα του αρχαίου κόσμου. Σε ένα νησάκι που λεγόταν Φάρος, μπροστά από την Αλεξάνδρεια, οικοδόμησε ένα εκπληκτικό μνημείο, ένα μεγάλο πύργο που πήρε το όνομα του τόπου όπου αναγέρθηκε και ο οποίος με το φως του καθοδηγούσε τα πλοία μέρα και νύχτα για πολλούς αιώνες. Ο Φάρος παρέμεινε ακλόνητος για περίπου 1.500 χρόνια. Μόνο οι ανίκητες δυνάμεις της Γης, που εκδηλώνονται με σεισμούς, κατάφεραν να τον ισοπεδώσουν στις αρχές του δέκατου τέταρτου αιώνα.
Η κατασκευή του Φάρου χάρισε στην Αλεξάνδρεια παγκόσμια φήμη. Πλέον, δεν ήταν μόνο η πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας. Ήταν και μια πόλη σε ευμάρεια, την οποία αντανακλούσε η ανάπτυξη του θαλάσσιου εμπορίου. Τα περισσότερα αγαθά που εισάγονταν ή εξάγονταν από τη χώρα περνούσαν από το λιμάνι της.
Μετά τον Πτολεμαίο Β΄ ξεκίνησε μια σκοτεινή περίοδος γεμάτη πολέμους και αυλικές ίντριγκες. Ο Πτολεμαίος Γ΄ ο Ευεργέτης συνέχισε το πολιτιστικό έργο του πατέρα του, έκανε ορισμένες τροποποιήσεις στο ημερολόγιο και οικοδόμησε ένα ναό για το θεό Ώρο στο Εντφού. Ο Πτολεμαίος Δ΄, ο επονομαζόμενος και Φιλοπάτωρ (αυτός που αγαπά τον πατέρα του), παρέλαβε ένα κλίμα συνωμοσίας το οποίο επρόκειτο να καλλιεργήσει ακόμη περισσότερο. Όλα αυτά τα προσωνύμια των αυτοκρατόρων που υποδηλώνουν αγάπη για μέλη της οικογένειάς τους φαντάζουν μάλλον ειρωνικά σε μια αυλή όπου οι επίδοξοι διάδοχοι αλληλοεξοντώνονταν σε μια ατέρμονη μάχη για την εξουσία. Μετά τον Πτολεμαίο ΣΤ΄, τον Φιλομήτωρ, ξεκινά μια ασταμάτητη αλληλουχία πολιτικών εγκλημάτων που σημάδεψαν την ιστορία της δυναστείας. Ο Πτολεμαίος Θ΄, για παράδειγμα, παντρεύτηκε τις αδερφές του, τη μία μετά την άλλη, αλλά στη συνέχεια εκθρονίστηκε από τη μητέρα του, η οποία ανακήρυξε βασιλιά ένα άλλο παιδί της, τον Πτολεμαίο Ι΄. Ο τελευταίος, με τη σειρά του, μόλις ανήλθε στο θρόνο δολοφόνησε τη μητέρα του, γεγονός που εκμεταλλεύτηκε ο αδερφός του για να τον εκθρονίσει και να ξαναπάρει την εξουσία. Ο διάδοχός του, Πτολεμαίος ΙΑ΄, βασίλευσε μόλις δύο εβδομάδες, καθώς λιντσαρίστηκε από το λαό της Αλεξάνδρειας όταν σκότωσε τη μητριά του, την οποία είχε αναγκαστεί να παντρευτεί λίγο καιρό πριν για να ανέλθει στο θρόνο.
Η εποχή των Ρωμαίων
Μέσα σε αυτό το κλίμα της απόλυτης πολιτικής παρακμής, η προστασία των ρωμαϊκών λεγεώνων έμοιαζε η μοναδική λύση για μια δυναστεία που αγωνιζόταν να κρατηθεί στην εξουσία καθώς πνιγόταν μέσα στο ίδιο της το αίμα. Ο τελευταίος Πτολεμαίος φαραώ, στην πραγματικότητα και ο τελευταίος φαραώ της Αιγύπτου, ήταν ο Καισαρίων, καρπός του τραγικού έρωτα της Κλεοπάτρας και του Ιούλιου Καίσαρα, ο οποίος τελείωσε με το βίαιο θάνατο των πρωταγωνιστών του. Η απόβαση των Ρωμαίων στη γη της Αιγύπτου σήμανε και το τέλος της μακραίωνης εξουσίας των φαραώ.

Μαθηματικά: Είναι έμφυτα στον εγκέφαλό μας;

