Τη στιγμή που το κλείσιμο των επιχειρήσεων είναι μείζον πρόβλημα της οικονομίας, ο κ. υπουργός επαίρεται ότι θα κάνει ακόμη μεγαλύτερη ζημιά!

Μα δεν έχει συνεργάτες αυτός ο άνθρωπος, δεν έχει ανθρώπους έμπειρους γύρω του να τον συγκρατήσουν, να του πουν «ψιτ, υπουργέ μου, νόμοι υπήρχαν και πριν τον δικό σου νόμο». Ο κ. Γιάννης Βρούτσης αποκαλύπτεται μέσα από τις δηλώσεις του, όμως αυτό που συμπυκνώνει με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο την προσωπικότητά του είναι η κτητική αντωνυμία που χρησιμοποιεί. Ο νόμος «μου». Ο νόμος του λοιπόν για τη μαύρη εργασία, αυτόν που διαφημίζει ως κοινωνική επανάσταση, αυτόν που περιφέρει με τόση αποφασιστικότητα δεν είναι πρωτότυπος. Ο υπουργός Εργασίας, στους πρώτους μήνες θητείας σε κυβερνητικό πόστο, προειδοποιεί ότι θα είναι τόσο αυστηρές οι διατάξεις του δικού του νόμου ώστε θα μπουν λουκέτα σε επιχειρήσεις. Τη στιγμή δηλαδή που το κλείσιμο των επιχειρήσεων είναι μείζον πρόβλημα της οικονομίας, ο κ. υπουργός επαίρεται ότι θα κάνει ακόμη μεγαλύτερη ζημιά.
Ας τα πιάσουμε ένα ένα. Το πρόβλημα της αδήλωτης εργασίας είναι υπαρκτό και μάλιστα σε ορισμένους κλάδους, όπως ο τουρισμός, οι ανασφάλιστοι εργαζόμενοι είναι περισσότεροι από τους μισούς. Τούτο το γνωρίζαμε από πριν, δηλαδή δεν το απεκάλυψε ο πολύς κ. Βρούτσης. Υπήρξαν μάλιστα πολλές νομοθετικές προβλέψεις, τόσες όσες και οι υπουργοί που πέρασαν από το υπουργείο. Από νόμους έχουμε να ασφαλιστούν και οι κότες. Δεν χρειάζονται δηλαδή νέες ασκήσεις επί χάρτου. Χρειάζεται η κρατική οργάνωση που θα επιτρέψει την εφαρμογή των νόμων. Ενδεικτικά θα μπορούσαν να ενισχυθούν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί. Πού να προκάμουν οι 160 επιθεωρητές του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας και οι 28 υπηρεσίες ειδικών ελέγχων του ΙΚΑ; Έχουν να ελέγξουν κάθε χρόνο περί τις 700.000 επιχειρήσεις.
Με το ίδιο σκεπτικό, σαν να ζει σε άλλο πλανήτη, ο κ. Βρούτσης απειλεί με τον «πέλεκυ της δικαιοσύνης» όσους έχουν εισπράξει ψεύτικες συντάξεις και επιδόματα που δεν δικαιούνται. Λέει ότι σε λίγους μήνες θα τους έχει εντοπίσει όλους, θα τους έχει κόψει τα λεφτά και θα τους έχει ορίσει δικάσιμο για να επιστρέψουν όσα εισέπραξαν τα προηγούμενα χρόνια. Κι αυτά τα είπαν κι άλλοι, τα ξέρει το πανελλήνιο ότι άτομα με δίπλωμα οδήγησης εισέπρατταν επίδομα τυφλότητας. Αν όμως εμπλακεί η Δικαιοσύνη σε εκατοντάδες χιλιάδες περιπτώσεις εξαπατήσεων του Δημοσίου, στα δικαστήρια δεν θα κάνουν άλλη δουλειά για τον επόμενο μισό αιώνα. Δεν μπορούν να δικαστούν ομαδικά, σε πρότυπες δίκες, θα έπρεπε να το ξέρει αυτό ο υπουργός Εργασίας. Δεν θα διαφωνήσει κανείς ότι είναι πολλοί οι απατεώνες, όμως το ζητούμενο τώρα είναι να προχωρήσει η κοινωνία και η οικονομία μπροστά. Η λογική του τιμωρού υπουργού μάς πάει πίσω. Ο κ. Βρούτσης θεωρεί ότι η ηθική θα επανέλθει μέσα από το κλίμα εχθροπραξίας, επιβολής ποινών και μαστιγώματος.
Στο δια ταύτα. Η αδήλωτη εργασία δεν εξηγείται αποκλειστικά από την απληστία του εργοδότη. Το ύψος των εισφορών λειτουργεί αποτρεπτικά: είναι πολύ ακριβό σπορ η συνέπεια. Δεν θέλουμε με αυτό να δικαιολογήσουμε το έγκλημα της μαύρης δουλειάς και την εκμετάλλευση των εργαζομένων, όμως θα πρέπει να αξιολογηθεί κάποια στιγμή το πόσο ακριβό είναι το ύψος των εισφορών για όλες τις πλευρές (σε απόλυτα νούμερα, χωρίς να υπολογίσουμε τις κακές υπηρεσίες περίθαλψης, την ουρά σε βρεφικούς σταθμούς κλπ). Η εναρμόνιση στα νέα δεδομένα της αγοράς είναι απαραίτητη. Το εργόσημο ήταν σε αυτήν την κατεύθυνση. Η σωστή πρόβλεψη θα έβαζε ένα πλαίσιο στις αληθινές περιπτώσεις. Ο φοιτητής που δουλεύει μπάρμαν σε νησί, δηλαδή σε μαγαζί που λειτουργεί 90 μέρες τον χρόνο, να εισπράττει κάποιο ένσημο. Ο καθηγητής που δουλεύει σερβιτόρος για να συμπληρώσει το εισόδημα μετά τις περικοπές που του έκαναν δεν μπορεί να πληρώνει δύο ταμεία. Αν το κράτος απαιτεί πλήρες ΙΚΑ, με δώρα Χριστουγέννων και αποζημιώσεις, είναι προφανές ότι ο περιστασιακά εργαζόμενος δεν θα πάρει τίποτα. Το αποδεικνύουν τα αποτελέσματα των ελέγχων. Δεν μπορεί οι επιλογές σε τέτοιες περιπτώσεις να είναι ή όλα ή λουκέτο.
Υπάρχουν πολλές παράμετροι σε αυτά τα ζητήματα: το εργόσημο μπορεί να επεκταθεί και στους μόνιμα εργαζόμενους. Για τούτον τον λόγο είναι χρήσιμοι οι σαφείς νόμοι και οι οργανωμένοι ελεγκτικοί μηχανισμοί. Το μόνο που είναι άχρηστο στις παρούσες συνθήκες είναι οι απειλές του τύπου «θα βάλω λουκέτο» και ναπολεόντειες διατυπώσεις όπως «ο νόμος μου». Ο κ. Βρούτσης δεν είναι τίποτε παραπάνω από ένας υπάλληλος των πολιτών – εκείνων που τον ψήφισαν και αυτών που μέχρι προχθές αγνοούσαν την ύπαρξή του.
ΤΟ ΒΗΜΑ