Παγκόσμια ημέρα υγροτόπων η χθεσινή (2 Φεβρουαρίου) αλλά η χώρα μας έχει ελάχιστους λόγους για να γιορτάζει! Από τα δέκα σημαντικότερα οικοσυστήματα, δέλτα ποταμών, λίμνες και λιμνοθάλασσες μόνο η Μικρή Πρέσπα στέλνει μηνύματα αισιοδοξίας, οικολογικής ισορροπίας και συνέχειας, χάρη στις φιλότιμες προσπάθειες μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης. Tα υπόλοιπα συνεχίζουν να παρακμάζουν και να υποβαθμίζονται από τα κενά του θεσμικού πλαισίου αλλά και από τα άτολμα μέτρα διαχείρισης και επιστημονικής παρακολούθησης. Τρανή απόδειξη η «νεκρή» Λίμνη Κορώνεια στη Θεσσαλονίκη, η οποία για να ξαναζωντανέψει θα χρειαστούν τουλάχιστον οκτώ χρόνια!
Αλλοίωση και υποβάθμιση της ποιότητας των υδάτων, απόρριψη στερεών και εκροή αστικών αποβλήτων, παράνομη και αυθαίρετη δόμηση, εντατικοποίηση της γεωργίας και λαθροθηρία είναι ορισμένα μόνο από τα εντονότατα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι δέκα ελληνικοί υγρότοποι που προστατεύονται από την διεθνή Σύμβαση Ramsar, όπως αυτά καταγράφονται στα συμπεράσματα της έρευνας τριών περιβαλλοντικών οργανώσεων (WWF Hellas, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού).Ένας από τους βασικότερους λόγους αυτής της απαξίωσης είναι ότι η λειτουργία των φορέων διαχείρισης που έχουν θεσπιστεί στις περισσότερες περιπτώσεις δυσχεραίνεται από τους ελάχιστους πόρους που διαθέτουν. Το αποτέλεσμα είναι η έλλειψη συντονισμού δράσεων φύλαξης και διαχείρισης που αποτελούν τον πυρήνα της προστασίας της κάθε προστατευόμενης περιοχής. Ας δούμε αναλυτικά ποια είναι η εικόνα των 10 σημαντικότερων υγροβιότοπων της χώρας και ποιες είναι οι μεγαλύτερες απειλές που δέχονται:
Δέλτα Εβρου:
Από το 1999 το Δέλτα του Έβρου εξαιρέθηκε από τον κατάλογο του Μοντρέ (τη μαύρη λίστα της σύμβαση Ramsar), αφού είχε προηγουμένως περιληφθεί σε αυτό το 1990, λόγω των μέτρων που η Ελλάδα είχε λάβει τότε για την προστασία και τη διαχείριση του, η σημερινή του κατάσταση είναι ιδιαίτερα απογοητευτική. Η έλλειψη διαχειριστικών δράσεων που να αντιμετωπίζουν τις πιέσεις και τις απειλές, η ελλιπής φύλαξη, καθώς και η ανεπαρκής διαχείριση των υδάτινων πόρων οδηγούν στη διαρκή υποβάθμισή του. Η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη δεν εφαρμόζεται. Λίμνη Βιστωνίδα, Πόρτο Λάγος, Λίμνη Ισμαρίδα και γειτονικές λιμνοθάλασσες:
Παρόλο που στην περιοχή διατηρούνται ακόμη σημαντικά στοιχεία της βιοποικιλότητας, η κατάσταση αυτή είναι περισσότερο αποτέλεσμα αμέλειας και μικρής εμβέλειας αναπτυξιακών ή άλλων επεμβάσεων παρά σωστής διαχείρισης. Ο σχεδιασμός δεν λαμβάνει υπόψη το καθεστώς προστασίας της περιοχής και δεν περιλαμβάνει επαρκή μέτρα για την διατήρησή της. Σχεδιαζόμενα έργα όπως το αρδευτικό του Ν. Ξάνθης με απαγωγή τεράστιων ποσοτήτων νερού από τον Νέστο, το φράγμα του Κομψάτου και η άναρχη οικιστική ανάπτυξη στην παράκτια ζώνη, σκιαγραφούν μία άκρως ανησυχητική εικόνα για το μέλλον.
Δέλτα Νέστου:
Στην περιοχή διατηρούνται ακόμη σημαντικά στοιχεία της βιοποικιλότητας αλλά ο σχεδιασμός προστασίας δεν είναι επαρκής για την διατήρησή της. Αντιθέτως σχεδιαζόμενα έργα όπως το αρδευτικό του Ν. Ξάνθης με απαγωγή τεράστιων ποσοτήτων νερού από τον Νέστο, η άναρχη οικιστική ανάπτυξη στην παράκτια ζώνη, και η εγκατάσταση δεξαμενών πετρελαίου στη Λιμνοθάλασσα της Βάσσοβας σκιαγραφούν μία άκρως ανησυχητική εικόνα για το μέλλον.