Μαθαίνουμε το 99% των μαθηματικών μέσω της εκπαίδευσης. Όμως η πιο ουσιαστική ικανότητα, η «αίσθηση των αριθμών», υπάρχει ήδη από τη βρεφική ηλικία.
«Ο Θεός δημιούργησε τους ακέραιους αριθμούς, οι υπόλοιποι είναι δημιούργημα του ανθρώπου». Αυτό υποστήριζε το 1800 ο Γερμανός μαθηματικός Λέοποντ Κρόνεκερ. Διαμαρτυρόταν γιατί τα μαθηματικά είχαν γίνει πολύ αφηρημένα, και ήθελε να επανεκτιμήσει την πιο ουσιαστική έννοιά τους, την έννοια του αριθμού.
Σήμερα οι νευροεπιστήμες φαίνονται να τον δικαιώνουν, καθώς πολλά πειράματα αποδεικνύουν ότι η «αίσθηση των αριθμών», δηλαδή η ικανότητα να αντιλαμβανόμαστε με άμεσο τρόπο την ιδιότητα του πολυάριθμου (για μικρές ποσότητες), είναι έμφυτη στον άνθρωπο. Σύμφωνα μάλιστα με κάποιους επιστήμονες, ίσως ακόμα και ο οικουμενικός χαρακτήρας των μαθηματικών γεννήθηκε από αυτό, από τη δομή του εγκέφαλου, που μας αναγκάζει να συλλογιζόμαστε με ένα συγκεκριμένο τρόπο.
Δύσπιστα πουλιά
Η αίσθηση των αριθμών υπάρχει και στα ζώα. Ένα αρπακτικό αντιλαμβάνεται πολύ καλά αν η λεία του είναι μόνη, σε ζευγάρι ή σε κοπάδι. Ο Αυστριακός ηθολόγος Κόνραντ Λόρεντζ (1903-1989) το απέδειξε με σαφήνεια. Ο Λόρεντζ κρυβόταν σε μια καλύβα, για να παρατηρήσει τις καλιακούδες, όμως εκείνες αντιλαμβάνονταν την άφιξή του και πετούσαν μακριά. Τότε ο Λόρεντζ επέστρεφε με ένα φίλο, που έμενε για λίγο μαζί του και μετά έβγαινε από την καλύβα: όμως οι καλιακούδες δεν ξεγελιούνταν, καθώς γνώριζαν ότι ένα άτομο παρέμενε μέσα στην καλύβα. Ο Λόρεντς δοκίμασε με 2 και 3 άτομα, μετά με 4, αλλά χωρίς επιτυχία. Στο τέλος, πήγε στην καλύβα με άλλα 5 άτομα: όταν αυτοί έφυγαν, επιτέλους οι καλιακούδες άρχισαν να ξανάρχονται. Ο Λόρεντζ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτά τα πουλιά διέκριναν το 5 από το 4 αλλά όχι το 6 από το 5.
Αριθμοί ή προσανατολισμός;
Οι καλιακούδες, λοιπόν, ήταν σαν να μετρούν «1, 2, 3, 4... πολλοί». Περιέργως, στην Αμαζονία υπάρχουν φυλές που κάνουν κάτι παρόμοιο. Οι Μουντουρούκου, για παράδειγμα, μετρούν μέχρι το 4 και για μεγαλύτερες ποσότητες χρησιμοποιούν τη λέξη «πολλοί». Βέβαια, αυτό δε σημαίνει ότι οι διανοητικές ικανότητές τους είναι κατώτερες από τις δικές μας, απλώς ότι έχουν προσαρμοστεί σε ένα περιβάλλον όπου περίπλοκες ικανότητες υπολογισμού δεν προσφέρουν κάποιο ιδιαίτερο πλεονέκτημα στην καθημερινή ζωή. Σύμφωνα με τον Γάλλο γλωσσολόγο Πιέρ Πίκα που τους μελέτησε, οι Μουντουρούκου θα αρνούνταν να μάθουν να μετρούν, γιατί η εκμάθηση αυτής της ικανότητας θα σήμαινε την αποποίηση μιας άλλης (όπως την ικανότητα προσανατολισμού) που είναι απαραίτητη για την επιβίωση στο δάσος.
Πόσες καραμέλες...
Από τις έρευνες προκύπτει πράγματι ότι οι Μουντουρούκου γνωρίζουν την έννοια του σημείου, της γραμμής, της παραλληλίας, της απόστασης και της γωνίας. Διακρίνουν με προσεγγιστικό τρόπο την ποσότητα, όμως δεν καταφέρνουν να μετρήσουν ακριβώς. Ως προς αυτό μοιάζουν αρκετά με τα παιδιά 6-7 ετών. Τα πειράματα δείχνουν ότι τα παιδιά σε αυτή την ηλικία, παρ’ όλο που δε γνωρίζουν ακόμα να μετρούν καλά, συχνά απαντούν με ακρίβεια σε ερωτήσεις του είδους: «Αν έχεις 27 καραμέλες και σου δώσω άλλες 26, θα έχεις περισσότερες από 38;».
Ακόμα και τα βρέφη λίγων μηνών φαίνεται πως διαθέτουν την αίσθηση των αριθμών. Αν κοιτούν ένα κουτί όπου, για παράδειγμα, τοποθετούνται στην αρχή 5 αντικείμενα και στη συνέχεια άλλα 5, περιμένουν να βρουν μέσα 10. Αν κάποιος τους κρύψει τα μισά, τα μωρά κοιτούν ενοχλημένα, γιατί παρατηρούν την αντίφαση.
Η γεωγραφία του εγκέφαλου
Για να ρίξουν φως στον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος αντιδρά στους αριθμούς και τις ποσότητες, ο Αντρέας Νίντερ και ο Ερλ Μίλερ μελέτησαν τους μακάκους στο ΜΙΤ της Βοστόνης (ΗΠΑ). Συνέδεσαν ηλεκτρόδια στους εγκεφάλους τους (σε περιοχές που αντιστοιχούν στον μετωπιαίο και διαβρεγματικό φλοιό των ανθρώπων) και τους έβαλαν μπροστά σε μια οθόνη. Οι πίθηκοι έπρεπε να κοιτάξουν δύο διπλανές εικόνες, που περιείχαν ένα συγκεκριμένο αριθμό από μπαλίτσες, και να βρουν τις διαφορές. Είχαν εκπαιδευτεί να τραβούν ένα μοχλό κάθε φορά που οι δύο εικόνες περιείχαν τον ίδιο αριθμό από μπαλίτσες.
Κάθε αριθμός έχει το νευρώνα του
Κατά τη διάρκεια της άσκησης, οι συνδεδεμένες περιοχές ενεργοποιούνταν. Και, επιπλέον, κάποιοι νευρώνες αντιδρούσαν στην παρουσία 3 μπαλών, άλλοι στην παρουσία 4... Υπάρχουν, λοιπόν, νευρώνες που ευθύνονται για την αναγνώριση των επιμέρους αριθμών, τουλάχιστον για μικρούς αριθμούς.
Η Μανουέλα Πιάτσα, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Τρέντο, και ο Στάνισλας Ντεχάιν, καθηγητής στο Κολέζ Ντε Φρανς του Παρισιού, πραγματοποίησαν παρόμοιες μελέτες στον άνθρωπο. Με τη μαγνητική τομογραφία, είδαν ότι και στο δικό μας εγκέφαλο ενεργοποιείται μια συγκεκριμένη περιοχή, οι διαβρεγματικές αύλακες και των δύο ημισφαιρίων. Αυτό θα ήταν, λοιπόν, το πιο παλιό, το αρχέγονο σημείο όπου εδράζεται η εγγενής αίσθηση των αριθμών. Οι επιστήμονες είδαν ότι η ίδια περιοχή ενεργοποιείται όχι μόνο μπροστά σε μπαλάκια (όπως στους πιθήκους) αλλά και σε σύμβολά, όπως το 7 ή το 4. Η αίσθηση των αριθμών, λοιπόν, είναι εγγενής και εκδηλώνεται σε μια συγκεκριμένη εγκεφαλική περιοχή, στην οποία συνδέονται άλλοι νευρώνες κατά τη διάρκεια των σταδίων της μάθησης.
Μια ανθρώπινη γνώση
Για τον προϊστορικό άνθρωπο, η πρώτη μορφή μάθησης αυτής της αίσθησης ήταν η μέτρηση. Η μέτρηση είναι διαφορετικό πράγμα από την αίσθηση των αριθμών, γιατί υπερβαίνει την άμεση αντίληψη. Οι πρόγονοί μας άρχισαν να μετρούν πριν από 30.000 χρόνια, όπως υπαινίσσονται τα χαραγμένα οστά που βρέθηκαν στην Τσεχοσλοβακία και στο Κονγκό. Δε γνωρίζουμε ποιο ήταν το επόμενο βήμα. Όμως φαίνεται ότι τα μαθηματικά γεννήθηκαν πριν από τη γραφή. Όλες οι γραπτές μαρτυρίες που έχουμε μιλούν για ήδη «γεννημένα» μαθηματικά. Έπειτα αυτή η γνώση έγινε όλο και πιο αφηρημένη... μέχρι που σήμερα δεν αρκούν οι ικανότητες υπολογισμού, για να θεωρείται κάποιος καλός μαθηματικός.
Όμως, εξακολουθεί να υπάρχει ένα μυστήριο: γιατί τα μαθηματικά είναι οικουμενικά; Και γιατί μπορούν να περιγράφουν τόσο καλά τον κόσμο; Προφανώς γιατί ο εγκέφαλός μας έχει εξελιχτεί με βάση τον εξωτερικό κόσμο οπότε και ο μαθηματικός πολιτισμός μας (προϊόν του εγκέφαλου) εξελίχτηκε, για να ανταποκρίνεται στο φυσικό κόσμο.
«Εμείς δημιουργήσαμε τα μαθηματικά, είναι προϊόν του μυαλού μας, του σώματός μας», υπογραμμίζει ο Τζορτζ Λακόφ, γλωσσολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ (ΗΠΑ). «Τα άλλα έμβια όντα θα μπορούσαν να έχουν μια τελείως διαφορετική γνώση των μαθηματικών, αν υποθέσουμε ότι διαθέτουν».

