Πως η Χελώνα απέκτησε καβούκι

Ένα εντυπωσιακά καλοδιατηρημένο καβούκι 220 εκατ. ετών φαίνεται να επιλύει τη διαφωνία των παλαιοντολόγων για το πώς εξελίχθηκε η πανοπλία της χελώνας: το κέλυφος επεκτάθηκε από την κοιλιά προς τη ράχη όταν οι χελώνες ζούσαν στο νερό.
Το απολίθωμα, που βρέθηκε στη νοτιοδυτική Κίνα, είναι γύρω στα 14 εκατ. χρόνια αρχαιότερο από αμέσως νεώτερα γνωστά απολιθώματα χελώνας. Το εύρημα προέρχεται από το είδος Odontochelys semitestachea, το οποίο θεωρείται πλέον ο «χαμένος κρίκος» στην εξέλιξη των χελωνών.
Το κέλυφός της είναι ανεπτυγμένο μόνο στην κοιλιακή επιφάνεια και η γενικότερη ανατομία του μαρτυρά διαβίωση στο νερό, αναφέρει το AFP.
Οι αρχαιότερες απολιθωμένες χελώνες που είχαν έρθει μέχρι σήμερα στο φως προέρχονταν από την εποχή των δεινόσαυρων, περίπου 65 εκατ. χρόνια πριν. Δεν έδωσαν όμως σχεδόν κανένα στοιχείο για την προέλευση του καβουκιού, καθώς ήταν σχεδόν πανομοιότυπες με τους σύγχρονους απογόνους τους.Όμως η Odontochelys semitestachea διαφέρει σημαντικά: διαθέτει πλήρως ανεπτυγμένο «πλάστρο» (το επίπεδο κοιλιακό τμήμα του κελύφους), ενώ το σκληρότερο ραχιαίο κέλυφος σχεδόν απουσιάζει. Αυτό σημαίνει ότι τα δύο τμήματα εξελίχθηκαν ξεχωριστά, αναφέρουν στο περιοδικό Nature οι Καναδοί και Κινέζοι ερευνητές.Η μελέτη τους ενισχύει τη θεωρία ότι το πλάστρον σχηματίστηκε πρώτο, ενώ τα πλευρά και η ραχοκοκαλιά διογκώθηκαν και συνενώθηκαν σε κάποιο επόμενο στάδιο. Με αυτή τη σειρά, εξάλλου, σχηματίζεται το καβούκι και στα έμβρυα των σημερινών χελωνών.
Σύμφωνα με την αντίπαλη θεωρία, το καβούκι σχηματίστηκε όλο μαζί από οστέινες πλάκες που ονομάζονται οστεοδέρματα (όπως αυτές που υπάρχουν πάνω στους κροκόδειλους), οι οποίες διογκώθηκαν, κάλυψαν τη ραχιαία επιφάνεια και αργότερα συγχωνεύτηκαν με τα πλευρά.Πώς όμως συμπεραίνουν οι ερευνητές ότι η Odontochelys semitestachea ζούσε σε υδάτινο περιβάλλον; Εξηγούν πως, αν η χελώνα ζούσε στην ξηρά, θα είχε αναπτύξει κέλυφος πρώτα στη ραχιαία πλευρά, ώστε να προστατεύεται από τα αρπακτικά.
Το ανεπτυγμένο πλάστρο υποδηλώνει αντίθετα ότι η πρωτόγονη χελώνα χρειαζόταν να προστατευτεί από αρπακτικά που την πλησίαζαν κολυμπώντας από κάτω προς τα πάνω.
Παρά τα νέα στοιχεία, όμως, ορισμένοι ειδικοί συνεχίζουν να διαφωνούν με αυτή τη θεωρία. Υποστηρίζουν ότι η Odontochelys semitestachea είχε πάνω καβούκι αλλά το έχασε δευτερογενώς, όπως συμβαίνει και σήμερα στις χελώνες που ζουν σε υδάτινα περιβάλλοντα.