Εισαγωγή στην Θιβετιανική Ιατρική

Το σημερινό άρθρο είναι μία μικρή παρουσίαση των γενικών αρχών της Θιβετιανικής ιατρικής· μια γνωριμία με ένα θέμα αρκετά άγνωστο στο ευρύ κοινό, πού αναφέρεται στις βασικές λειτουργικές δομές και στις μεθόδους θεραπείας του σώματος.Ἡ θιβετιανική ιατρική, έχει δεχθεί μεγάλη επίδραση από τις αρχαίες ελληνικές θεραπευτικές μεθόδους, και ιδιαίτερα από την ιατρική του Ιπποκράτους, καθώς και από την ινδική βοτανολογία. Για παράδειγμα, η ρύσης του Ιπποκράτους «ποτέ μην πειράζεις μέ σίδερο, το μέρος του σώματος πού κυριαρχείται από το ζώδιο πού διατρέχεται από την σελήνη» ισχύει απόλυτα στην Θιβετιανική ιατρική.
Εκεί βρίσκουμε εξειδικευμένους αστρολογικούς χάρτες και πίνακες, σε σχέση με το πότε πρέπει να γίνει μια επέμβαση, ἤ πότε πρέπει να ξεκινήσει κάποια θεραπεία, ακλουθώντας τις σεληνιακές φάσεις, τις θέσεις των πλανητών μέσα στον ζωδιακό κύκλο, την ημερομηνία γέννησης, την διαδρομή της ζωτικής ενέργειας πού διατρέχει το σώμα ανάλογα με το γένος, κ.λ.π.
Ὁ πυρήνας όλου του Θιβετανικού θεραπευτικού συστήματος, βασίζεται κατ’ αρχάς στις ιδιοσυγκρασίες του αέρα, του φλέγματος και της χολής. Όλες οι ασθένειες και οι θεραπείες τους, ταξινομούνται μέσα σ’ αυτές τις τρεις ιδιοσυγκρασίες ἤ χυμούς.
Μέσα στο σώμα, υπάρχουν τρείς χυμοί, επτά συστατικά και τρία εκκρίματα, ενώ σε λεπτοφυές επίπεδο υπάρχουν εβδομήντα δύο χιλιάδες κανάλια, αέρες, και «σταγόνες», όλα τους απαραίτητα για την υποστήριξη της ζωής.
Οι τρεις χυμοί είναι: Λουνγκ, Τί-πα, και Πε-γκιέν. Λουνγκ είναι ὁ αέρας, και αναφέρεται στην ενέργεια που διασπείρεται πάνω στον εγκέφαλο, στην καρδιά, στους πνεύμονες και στον σκελετό, και είναι υπεύθυνος για την λειτουργία της αναπνοής, του κυκλοφορικού, των αισθήσεων και της σωματικής κίνησης.
Τί-πα είναι ἡ χολή, και αναφέρεται στην ενέργεια της φωτιάς η οποία διασπείρεται στο συκώτι, και στο αίμα, και συμβάλλει στην πέψη, στην απορρόφηση, και στην παραγωγή της θερμής ενέργειας και της σοφίας.
Πε-γκιέν είναι το φλέγμα, και αναφέρεται στην ενέργεια του νερού και της γης μέσα στην σπλήνα, το στομάχι και την κύστη· είναι υπεύθυνο για την ρύθμιση του πεπτικού συστήματος, και του μεταβολισμού, και σχετίζεται άμεσα με το σωματικό βάρος, τα συναισθήματα και την διάθεση.
Τα επτά συστατικά περιλαμβάνουν την λέμφο των εντέρων, το αίμα, το λίπος, την σάρκα, τα οστά, το μεδούλι και το σπέρμα, τα οποία σταδιακά, μετατρέπονται με την βοήθεια της θερμής ενέργειας πού παράγεται από την Τί-πα, σε πανταχού παρούσα «ουσία», ἡ οποία είναι υπεύθυνη για την εξέλιξη, την ανάπτυξη, και την διαφύλαξη της υγείας του σώματος.Τα τρία εκκρίματα, είναι τα κόπρανα, τα ούρα και ὁ ιδρώτας, πού ενεργούν σαν μεταφορείς εκκρίσεων των πλεοναζόντων υλικών πού παράγονται στο σώμα.
Τα ενεργειακά κανάλια μαζί με τούς ενεργειακούς αέρες, είναι οι κύριοι διαβιβαστές των συναισθημάτων, των ασθενειών και των επιτεύξεων, συνδέουν τα διάφορα όργανα μεταξύ τους, και δημιουργούν ένα ενιαίο πλέγμα, πού πάσχει ἤ θεραπεύεται ενιαία.
Οι σταγόνες είναι ζωτικές υπερλεπτοφυείς ουσίες, πού ρέουν μέσα στα κανάλια και αποτελούν την «ψυχή» του ατόμου.
Το σύστημα Αέρας-Χολή-Φλέγμα, όχι μόνον κυβερνά τις φυσιολογικές δραστηριότητες, αλλά χρησιμοποιείται και για την ερμηνεία των διαφόρων φυσικών συστατικών. Σε σχέση με τα ποικίλα χαρακτηριστικά του φυσικού αναστήματος, της δερματικής απόχρωσης και των ροπών, τα ανθρώπινα όντα διαιρούνται σε διάφορους τύπους· τον αέρινο, τον χολώδη, τον φλεγματικό, και τούς ενδιάμεσους.
Το άτομο με ιδιοσυγκρασία του αέρα, χαρακτηρίζεται από λεπτό ανάστημα, σκούρο δέρμα, και είναι δραστήριο, συναισθηματικό, επιρρεπές στην διασκέδαση, με έντονη σεξουαλική επιθυμία.
Το άτομο με ιδιοσυγκρασία της χολής, είναι μετρίου αναστήματος, έχει κιτρινωπό δέρμα,ανυπόμονο ταμπεραμέντο, δυνατό μίσος, και είναι πάντα οξύθυμο και ευφυές.
Ὁ φλεγματικός τύπος χαρακτηρίζεται από ψηλό ανάστημα, άσπρο δέρμα, ευγενική διάθεση, αρχοντικούς τρόπους, και είναι πολυμήχανος, απολαμβάνοντας την γαλήνη και τον αρχοντικό τρόπο ζωής.
Οι αιτίες των ασθενειών, εσωτερικά σχετίζονται με την φυσική δομή και την ηλικία, και εξωτερικά με τις εποχές, το κλίμα, το περιβάλλον διαβίωσης, την δίαιτα και την συμπεριφορά. Ἡ δυσαρμονία ἤ ἡ ανισορροπία μεταξύ των τριών χυμών, των επτά συστατικών, και των τριών εκκρίσεων, καθώς και η διαταραχή ανάμεσα στα πέντε βασικά στοιχεία του σώματος (γη, νερό, φωτιά, αέρας, αιθέρας) πού εδρεύουν στα πέντε καναλιακά κέντρα, φέρνουν την ασθένεια.
Ἡ διάγνωσης στην Θιβετιανική ιατρική, γίνεται με εξέταση, παρακολούθηση, και ψηλάφηση. Ἡ παρακολούθηση της γλώσσας - συμπεριλαμβανομένης της δομής και της επίστρωσής της, και των ούρων – συμπεριλαμβανομένων του χρώματος, της οσμής, τον σχηματισμό φυσαλίδων κατά το ανακάτεμα, της καθίζησης, του αφρού και των παραλλαγών του, είναι μεγίστης σημασίας, ενώ ἡ ψηλάφηση δίνει έμφαση στην9 λήψη του σφυγμού, τονίζοντας ότι υπάρχουν έξη είδη σφυγμών για τις «θερμές», και έξη είδη σφυγμών για τις «ψυχρές» ασθένειες.
Ἡ θεραπευτική αγωγή περιλαμβάνει λήψη φαρμάκων από το στόμα, και εξωτερική ἤ τοπική θεραπεία. Οι φαρμακευτικές μορφές για θεραπεία από το στόμα, είναι χάπια, σκόνες, πολτός, αφεψήματα, και φαρμακευτικός οίνος, ενώ οι εξωτερικές θεραπείες περιλαμβάνουν μασάζ, χειροπρακτική, μόκσα, ζεστές κομπρέσες, κρύα λουτρά, λουτρά με φαρμακευτικό κρασί, λουτρά σε θερμές πηγές, ενσταλάξεις σε μάτια, αφτιά και μύτη, υποκαπνισμό, φαρμακευτικές εντριβές, υποκλυσμούς, καθετηριασμούς, παρακέντηση, και αφαίμαξη.
Σημαντικό ρόλο στην θεραπεία παίζει ἡ αρμονική σχέση ανάμεσα στον θεράποντα ιατρό και στον ασθενή, ώστε να εφαρμοσθεί ἡ θεραπεία κατά γράμμα χωρίς παρέκκλιση.
Στον τομέα της φαρμακολογίας τώρα, βρίσκουμε περίπου 900 είδη φυσικών φαρμάκων, πού αποτελούνται στο μεγαλύτερο ποσοστό από ορυκτά και φαρμακευτικά βότανα, με κάποια απ’ αυτά να περιέχουν ελάχιστες ζωικές ουσίες.
Η Θιβετιανική ιατρική δίνει έμφαση όχι μόνον στην διάγνωση και στην θεραπεία της ασθένειας, αλλά και στην πρόληψη, συνιστώντας μια οπλή καθημερινότητα, φυσική αγωγή, και υγιεινό περιβάλλον. Τονίζεται ἡ αξία της φύσης, η αξία των γεύσεων, και η θρεπτική αξία της τροφής και του ποτού.
Ένα ενδιαφέρον σημείο της Θιβετιανικής ιατρικής, είναι ότι δέχεται την ύπαρξη των άλλων διαστάσεων και των όντων πού κατοικούν σ’ αυτές, σαν παράγοντες πρόκλησης ασθενειών. Πολλές «ανίατες» ασθένειες μπορούν να καταπολεμηθούν με την χρήση των πνευματικών θεραπευτικών προσευχών, παράλληλα με φαρμακευτική αγωγή, εφ’ όσον η αιτία τους δεν οφείλεται σε μικρόβιο ἤ άλλον παθογόνο παράγοντα, αλλά στην επίδραση κάποιου πνεύματος. Ασφαλώς, η άγνοια και η άνευ έρευνας δογματική μας τοποθέτηση, μας κάνει να απορρίπτουμε τέτοιου είδους θεωρίες, όμως τα θετικά αποτελέσματα από την πρακτική εφαρμογή αυτών των μεθόδων, αποδεικνύουν το λόγου το αληθές.