Η μοναξιά επηρεάζει την υγεία των ηλικιωμένων

Η έλλειψη φίλων και οικογένειας ενδεχομένως επηρεάζει την υγεία των ανθρώπων μεγαλύτερης ηλικίας.Σύμφωνα με τα αποτελέσματα αμερικανικής μελέτης, τα άτομα που είναι κοινωνικά απομονωμένα και μοναχικά, ακόμη και αν έχουν φίλους, οικογένεια και κοινωνική δραστηριότητα, είναι λιγότερο πιθανό να περιγράφουν την φυσική τους κατάσταση ως καλή ή εξαιρετική.Ερευνητική ομάδα από το πανεπιστήμιο Cornell έθεσε υπό ιατρική παρακολούθηση 3.000 ενήλικες ηλικίας από 57 έως 85 ετών. Κατά τη διάρκεια της μελέτης, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι κοινωνικές επαφές των εθελοντών σχετίζονταν με την κατάσταση της σωματικής τους υγείας. Οι κοινωνικές αυτές επαφές προσδιορίστηκαν ως απλές καθημερινές δραστηριότητες, όπως το να έχουν οι συμμετέχοντες έναν άνθρωπο που θα τους πάει με το αυτοκίνητο στον γιατρό ή που θα τους υπενθυμίσει να πάρουν τα φάρμακά τους.
Η αντίληψη όμως που είχαν οι εθελοντές για την κοινωνική απομόνωση σχετίστηκε όχι μόνο με την σωματική αλλά και την ψυχική τους υγεία. «Δεδομένου ότι η αντίληψη που έχει ένας άνθρωπος για τις σχέσεις του παίζει σημαντικό ρόλο, οι ικανότητες που έχουν τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας να αντεπεξέλθουν στις αλλαγές που υφίστανται οι σχέσεις τους είναι αποφασιστικής σημασίας. Όσοι μπορούν να προσαρμοστούν στην απώλεια κοινωνικών επαφών είναι σε καλύτερη κατάσταση από εκείνους που αισθάνονται ότι είναι μόνοι ή δεν έχουν άτομα να τους υποστηρίζουν», δηλώνει η επικεφαλής της μελέτης δρ. Erin York Cornwell από το πανεπιστήμιο Cornell.
Σύμφωνα με την δρ. Cornwell, το αίσθημα μοναξιάς ή απομόνωσης επηρεάζει την υγεία των ενηλίκων με πολλούς τρόπους: δημιουργεί στρες, μειώνει την αυτοεκτίμηση του ατόμου ή οδηγεί σε κατάθλιψη, καταστάσεις που έχουν επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων, καθώς επηρεάζουν όχι μόνο τον τρόπο ζωής τους αλλά και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού τους συστήματος.
«Οι περισσότεροι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας βιώνουν σημαντικές αλλαγές στις κοινωνικές τους σχέσεις ένεκα καταστάσεων όπως η συνταξιοδότηση και η απώλεια», δηλώνει στο ειδησεογραφικό πρακτορείο ειδήσεων Reuters η επικεφαλής της μελέτης. Σύμφωνα με την ερευνήτρια, ορισμένοι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους καταστάσεις με το να δραστηριοποιούνται σε κοινωνικές οργανώσεις ή να περνούν πολύ χρόνο με τους φίλους και την οικογένειά τους. Κάποιοι άλλοι όμως απομονώνονται και νιώθουν μοναχικοί, παρότι περιστοιχίζονται από φίλους και γνωστούς.
Θα ήταν πολύ σημαντικό, αναφέρει η ερευνήτρια, να ερευνήσουμε γιατί κάποιοι ενήλικες μπορούν να διαχειριστούν την απώλεια που βιώνουν στις σχέσεις τους ενώ κάποιοι άλλοι είναι απομονωμένοι ακόμη και αν έχουν φίλους ή κοινωνικές δραστηριότητες.

Ανικανοποίητοι οι έφηβοι με την εμφάνισή τους, προβληματικές οι σχέσεις με τους συνομηλίκους τους

Τα παιδιά και οι νέοι στην εποχή μας είναι όλο και πιο συχνά δυσαρεστημένα με την εξωτερική τους εμφάνιση, γεγονός που επιδεινώνεται από τις δυσκολίες στις σχέσεις με τους συνομηλίκους τους, καθώς γίνονται αντικείμενο πειραγμάτων, σύμφωνα με νέα επιστημονική μελέτη.Η έρευνα έγινε από την Καρολίνα Λίντε, από το τμήμα Ψυχολογίας του πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ, σε παιδιά ηλικίας 10 έως 14 ετών και διαπίστωσε ότι η ικανοποίηση ενός παιδιού με το σώμα και την εμφάνισή του είναι μια από τις πιο σημαντικές προϋποθέσεις για να διαμορφώσει μια θετική εικόνα για τον εαυτό του γενικότερα. Δυστυχώς, φαίνεται πως ο κανόνας, παρά η εξαίρεση, σήμερα είναι τα παιδιά να είναι ανικανοποίητα με την εμφάνισή τους και έτσι γενικότερα να διαμορφώνουν μια αρνητική εικόνα για τον εαυτό τους, η οποία μάλιστα διαρκεί για πολλά χρόνια μετά στη ζωή τους.Σύμφωνα με την μελέτη, μεταξύ των 10-14 ετών (την κατ' εξοχήν ηλικία υψηλού ρίσκου για να αποκτήσει ένα παιδί αρνητική εικόνα για το σώμα του), τα κορίτσια είναι συστηματικά πιο ανικανοποίητα σε σχέση με τα αγόρια για την εμφάνισή τους. Το πρόβλημα είναι πιο έντονο για τα παιδιά (ιδίως τα κορίτσια) που είχαν το μεγαλύτερο βάρος στα δέκα τους χρόνια. Τα υπέρβαρα κορίτσια γίνονται, σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό, αντικείμενο πειραγμάτων από τα άλλα παιδιά (αλλά και από τους γονείς τους).Επειδή οι αρνητικές αντιλήψεις απέναντι στους υπέρβαρους ανθρώπους διαμορφώνονται σε αυτή τη νεανική ηλικία, η έρευνα επισημαίνει την ανάγκη να καταπολεμηθούν αυτές οι προκαταλήψεις έγκαιρα, σε αυτό το πρώιμο στάδιο.
Η μελέτη τονίζει ότι η αρνητική εικόνα για τον εαυτό τους έχει σοβαρές ψυχολογικές επιπτώσεις στα παιδιά και αυξάνει τον κίνδυνο, τα επόμενα χρόνια, να αναπτύξουν κατάθλιψη, βουλιμικές τάσεις (που θα επιδεινώσουν το πρόβλημα του πάχους), αντικοινωνικότητα, περιορισμένες ευκαιρίες στη ζωή κ.α. Πολλά παιδιά κινδυνεύουν να εστιάζουν σε τέτοιο βαθμό στο πρόβλημα έλλειψης ικανοποίησης για τη σωματική εμφάνισή τους, που να μην έχουν όρεξη να σκεφτούν τίποτε άλλο.

Κατάργηση της λαμπαδηδρομίας σε όλη σχεδόν την υφήλιο

Στην κατάργηση της λαμπαδηδρομίας με την μεταφορά της Ολυμπιακής Φλόγας σε όλη σχεδόν την υφήλιο πριν την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων τάχθηκε η ΔΟΕ, σε συνεδρίαση της εκτελεστικής της επιτροπής στο Ντένβερ του Κολοράντο (ΗΠΑ).
Ο λόγος βέβαια είναι οι μεγάλες και σε ορισμένες περιπτώσεις βίαιες διαδηλώσεις σε πολλές πόλεις, μεταξύ των οποίων το Παρίσι και το Λονδίνο, κατά την διάρκεια της λαμπαδηδρομίας το 2008 για τους Αγώνες του Πεκίνου. Οι διαδηλωτές διαμαρτύρονταν κατά της Κίνας, την οποία κατηγορούν για καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά και την πολιτική της στο Νταρφούρ του Σουδάν.
Την πρώτη διεθνή λαμπαδηδρομία διοργάνωσε με απόλυτη επιτυχία η Ελλάδα με την ευκαιρία των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, φέρνοντας την Ολυμπιακή Φλόγα σε κάθε γωνιά του πλανήτη, αλλά η προσπάθεια των Κινέζων δεν είχε το ίδιο αποτέλεσμα.
Ο εκτελεστικός διευθυντής της ΔΟΕ, Ζιλμπέρ Φελί, είπε ότι το Ολυμπιακό Κίνημα αποφάσισε ότι είναι προτιμότερο η Φλόγα να παραμένει εντός της διοργανώτριας χώρας των Αγώνων, όπου μπορεί να υπάρχει μεγαλύτερος έλεγχος.
«Υπήρξαν δυσκολίες με τις Εθνικές Ολυμπιακές Επιτροπές, ενώ κι εμείς διαπιστώσαμε το ρίσκο που υπάρχει με την μεταφορά της Φλόγας σε όλο τον κόσμο. Το Πεκίνο σχεδίασε μια διεθνή λαμπαδηδρομία και εμείς το αποδεχθήκαμε. Στην πορεία διαπιστώσαμε το ρίσκο και η ΔΟΕ αποφάσισε να μην ξαναγίνει», δήλωσε ο Φελί.
Η απόφαση της ΔΟΕ ισχύει από τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς του 2010 στο Βανκούβερ και μετά. Όσον αφορά στους Θερινούς Ολυμπιακούς του 2012 στο Λονδίνο, οι Βρετανοί διοργανωτές ανακοίνωσαν ότι ήδη σχεδίαζαν να μην μεταφερθεί η Φλόγα εκτός της χώρας.

Θερινή ώρα από την Κυριακή 29 Μαρτίου 2009

Στις 3 τα ξημερώματα της Κυριακής οι δείκτες του ρολογιού θα γυρίσουν μία ώρα μπροστά. Τη Θερινή ώρα θα ακολουθούμε από την επόμενη Κυριακή 29 Μαρτίου.
Δυο φορές το χρόνο κάνουμε ... γυμναστική στα ρολόγια μας και να πεις πως είναι λίγα. Κάποτε είχαμε μόνο επιτραπέζια και χειρός, μετά ήρθαν τα κινητά τηλέφωνα, τα βίντεο, τα στερεοφωνικά, οι ηλεκτρικές κουζίνες... Αλλά γιατί μπαίνουμε σε αυτή τη διαδικασία;
Ποιος είχε την ιδέα της αλλαγής της ώρας;
«Κατηγορήστε (ή μακαρίστε) τον Βενιαμίν Φραγκλίνο που φέρεται να πρωτοδιατύπωσε την ιδέα το 1784, ώστε να υπάρχει διαθέσιμο περισσότερο φυσικό φως κατά τους θερινούς μήνες».
Μάλιστα, πότε πρωτοεφαρμόστηκε;
«Στον 20ό αιώνα ο άνθρωπος άλλαξε τα... φώτα στο χρόνο, αρχίζοντας από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, ώστε να εξοικονομηθούν ενεργειακοί πόροι. Αν έχεις ήλιο στις 8 το βράδυ, δεν ανάβεις τα φώτα και περισσεύει πετρέλαιο για να αλληλοσκοτωνόμαστε. Μετά καταργήθηκε, εμφανίστηκε στο Β' Παγκόσμιο και μετά την ενεργειακή κρίση του 1973, ήρθε για να μείνει».
Στην Ελλάδα πότε το υιοθετήσαμε;
«Το 1973. Το 1997 η κυβέρνηση διατύπωσε τη σκέψη να μην εφαρμόσουμε τη θερινή ώρα ώστε να συγκλίνουμε "ωρολογιακώς" με την κεντρική Ευρώπη, αλλά πρυτάνευσαν σοφότερες σκέψεις».
Πόσες χώρες εφαρμόζουν το μέτρο;
«Γύρω στις 70».
Τι γίνεται στην Ε.Ε.;
«Ως το 1996 κάθε χώρα έκανε τα δικά της, εμείς για παράδειγμα εφαρμόζαμε τη χειμερινή ώρα τον Σεπτέμβριο. Μετά ανέλαβαν οι Βρυξέλλες και η χειμερινή ώρα ισχύει από την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου. Η θερινή ώρα (για την οποία γίνεται η ιστορία) ισχύει από την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου».
Υπάρχει κοινοτική οδηγία;
«Βεβαίως, είναι η 2000/C 337 Ε/18».
Η ώρα Γκρίνουιτς αλλάζει;
«Οχι, γι' αυτό το καλοκαίρι η Ελλάδα είναι 3 ώρες και το χειμώνα 2 ώρες μπροστά από το Γκρίνουιτς. Κάποια πράγματα πρέπει να μένουν σταθερά σε αυτό τον κόσμο».
Ποια είναι η «κανονική» και ποια η «τεχνητή» ώρα;
«Η ανθρώπινη παρέμβαση γίνεται εν όψει του καλοκαιριού στα τέλη Μαρτίου».
Ολες οι χώρες προσαρμόζονται την ίδια στιγμή στις αλλαγές;
«Σιγά μη συμφωνούσαμε. Το... παιχνίδι με τις ώρες δεν το παίζουν οι χώρες που βρίσκονται κοντά στον Ισημερινό, όπου η μέρα διαρκεί 12 ώρες και η νύχτα άλλες τόσες. Αντίθετα, όσο πιο κοντά κατευθύνεται κανείς προς τους Πόλους τόσο περισσότερο ηλιακό φως είναι διαθέσιμο κατά τις πρωινές και βραδινές ώρες. Επίσης, άλλο πρόγραμμα ακολουθούν οι Βορειοαμερικανοί, άλλο οι Ευρωπαίοι, άλλο οι Νοτιοαμερικανοί...».
Πότε πάμε μία ώρα μπροστά και πότε μία ώρα πίσω;
«Τον Οκτώβριο (στις 26 του μηνός φέτος) φέρνουμε τα ρολόγια μία ώρα πίσω και τον Μάρτιο τα πάμε μία ώρα μπροστά».
Δεν μου είπατε ποια είναι η επίσημη ονομασία.
«Στην Ελλάδα και σε πολλές άλλες χώρες περιοριζόμαστε στους όρους "θερινή ώρα" και "χειμερινή ώρα" και μετά ασχολούμαστε με σοβαρότερα πράγματα, για παράδειγμα πόσες λακκούβες έχει σήμερα η Κηφισίας. Οι Αγγλοσάξονες, που μάλλον έχουν περισσότερο ελεύθερο χρόνο, προτιμούν το εφετζίδικο Daylight Saving Time, που στα ελληνικά δημιουργεί το μάλλον άσχημο ακρωνύμιο ΧΕΗΦ, αν το μεταφράσουμε στο "Χρόνος Εξοικονόμησης Ηλιακού Φωτός"».
Μήπως είναι επικίνδυνο;
«Αν ξεχάσετε να ρυθμίσετε το ρολόι σας και πάτε με καθυστέρηση μιας ώρας στο ραντεβού, δεν ξέρετε πώς θα αντιδράσει ο "στημένος", αλλά μην κατηγορείτε τους άλλους για τις αβλεψίες σας, εντάξει;».
Δεν διαμαρτύρεται κανείς;
«Οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι έχουν κάθε λόγο να διαμαρτύρονται, διότι ούτε τα φυτά ούτε τα ζώα παίρνουν το 141 για να μάθουν την ώρα και θέλουν μερικές εβδομάδες προσαρμογής. Επίσης, άνθρωποι με προβλήματα αϋπνίας βρίσκουν μια καλή αφορμή για γκρίνια».
Ποιος είναι ο καθ' ύλην αρμόδιος για τις αλλαγές της ώρας;
«Μην κοιτάτε το Αστεροσκοπείο. Την ευθύνη έχει το υπουργείο Μεταφορών & Επικοινωνιών και αυτό δεν είναι ελληνική ιδιοτροπία. Στις ΗΠΑ, επίσης, το υπουργείο Μεταφορών λέει στους Αμερικανούς τι να κάνουν με τα ρολόγια τους και πότε».
* Ποιο μέρος του κόσμου είναι το περισσότερο μπερδεμένο όσον αφορά τις αλλαγές της ώρας;
* «Μάλλον πρέπει να είναι η Πολιτεία της Ιντιάνα στις ΗΠΑ (περιμένατε να είναι κάπου αλλού;), όπου υπάρχουν τρεις παραλλαγές στο πότε και πώς αλλάζει η ώρα, μπερδεμένοι άνθρωποι».

Η τέλεια γυναίκα δεν υπάρχει! Συνέλθετε!

Πολλαπλοί και αντιφατικοί ρόλοι βασανίζουν τη σύγχρονη γυναίκα. Ή μήπως όχι; Υπάρχει περίπτωση ακριβώς η πολλαπλότητα αυτή να την οχυρώνει ψυχικά; Κοινωνιολογικές μελέτες δείχνουν ότι ο κάθε επιπλέον ρόλος για μια γυναίκα θα απαιτήσει περισσότερο χρόνο και ενέργεια, κάτι που συχνά δεν είναι εφικτό. Σύμφωνα με μία αντίθετη άποψη, οι πολλαπλοί γυναικείοι ρόλοι ενισχύουν τη λειτουργικότητα της γυναίκας στην καθημερινότητά της, προστατεύοντάς την από το στρες του κάθε μεμονωμένου ρόλου.
Γεγονός είναι ότι όλο και περισσότερες είναι οι γυναίκες που στοιχειώνονται από ένα καθήκον να τα καταφέρουν όλα. Βυθιζόμενες στη νοσηρότητα της τελειομανίας, απαιτούν από τον εαυτό τους μια υψηλότερη από τον μέσο όρο παραγωγικότητα και απόδοση, με αποτέλεσμα να θλίβονται με το «λιγότερο από το 100%». «Τίποτα δεν είναι αρκετό», «πάντα υπάρχει χώρος για προσωπική καλυτέρευση». Ποιες συνέπειες όμως καραδοκούν;
Στρες και εργασιακή εξουθένωση: το μακροχρόνιο υψηλό στρες μπορεί να οδηγήσει στο φαινόμενο της «εργασιακής εξουθένωσης» (burnout), που πλήττει ολοένα και περισσότερες γυναίκες- καριερίστες και εμφανίζεται με τα ακόλουθα συμπτώματα: χαμηλή ενεργητικότητα, συναισθηματική εξάντληση, έντονους πονοκεφάλους, γαστρεντερικές δυσλειτουργίες, δυσκολία ικανοποίησης, χαμηλή ανοχή σε αρρώστιες, μειωμένη εργασιακή απόδοση και κοινωνική απομόνωση. Ερευνητικά πορίσματα φανερώνουν ότι ενώ η πτώση της εργασιακής απόδοσης συνδέεται με υψηλά επίπεδα άγχους στις γυναίκες που δεν έχουν σχέση, κάτι τέτοιο δεν ισχύει για τις παντρεμένες. Η εργασιακή παραγωγικότητα και η αντίστοιχη ικανοποίηση και προστατεύει την παντρεμένη γυναίκα από τις ενδοοικογενειακές συγκρούσεις και αντίστροφα.
Κατάχρηση αλκοόλ: όλο και περισσότερες είναι οι γυναίκες που πίνουν προκειμένου να κατευνάσουν το στρες που συνδέεται με τους πολλαπλούς ρόλους που καλούνται να διεκπεραιώσουν. Έρευνα στη Νορβηγία έδειξε ότι οι εργαζόμενες γυναίκες πίνουν δύο φορές περισσότερο από ό,τι οι μη εργαζόμενες.
Δίαιτα: οι υψηλές προσδοκίες μίας γυναίκας από τον εαυτό της καθρεφτίζονται στη σχέση της με τον σωματικό της εαυτό. Ωστόσο η δίαιτα και η τελειομανία αποτελούν από τους σοβαρότερους παράγοντες ευπάθειας στη χρόνια δυσαρέσκεια με το σώμα και στην εμφάνιση ψυχογενούς βουλιμίας και ανορεξίας.
Παραμέληση των βαθύτερων επιθυμιών στο όνομα μίας υποταγής στα πρέπει της επιτυχίας. Αξίζει εδώ να αναφέρουμε ότι άλλες, πιο ύπουλες «βλάβες» καιροφυλακτούν πίσω από τη γυναίκα που δεν εργάζεται, καθώς έχει περισσότερες πιθανότητες, όπως γίνεται φανερό από σύγχρονες έρευνες, να νοσήσει από κατάθλιψη. Εργασιακή εξουθένωση από τη μία, κατάθλιψη λόγω απραγίας από την άλλη..., μας κάνουν να αναρωτηθούμε, εν τέλει, πόσο αλήθεια θολό είναι το τοπίο που περιβάλλει τη σημερινή γυναίκα.

Θέλετε να μάθετε πώς θα βρείτε την ευτυχία;

Θέλετε να μάθετε πώς θα βρείτε την ευτυχία; Ρωτήστε έναν ξένο! Αυτό υποστηρίζει νέα έρευνα του Τμήματος Ψυχολογίας του διάσημου πανεπιστημίου Χάρβαρντ των ΗΠΑ, η οποία δείχνει ότι η εμπειρία ενός άλλου προσώπου είναι συχνά πιο χρήσιμη για τη ζωή μας (παρόλο που δεν το παραδεχόμαστε), παρά οι δικές μας εικασίες και εκτιμήσεις.
Η έρευνα έγινε από τον καθηγητή Ντάνιελ Γκίλμπερτ, έναν από τους σημαντικότερους ειδήμονες διεθνώς στα θέματα της ευτυχίας (συγγραφέα του μπεστ-σέλερ του 2007 "Σκοντάφτοντας στην ευτυχία") και δημοσιεύτηκε στο γνωστό περιοδικό "Science" (Επιστήμη).
"Αν θέλετε να μάθετε πόσο θα ευχαριστηθείτε μια εμπειρία, καλύτερα να μάθετε πόσο την ευχαριστήθηκε κάποιος άλλος, παρά να προσπαθήσετε να μάθετε ο ίδιος κάτι γι' αυτήν εκ των προτέρων. Αντί να κλείνουμε τα μάτια και να φανταζόμαστε το μέλλον, πρέπει να μελετάμε τις εμπειρίες των άλλων, που έχουν ήδη βρεθεί εκεί που εμείς θέλουμε να πάμε", δήλωσε ο Γκίλμπερτ.
Προηγούμενες έρευνες στην ψυχολογία, τις νευροεπιστήμες και τα οικονομικά της συμπεριφοράς, έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι δυσκολεύονται να προβλέψουν αν και πόσο θα τους αρέσει κάτι, με συνέπεια να παίρνουν συχνά λανθασμένες αποφάσεις. Σύμφωνα με τη νέα έρευνα, που βασίστηκε σε πειράματα με ομάδες εθελοντών, αποδείχτηκε ότι όταν οι άνθρωποι εμπιστεύονται τις γνώμες και πληροφορίες που τους μεταφέρουν όσοι ήδη είχαν τη σχετική εμπειρία, κάνουν πολύ πιο ακριβείς προβλέψεις και παίρνουν πιο σωστές αποφάσεις.
Σε ένα πείραμα, για παράδειγμα, μια ομάδα γυναικών προέβλεψε την επιτυχία του πρώτου ραντεβού με έναν άνδρα, με βάση το γραπτό προσωπικό προφίλ και τις φωτογραφίες του, ενώ μια άλλη ομάδα γυναικών στήριξε τις προβλέψεις της για τον ίδιο άνδρα, στις εμπειρίες που ήδη είχαν με αυτόν άλλες γυναίκες στο παρελθόν. Όπως αποδείχτηκε, όσες πίστεψαν στην εμπειρία των άλλων, δικαιώθηκαν και έπεσαν μέσα και σε σχέση με τη δική τους εμπειρία.
"Οι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν συνήθως πόσο πολύτιμη πηγή πληροφοριών είναι η εμπειρία ενός άλλου προσώπου", ανέφερε ο Γκίλμπερτ, "επειδή κατά βάθος πιστεύουν ότι ο καθένας είναι ουσιαστικά διαφορετικός από όλους τους άλλους.
Οι άνθρωποι θεωρούν ότι ο καλύτερος τρόπος να προβλέψουν πόσο ευτυχισμένοι θα είναι στο μέλλον, είναι να εκτιμήσουν μόνοι τους ποιο θα είναι αυτό το μέλλον, όμως στην πραγματικότητα αυτό που θα έπρεπε να κάνουν, θα ήταν να φροντίσουν να μάθουν πόσο ευτυχισμένοι έχουν υπάρξει εκείνοι που ήδη έζησαν αυτό το μέλλον, δηλαδή ήδη έχουν τη σχετική εμπειρία".

Τα εγκλήματα του Internet και η νιγηριανή απάτη

«Η οικονομική κρίση θα φέρει αύξηση του ηλεκτρονικού εγκλήματος. Το Ίντερνετ είναι πια χώρος δράσης του οργανωμένου εγκλήματος». Οι προειδοποιήσεις ανήκουν στον Εντ Γκίμπσον, από τους κορυφαίους πράκτορες του FΒΙ με ειδικότητα στο ηλεκτρονικό έγκλημα για μια εικοσαετία και σήμερα σύμβουλο ασφαλείας της Μicrosoft.
«Κάθε χρηστής Η/Υ οφείλει να κατανοήσει πως ο υπολογιστής του είναι σαν το σπίτι του. Αν το αφήσει ξεκλείδωτο, θα μπει μέσα ο κλέφτης. Δεν μετράει αν ο υπολογιστής είναι παλιός ή καινούργιος. Μετράει αν θυμόμαστε να βάζουμε κλειδαριές», λέει ο Γκίμπσον απαντώντας στο ερώτημα με ποιον τρόπο μπορεί να αντιμετωπιστούν οι ηλεκτρονικοί κακοποιοί. Όπου Κλειδαριές για τον υπολογιστή είναι η ενεργοποίηση του τείχους ασφαλείας και η καταπολέμηση των ιών. «Με δεδομένο τον όγκο των συναλλαγών αλλά και των προσωπικών στοιχείων που αποθηκεύουμε στους υπολογιστές μας, η μπάζα των κλεφτών είναι συνήθως μεγάλη», τονίζει. Ο Γκίμπσον, που βρέθηκε για μερικές ώρες στην Αθήνα προκειμένου να δώσει τα φώτα του στους τομείς ασφαλείας, εκτιμάει πως θα χρειαστεί να περάσουν τρία με πέντε χρόνια μέχρις ότου οι εταιρείες κατασκευής λογισμικού θα είναι σε θέση να προσφέρουν στον χρήστη του Ίντερνετ ένα ασφαλέστερο περιβάλλον.«Μέχρι τότε», λέει γελώντας, «το πιο ασφαλές είναι να βγάλεις τον υπολογιστή σου από την πρίζα». Για το FΒΙ το ηλεκτρονικό έγκλημα δεν βρισκόταν μέσα στις προτεραιότητές του μέχρι και την 11η Σεπτεμβρίου 2001. «Τότε συνειδητοποιήσαμε τον όγκο των πληροφοριών που είχαν ανταλλάξει οι τρομοκράτες. Πλέον το κυνήγι του ηλεκτρονικού εγκλήματος αποτελεί για το FΒΙ την τρίτη κατά σειρά προτεραιότητα ύστερα από την τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα, ενώ σύντομα εκτιμάται ότι θα περάσει στη δεύτερη θέση καθώς αποτελεί προνομιακό χώρο ανάπτυξης του οργανωμένου εγκλήματος», αποκαλύπτει ο Εντ Γκίμπσον.
Σύμφωνα με τις αναλύσεις των κορυφαίων «κυνηγών» του ηλεκτρονικού εγκλήματος, το οργανωμένο έγκλημα κερδίζει δισεκατομμύρια ευρώ εκμεταλλευόμενο τις μαύρες τρύπες του Ίντερνετ. «Έχουν πλέον τη δυνατότητα να πραγματοποιούν μαζικά χτυπήματα με χιλιάδες ή και εκατομμύρια θύματα κερδίζοντας εκατομμύρια ευρώ από μια απάτη και μόνο», λέει ο Γκίμπσον που αποκαλύπτει μια από τις χαρακτηριστικές περιπτώσεις που αντιμετώπισε το FΒΙ. «Πολίτες κατήγγειλαν πως είχαν χάσει 200-300 δολάρια από τοποθέτηση προγραμμάτων που είναι γνωστά ως “δούρειοι ίπποι”. Στην περίπτωση αυτή εγκαθίσταται στον υπολογιστή ένα πρόγραμμα εν αγνοία του χρήστη που όταν καλεί για να μπει στο Ίντερνετ, αντί η κλήση να γίνει μέσω της χώρας του γίνεται μέσω χωρών του Ειρηνικού Ωκεανού, με αποτέλεσμα οι χρεώσεις να είναι τεράστιες. Η αστυνομία δεν έχει τον χρόνο αλλά και το προσωπικό να ασχοληθεί με κάποιον που έχει χάσει 200 δολάρια. Όταν όμως ανακαλύπτεις πως τα θύματα της συγκεκριμένης απάτης ξεπερνούν τα 100.000, συνειδητοποιείς πως οι κακοποιοί κέρδισαν 20 εκατομμύρια. Ουσιαστικά πρόκειται για την μετεξέλιξη αυτού που ονομάζαμε μαφία». Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Γκίμπσον, τα επόμενα χρόνια θα εκδηλωθούν οργανωμένες ηλεκτρονικές επιθέσεις εις βάρος βιομηχανιών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.Προσοχή στη «νιγηριανή» απάτη
ΝΟΥΜΕΡΟ ένα απάτη στη λίστα του FΒΙ παραμένει η αποκαλούμενη «νιγηριανή». Σύμφωνα με τα στοιχεία των διωκτικών αρχών, ο μέσος όρος των χρημάτων που χάθηκαν για κάθε θύμα των «ηλεκτρονικών» κακοποιών είναι 4.500 ευρώ. Στη «νιγηριανή» απάτη ο χρήστης ειδοποιείται πως έχει κερδίσει ένα τεράστιο ποσό από την περιουσία συγγενικού του προσώπου, την ύπαρξή του οποίου συνήθως αγνοεί. Οι κακοποιοί υπόσχονται την απόκτηση εκατομμυρίων ευρώ στο υποψήφιο θύμα τους από το οποίο ζητούν αρχικά μερικές χιλιάδες ευρώ για τα απαραίτητα δικαστικά έξοδα. Παρά τις συνεχείς προειδοποιήσεις, τα θύματά τους εξακολουθούν να είναι χιλιάδες. «Πολύς κόσμος είναι δυστυχώς ευκολόπιστος και δίνει προσωπικά του στοιχεία, για πιστωτικές κάρτες, τράπεζες και δημοπρασίες, με αποτέλεσμα οι κακοποιοί να κάνουν “πάρτι”», λέει ο Γκίμπσον που θυμάται την πιο εξελιγμένη τεχνολογικά απάτη που κυνήγησε. «Ορισμένοι έχουν καταφέρει μέσα από φωτογραφίες να περάσουν ιούς που κλέβουν όλα τα δεδομένα σου. Εσύ ανοίγεις τη φωτογραφία ενός φίλου σου, ή ακόμη και δική σου, που υποτίθεται πως σου έστειλε ένας γνωστός σου και κάποιοι αποκτούν ολοκληρωτικό έλεγχο του υπολογιστή σου».

Στείλατε e-mail που δεν έπρεπε;

Σας έτυχε ποτέ την ώρα που μόλις αποστείλατε ένα μήνυμα μέσω του ηλεκτρονικού σας ταχυδρομείου να αντιληφθήκατε παράλληλα πως είτε έχετε κάνει κάποιο λάθος σε όσα γράφετε μέσα σε αυτό ή, ακόμη χειρότερα, να συνειδητοποιήσατε πως το στείλατε σε λάθος παραλήπτη; Σε αυτόν τον εφιάλτη της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας έρχεται να βάλει τέλος μια νέα λειτουργία του Gmail που δίνει τη δυνατότητα στον χρήστη του λογαριασμού αλληλογραφίας με ένα απλό «κλικ» να ματαιώνει άμεσα την αποστολή όσων έγραψε. Για να αποκτήσει κανείς πρόσβαση στην πρωτοποριακή επιλογή αρκεί να την ενεργοποιήσει μέσω των Ρυθμίσεων του Gmail Labs.
Αξίζει όμως να σημειωθεί πως ο χρόνος που δίνεται στον αποστολέα να... μετανοήσει για όσα γράφει περιορίζεται στα πέντε δευτερόλεπτα. Χρονικό πλαίσιο μέσα στο οποίο το ηλεκτρονικό μήνυμα -ουσιαστικά- περιμένει την τελική άτυπη έγκριση για την αποστολή του. Από κει και πέρα όμως; Ο καθένας είναι υπεύθυνος για όσα γράφει. Αλλωστε μην ξεχνάτε: έστω και ηλεκτρονικά, scripta manent.

Γιαγιάδες, fast food, pc games και παιδική παχυσαρκία

Ο δυτικός τρόπος ζωής, η μειωμένη φυσική δραστηριότητα, οι παχύσαρκοι γονείς, η γιαγιά που μαγειρεύει στο σπίτι αλλά και το μικρό χαρτζιλίκι, που τα παιδιά καταθέτουν στα fast food φαίνεται ότι είναι κάποιοι από τους λόγους που τα Ελληνόπουλα εμφανίζουν τριπλάσια ποσοστά παχυσαρκίας σε σύγκριση με τα παιδιά των οικονομικών μεταναστών από ανατολικές χώρες που ζουν στη χώρα μας.
Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από έρευνα της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας, που έγινε σε 276 παιδιά ηλικίας 8-12 ετών από το νομό Θεσσαλονίκης, εκ των οποίων το 13% ήταν μετανάστες, σε συνεργασία με το τμήμα Διατροφής του ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης και τη διεύθυνση πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Θεσσαλονίκης.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της έρευνας το 25,8% των Ελληνόπουλων ήταν υπέρβαρο και το 12,7% παχύσαρκο, ενώ το ποσοστό των υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών στους μετανάστες έφτανε μόλις το 10% και το 3,3% αντίστοιχα. Εξάλλου παρά το γεγονός ότι και τα Ελληνόπουλα και τα παιδιά μεταναστών καταναλώνουν σχεδόν τις ίδιες ποσότητες φαγητού, τα δεύτερα είναι λιγότερο παχύσαρκα επειδή δεν έχουν υιοθετήσει τον δυτικό τρόπο ζωής κι έχουν μεγαλύτερη φυσική δραστηριότητα.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα παιδιά που ήταν παχύσαρκα είχαν παχύσαρκους γονείς. Επιπλέον, ο αριθμός των παχύσαρκων παιδιών, στο σπίτι των οποίων μαγείρευε η γιαγιά, ήταν πενταπλάσιος από τον αριθμό των παιδιών, στο σπίτι των οποίων μαγείρευαν οι γονείς.Χαρακτηριστικό είναι, επίσης, το γεγονός ότι παχύσαρκα ήταν τα παιδιά στα οποία οι γονείς έδιναν λιγότερο χαρτζιλίκι. Αυτό συμβαίνει διότι οι γονείς φοβούνται ότι αν δώσουν περισσότερα χρήματα, τα παιδιά τους θα αγοράσουν μη υγιεινά τρόφιμα από το κυλικείο. Ωστόσο, οι μικροί μαθητές επιλέγουν να δώσουν τo λιγοστό χαρτζιλίκι τους σε ?fast food?, με αποτέλεσμα να αποκτούν κακές διατροφικές συνήθειες.
Εξάλλου από τα στοιχεία άλλης πανελλαδικής έρευνας, την οποία πραγματοποίησε η Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας σε 17.920 ενήλικες, προκύπτει ότι το 67,3% των ανδρών και το 48% των γυναικών ήταν παχύσαρκο και υπέρβαρο. Ειδικότερα, το 26,2% των ανδρών και το 18,2% των γυναικών ήταν παχύσαρκο. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, όσο υψηλότερο ήταν το σωματικό βάρος σε άνδρες και γυναίκες, τόσο λιγότερο γυμνάζονταν. Επίσης, μεγαλύτερα ποσοστά παχυσαρκίας εμφάνιζαν οι έγγαμοι και διαζευγμένοι και μικρότερα οι άγαμοι. Εντυπωσιακό είναι και το γεγονός ότι αυτοί που είχαν υψηλό μορφωτικό επίπεδο, εμφάνιζαν μικρότερο ποσοστό παχυσαρκίας.
Ιδιαίτερα αυξημένη, όμως, είναι και η σπλαχνική παχυσαρκία, η οποία «χτυπά» κυρίως τις γυναίκες μετά την ηλικία των 50 ετών. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο αριθμός των ατόμων με μεταβολικό σύνδρομο και διαβήτη τύπου ΙΙ αυξάνεται συνεχώς στον ελληνικό πληθυσμό και μάλιστα φαίνεται ότι η αύξηση αυτή συμβαδίζει με τα ποσοστά παχυσαρκίας.
Παρόμοια είναι η κατάσταση στα παιδιά και τους εφήβους. Στους εφήβους, αυξημένο σωματικό βάρος έχει το 30% των αγοριών και το 15-17% των κοριτσιών. Ιδίως στα κορίτσια, η σπλαχνική παχυσαρκία φαίνεται ότι είναι ιδιαίτερα υψηλή. Όσον αφορά στα παιδιά 7-12 ετών, το 31% των αγοριών και το 26% των κοριτσιών έχουν αυξημένο σωματικό βάρος. Αυξητικές τάσεις παρατηρούνται τις τελευταίες δεκαετίες σε όλες τις ηλικίες με εξαίρεση την περιεφηβική περίοδο στα κορίτσια. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι το πρόβλημα αυξημένου βάρους αγγίζει και τα παιδιά βρεφικής και νηπιακής ηλικίας 1-5 ετών, σε ποσοστό της τάξης του 21%. Οι καθυστερημένες, αλλά απότομες κοινωνικοοικονομικές αλλαγές στην Ελλάδα τα τελευταία 40 χρόνια είναι πιθανό ότι έπαιξαν σημαντικό επιβαρυντικό ρόλο στην εκδήλωση της επιδημικής διάστασης της παχυσαρκίας

Το μποτιλιάρισμα είναι επικίνδυνο στην καρδιά

Αν νομίζετε ότι μόνο ο θυμός στο τιμόνι είναι επικίνδυνος για την καρδιά, ξανασκεφθείτε το. Μία νέα γερμανική μελέτη δείχνει πως εξίσου, αν όχι περισσότερο, επικίνδυνο είναι το ίδιο το μποτιλιάρισμα, το οποίο μπορεί να τριπλασιάσει τις πιθανότητες εμφράγματος επί μία ώρα έπειτα από την έκθεση σε αυτό.
Η μελέτη δεν απομονώνει κάποιο από τα χαρακτηριστικά του μποτιλιαρίσματος - το στρες, τη ρύπανση, τα καυσαέρια ή τον θόρυβο - ως πιο επιζήμιο, αλλά αποκαλύπτει πως κινδυνεύουν εξίσου μοτοσυκλετιστές, ερασιτέχνες και επαγγελματίες οδηγοί, ενώ αυξημένο κίνδυνο, αν και μικρότερο, διατρέχουν ακόμα και οι επιβαίνοντες στα κάθε είδους οχήματα.Όπως είπαν επιστήμονες από το Ίδρυμα Επιδημιολογίας του Μονάχου στο ετήσιο συνέδριο Επιδημιολογίας & Πρόληψης της Καρδιαγγειακής Νόσου της Αμερικανικής Εταιρείας Καρδιάς, μελέτησαν 1.500 ασθενείς που έπαθαν έμφραγμα στην πόλη Άουγκσμπουργκ.Το ένα τέταρτο των ασθενών ήταν γυναίκες, ενώ η μέση ηλικία όλων ήταν τα 60 έτη.«Για έναν υγιή άνθρωπο δίχως παράγοντες κινδύνου για έμφραγμα, ο κίνδυνος είναι μικρός», είπε η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Ανέτ Πέτερς. «Για έναν άνθρωπο, όμως, που καπνίζει, είναι υπέρβαρος ή/και έχει οικογενειακό ιστορικό εμφραγμάτων, ο κίνδυνος είναι σοβαρός».Από τα 1.500 περιστατικά, το 8% αποδόθηκε απευθείας στην έκθεση σε μποτιλιάρισμα. Ιδιαίτερα ευάλωτοι απεδείχθησαν όσοι εθελοντές είχαν ιστορικό στηθάγχης πριν το έμφραγμα, καθώς και οι γυναίκες, οι μεγαλύτερης ηλικίας ασθενείς και οι άνεργοι.

Η αβάσταχτη οικειότητα του γάμου...

Χαρακτήρισε το συζυγικό σεξ αιμομικτικό. Έσκασα στα γέλια. Το βρήκα φοβερά εμπνευσμένο. Και πέρασαν μπροστά απ’ τα μάτια μου όλοι οι εκπρόσωποι του είδους που γνωρίζω. Αυτοί που στόλισαν τους έρωτές τους με καινούργιες κουρτίνες, κατσαρόλες και χαλάκια μπάνιου. Που στο ντουλαπάκι του μπάνιου τους βασιλεύουν δύο οδοντόβουρτσες και δεν θυμίζουν σε τίποτα το άσμα της εφηβείας μας «πάρε πασά μου την οδοντόβουρτσα μου, δωσ’ μου κι εσύ τη μοναξιά σου τη μισή». Πώς μπορεί μια ερωτευμένη γυναίκα που ποθεί έναν άντρα να έχει δική της οδοντόβουρτσα; Ένα γυναικείο κορμί βιώνει τον πόθο σαν πείνα, σαν φαγούρα, σαν πείνα και φαγούρα μαζί. Βλέπει το κορμί του εραστή της να γίνεται θείο, θέλει να το γευτεί, να το μυρίσει, να το φάει, το παίρνει μέσα της. Πώς μ’ αυτό το σώμα που έχεις λατρέψει, καταδέχεσαι να έχεις ξεχωριστή οδοντόβουρτσα;Όσο για τη μοναξιά… τη μισή, λέει σοφά το άσμα. Κι εγώ το καταλαβαίνω όπως θέλω και εννοώ «κράτα την υπόλοιπη για εσένα». Άσε τον έρωτα να αλλοιώσει τον κόσμο σου. Να τον κάνει ροζ, κόκκινο, μαύρο… ανάλογα. Τι κρίμα να περνά από πάνω σου το πιο δυνατό συναίσθημα κι εσύ να παραμένεις ίδιος. Αλλά μην παραδώσεις τα κλειδιά της πόλης. Η πόλη σού ανήκει. Είναι η προσωπικότητά σου, το παρελθόν σου, τα συναισθήματα, τα σωστά και τα λάθη σου. Εσύ. Δεν θα αλλάξεις, δεν γίνεται ν’ αλλάξεις. Μόνο να προσποιηθείς γίνεται, για να ’χεις μετά να λες «έκανα τα πάντα για εσένα» και να μην τελειώνεις ποτέ τη φράση (… και δεν κατάφερα να σε φέρω στα μέτρα μου!). Ούτε εσύ στα μέτρα του, ούτε αυτός στα δικά σου. Για να μη φτάσετε στις δύο οδοντόβουρτσες και στην… «αβάσταχτη οικειότητα του γάμου»! Όπου η ελαφρότητα του είναι, γίνεται βαριά κι ασήκωτη γιατί ντύνεται «κανονική». Όπου θα ’ναι αυτός σαν το αρχέγονο πρότυπό σου, τον πατέρα σου κι εσύ (τι τραγωδία), ίδια η μάνα σου. Όπου οι οργασμοί σου θα ’ναι πέντε μηνιαίως, προγραμματισμένοι μετά το φαγητό και θ’ ακολουθούνται από μακρά συζήτηση για το δάνειο του οικοπέδου! Δεν σου ’χω λύση. Και γιατί άλλωστε. Απλώς παρατηρώ και καταγραφώ εντυπώσεις. Σκέφτομαι, όμως, σοβαρά πως αν τα ζευγάρια ανησυχούσαν περισσότερο, με το να κρατήσουν παθιασμένο τον έρωτά τους απ’ την ανακαίνιση του σπιτιού, ίσως να μη χρειάζονταν την ανακαίνιση.

Οι επιπτώσεις της αλλαγής κλίματος στην ιπτάμενη πανίδα της Ευρώπης

Η αύξηση της θερμοκρασίας παγκοσμίως και η αλλαγή του κλίματος γενικότερα δεν είναι πλέον θεωρίες, αλλά επιστημονικά αποδεδειγμένα γεγονότα. Οπότε, όπως είναι φυσικό, οι επιπτώσεις τους ξεφεύγουν και αυτές από τη σφαίρα της εικασίας και αποκτούν το πάτημά τους στην πραγματική ζωή.Μία από αυτές τις επιπτώσεις είναι η μείωση των πληθυσμών των πουλιών της Ευρώπης. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό Plos One, το 75% των ειδών πουλιών που διαβιώνουν στην Ευρώπη δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν την αύξηση των θερμοκρασιών, με αποτέλεσμα τη μείωση των πληθυσμών τους.Η βρετανική RSPB (Royal Society for the Protection of Birds) υποστήριξε τη συγκεκριμένη θέση: «αν και κάποια είδη αντιδρούν καλά στην αλλαγή του κλίματος, η γενικότερη τάση είναι αυτή των απωλειών» δήλωσε εκπρόσωπός της.
Το δείγμα στο οποίο βασίστηκε η μελέτη περιλάμβανε 122 είδη από το σύνολο των 526 που υπάρχουν στην Ευρώπη. 30 από αυτά φάνηκαν να προσαρμόζονται γρήγορα και να αυξάνουν μάλιστα τους αριθμούς τους, αλλά τα υπόλοιπα 92 αντιμετώπισαν προβλήματα.
Μία από τις προτάσεις που δόθηκαν από τη μελέτη για την αποφυγή μεγάλων ζημιών στους πληθυσμούς των πουλιών ήταν η προστασία και η φύτευση των εκτάσεων με πευκόδεντρα σε όλη την ήπειρο, καθώς έχουν αποδειχτεί ως οι πλέον φιλόξενες για τα περισσότερα είδη πτηνών.