Η αρχή… της όρασης

Επιστήμονες του Ευρωπαϊκού Εργαστηρίου Μοριακής Βιολογίας (European Molecular Biology Laboratory) που εδρεύει στη Χαϊδελβέργη και του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου της πόλης Darmstadt της Γερμανίας, δημοσίευσαν στην επιστημονική επιθεώρηση Nature, τον τρόπο που η προνύμφη του θαλάσσιου πολυχαίτου (σκώληκες της θάλασσας) με την επιστημονική ονομασία Platyneris dumerilii, μπορεί να αντιληφθεί το οπτικό της πεδίο μόλις με δύο (2) κύτταρα. Η δομή αυτή μπορεί να θεωρηθεί η απλούστερη οπτική δομή που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα.Οι Ευρωπαίοι επιστήμονες προσπαθούν να εξακριβώσουν το μηχανισμό της "όρασης" του συγκεκριμένου οργανισμού. Διαπίστωσαν ότι το οπτικό όργανο της προνύμφης του πολυχαίτου αποτελείται από δύο (2) κύτταρα, από τα οποία το ένα είναι ευαίσθητο στο φως και το άλλο φέρει ειδικές χρωστικές ουσίες. Τα εν λόγω κύτταρα δεν είναι σε θέση να σχηματίζουν είδωλα (σαν αυτά της ανθρώπινης όρασης) αλλά μπορούν και παρέχουν πληροφορίες στον οργανισμό σχετικά με την ένταση του φωτός και την απουσία του. Με αυτόν τον τρόπο, η προνύμφη έχει επαρκή "εικόνα" του περιβάλλοντος στο οποίο ζει.Η λειτουργία του "οπτικού" μηχανισμού στηρίζεται στο γεγονός ότι κατά την παρουσία φωτός διεγείρεται το κύτταρο με τις χρωστικές και αντανακλά σκιά στο δεύτερο φωτοευαίσθητο κύτταρο. Η ένταση και το σχήμα της σκιάς εξαρτάται από τη θέση και την ένταση της πηγής του φωτός. Στη συνέχεια το φωτοευαίσθητο κύτταρο μετατρέπει το συγκεκριμένο φωτεινό (σκοτεινό) ερέθισμα σε ηλεκτρικό σήμα, το οποίο μεταφέρεται από ένα νευρικό κύτταρο σ’ ένα σύστημα από νευρώνες που αναλύουν την πληροφορία. Η συγκεκριμένη απλή αλλά αποτελεσματική δομή μπορεί να παράσχει χρήσιμες πληροφορίες στους επιστήμονες, σχετικά με την εξέλιξη του μηχανισμού της όρασης και του τρόπου αντίληψης του περιβάλλοντος στο οποίο διαβιούν οργανισμοί απλής δομής.