Λίμνες Βόλβη και Κορώνεια:
Η Λίμνη Κορώνεια θεωρείται βιολογικά νεκρή. Από το 2004 επίσημα δεν έχει ψάρια, ενώ έχουν σημειωθεί τρία μεγάλα επεισόδια θανάτων χιλιάδων ψαριών και πουλιών (1995, 2004 και 2007). Με καθυστέρηση δύο χρόνων έχουν ξεκινήσει τα πρώτα έργα για την αποκατάσταση της Κορώνειας από τη Νομαρχία. Ειδικοί επιστήμονες εκτιμούν ότι αν ξεκινήσει άμεσα η εφαρμογή όλων των προβλεπόμενων μέτρων, η λίμνη μπορεί να επανέλθει στην πρότερη κατάσταση το συντομότερο σε 8 χρόνια. Λίμνη Κερκίνη:
Μαζί με το Δέλτα του Έβρου και τη Λίμνη Μικρή Πρέσπα, η Λίμνη Κερκίνη εξαιρέθηκε το 1999 από τον Κατάλογο Μοντρέ, στον οποίο είχε περιληφθεί το 1990. Η εξαίρεση αυτή δικαιολογείται μέχρι σήμερα, αν κανείς επικεντρωθεί στην σχετικά καλή οικολογική κατάσταση της Λίμνης, αν και σε μεμονωμένες περιοχές σημειώνεται σημαντική υποβάθμιση. Ωστόσο, η έλλειψη ολοκληρωμένη διαχείρισης των υδάτων και οι συνεχιζόμενες εποχικές μεταβολές του υδρολογικού καθεστώτος υποβαθμίζουν τη βιοποικιλότητα της.
Δέλτα Αξιού, Εκβολή Λουδία, Δέλτα Αλιάκμονα:
Η εκτενής περιοχή του Δέλτα Αξιού, Λουδία, Αλιάκμονα διατηρεί σημαντικό φυσικό πλούτο παρά τις σημαντικές πιέσεις που υφίσταται. Ωστόσο, η εγγύτητα με την πόλη της Θεσσαλονίκης δημιουργεί αυξανόμενα προβλήματα. Κυριότερες απειλές, η αστική επέκταση, η αλλαγή των χρήσεων γης και η απόρριψη στερεών καθώς και η εκροή άλλων αποβλήτων, οδηγούν στη σταδιακή υποβάθμιση της. Η αντιμετώπιση των απειλών απαιτεί άμεσα τη θεσμοθέτηση του Εθνικού Πάρκου, τη συστηματική παρακολούθηση και την ολοκληρωμένη διαχείριση, στοιχεία που απουσιάζουν παρά το γεγονός ότι πολλές από τις λειτουργίες (ύδρευση, άρδευση, κτλ) που προσφέρει ο υγρότοπος είναι ζωτικής σημασίας για τη ζωή της συμπρωτεύουσας. Λίμνη Μικρή Πρέσπα:
Η Μικρή Πρέσπα ξεχωρίζει ανάμεσα στις υπόλοιπους υγροτόπους Ραμσάρ, λόγω του σημαντικού έργου που εκπονεί στην περιοχή η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών. Δράσεις επιστημονικής παρακολούθησης, φύλαξης και διαχείρισης σχεδιάζονται, προτείνονται και υλοποιούνται κυρίως από την τοπική αυτή ΜΚΟ. Τα αποτελέσματα στα οικολογικά χαρακτηριστικά της περιοχής είναι σημαντικά καθώς ο πληθυσμός ειδικά των αργυροπελεκάνων και των ροδοπελεκάνων σημειώνει αύξηση ενώ τα υγρά λιβάδια έχουν τριπλασιαστεί σε έκταση τα τελευταία πέντε χρόνια, και δικαιολογεί την εξαίρεση της από τον Κατάλογο Μοντρέ το 1999, στον οποίο είχε περιέλθει το 1990. Ωστόσο η έλλειψη ολοκληρωμένης διαχείρισης των υδάτων σε επίπεδο διασυνοριακής λεκάνης απορροής παραμένει σημαντικό πρόβλημα. Πιο ουσιώδης, όμως, θεωρείται το γεγονός ότι η διατήρηση του παγκοσμίως μοναδικού υγροτόπου εξαρτάται από τη βούληση, τους πόρους και τη λειτουργία μίας ΜΚΟ.
Αμβρακικός Κόλπος:
Στον Αμβρακικό Κόλπο, όπως και στους υπόλοιπους υγροτόπους Ραμσάρ παρατηρείται αδράνεια στη διαχείριση της περιοχής. Η περιοχή έχει να αντιμετωπίσει σχετικά νέες για την περιοχή απειλές, όπως η αύξηση και η εντατικοποίηση των ιχθυοκαλλιεργειών και η ανάπτυξη συνοδών έργων. Οι συγκρουσιακές σχέσεις μεταξύ εμπλεκόμενων συμφερόντων θα μπορούσαν να εξομαλυνθούν με την συστηματική και συμμετοχική διαβούλευση που θα αποτελούσε σημαντική πτυχή οποιαδήποτε συστηματικής διαχείρισης. Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου:
Ελλιπής διαχείριση και θαρραλέα μέτρα χαρακτηρίζουν την προστασία της Λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου. Η αυθαίρετη δόμηση στις παράκτιες περιοχές και τις λιμνοθάλασσες του υγρότοπου φανερώνουν την απουσία ενεργούς περιφρούρησης της περιοχής και την αδυναμία των ελεγκτικών μηχανισμών να επιβάλουν την εφαρμογή της νομοθεσίας. Η ελλιπής προστασία εξάλλου οδήγησε την χώρα στο Διεθνές Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και στην ανακοίνωση άλλης μίας καταδικαστικής απόφασης. Παρά τον χαρακτηρισμό της περιοχής ως εθνικό πάρκο το 2006 και τη σαφή βελτίωση στην οργάνωση του φορέα διαχείρισης, ελάχιστα φαίνεται να έχουν αλλάξει στην πράξη όσο αφορά την προστασία της άγριας πανίδας και των σημαντικών οικοτόπων της περιοχής. Λιμνοθάλασσα Κοτυχίου:
Ιδιαίτερη απειλή για την περιοχή αποτελεί η άναρχη τουριστική ανάπτυξη και η ανεξέλεγκτη προσβασιμότητα στην περιοχή. Επιπλέον απειλή αποτελούν οι συχνές πυρκαγιές.Πηγή:Πρωτο θεμα on line
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου