Δευτέρα 25 Ιανουαρίου 2010

Κλωνοποίηση δεινοσαύρων;

Το μηριαίο οστούν ενός τυραννόσαυρου Rex, ηλικίας 70 περίπου εκατομμυρίων ετών χάρισε έναν αναπάντεχο θησαυρό στους παλαιοντολόγους. Έναν καλά διατηρημένο μαλακό ιστό, ο οποίος είναι πολύ πιθανόν να περιέχει ίχνη αιμοφόρων αγγείων και κυττάρων προϊστορικών ζώων.
Το νέο αυτό εύρημα θεωρείται άκρως σημαντικό, καθώς μπορεί να ρίξει φως στο πως ακριβώς λειτουργούσε ο οργανισμός των δεινοσαύρων εκατομμύρια έτη πριν, αλλά συγχρόvως να εξηγήσει και πολλά από τα έως σήμερα μυστήρια της εξέλιξης των ειδών. Σύμφωνα με κάποιους επιστήμονες, ίσως οδηγήσει και στην κλωνοποίηση δεινοσαύρων, σε περίπτωση που οι μοριακοί βιολόγοι σε συνεργασία με παλαιοντολόγους καταφέρουν να εξαγάγουν DNA από τα συγκεκριμένα ευρήματα.
Ο καλά διατηρημένος απολιθωμένος σκελετός ανακαλύφθηκε το 2003 σε ένα φαράγγι της Μοντάνα στις ΗΠΑ. Όταν οι ερευνητές ανέλυσαν ένα από τα μηριαία οστά του σκελετού - χρησιμοποίησαν ένα ειδικό διάλυμα προκειμένου να αφαιρέσουν το ασβέστιο από τα οστά - ανακάλυψαν μαλακούς ιστούς μέσα στους οποίους διακρίνονταν ίχνη από διαφανή αιμοφόρα αγγεία.
Μάλιστα τα αγγεία εντοπίστηκαν χάρη σε κάποιες μικροσκοπικές κόκκινο καφέ κουκκίδες που πιθανότατα ήταν οι πυρήνες των κυττάρων που σχημάτιζαν το κάθε αγγείο. Μέσα στα αγγεία οι ερευνητές εντόπισαν μικροσκοπικές δομές που έμοιασαν με οστεοβλάστες, τα κύτταρα που αναλαμβάνουν τον σχηματισμό και την αναδόμηση των οστών.
Θεωρώντας ότι οι δεινόσαυροι ήταν οι πρόγονοι των σύγχρονων πουλιών, οι παλαιοντολόγοι συγκρίνανε τα ευρήματά αυτά με τα σύγχρονα οστά της στρουθοκαμήλου.
Τα αγγεία από τον δεινόσαυρο Τ. rex είχαν πολλές ομοιότητες με τα αγγεία των στρουθοκαμήλων. Και τα κύτταρα έμοιαζαν πολύ με τους οστεοβλάστες μίας σύγχρονης στρουθοκαμήλου.
Η ερευνητική ομάδα αναπαρήγαγε, στη συνέχεια, αυτά τα ευρήματα, χρησιμοποιώντας τουλάχιστον τρία άλλα καλά συντηρημένα δείγματα δεινοσαύρων: έναν αδρόσαυρο που είναι 80 εκατομμυρίων ετών και δύο τυραννόσαυρους 65 εκατομμυρίων ετών.
Κάθε δείγμα εμφάνισε διατηρημένα αγγεία, και δομές που έμοιαζαν κύτταρα, ή εύκαμπτο υλικό που έμοιαζε με το κολλαγόνο των οστών από τα σύγχρονα δείγματα, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Οι μαλακοί ιστοί αποσυντίθενται γρήγορα μετά το θάνατο του ζώου και πολύ σπάνια απολιθώνονται. Στην καλύτερη περίπτωση, το απολίθωμα διατηρεί μόνο το γενικό εξωτερικό σχήμα του ζώου ή των οργάνων του.
Καθώς το εσωτερικό των απολιθωμάτων αποτελείται από ανόργανα υλικά, οι περισσότεροι παλαιοντολόγοι προτιμούν να διατηρούν τα δείγματά τους άθικτα και να μην κάνουν τομές.
Προκειμένου να απομονωθεί υλικό από τον αυλό του οστού, οι ερευνητές απομάκρυναν με χημικούς παράγοντες όλα τα άλατα του κόκαλου. Η όλη διαδικασία δεν διαφέρει από το να τοποθετήσει κανείς ένα κόκαλο από κοτόπουλο σε ξύδι: τα άλατα ασβεστίου διαλύονται, αφήνοντας πίσω τους τη μαλακή μήτρα του οστού.
Από τη μήτρα που βρέθηκε στο δείγμα ξεκινούσαν διαφανή αγγεία, πιθανώς αιμοφόρα, μέσα στα οποία υπήρχαν σχηματισμοί σαν οστεοκύτταρα.
Το γεγονός ότι οι μαλακοί ιστοί συντηρήθηκαν για δεκάδες εκατομμυρίων ετών αλλάζει την άποψη των παλαιοντολόγων ότι οι οποιοδήποτε μαλακοί ιστοί στα απολιθώματα δεν μπορούν να διατηρούνται πάνω από 100.000 έτη.
Η ομάδα αυτή των παλαιοντολόγων, στην οποία συμμετέχει και γνωστός Έλληνας Μοριακός Βιολόγος, σκοπεύει τώρα να προχωρήσει σε περαιτέρω ανάλυση του δείγματος, προκειμένου να προσδιορίσει το ακριβές περιεχόμενο του. Αν και τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι τα αιμοφόρα αγγεία και τα κύτταρα είναι σε καλή κατάσταση, οι ερευνητές δεν γνωρίζουν αν αποτελούν το πρωτότυπο υλικό ή έχουν υποστεί αλλαγές κατά τη διάρκεια τόσων εκατομμυρίων ετών.
Αν όμως πρόκειται για υλικό του τυραννόσαυρου που δεν έχει υποστεί φθορές εξαιτίας του χρόνου, τότε οι επιστήμονες θα έχουν στα χέρια τους ένα ισχυρό όπλο προκειμένου να αποκτήσουν γνώση σχετικά με τη ζωή των δεινοσαύρων αλλά και την εξελικτική τους πορεία στη Γη.
Αρκετοί επιστήμονες, μεταξύ των οποίων και ο Έλληνας βιολόγος, πιστεύουν ότι το νέο εύρημα θα μπορούσε κάποια ημέρα να σηματοδοτήσει και την έναρξη μίας προσπάθειας για την κλωνοποίηση ενός δεινοσαύρου, ή π.χ. των νάνων ελεφάντων που βρέθηκαν μόνο στο ελληνικό νησί της Τήλου και που ήταν μοναδικοί στον κόσμο ? αν γίνει δυνατή, βέβαια, η απομόνωση DNA από τα ευρήματα που υπάρχουν, ή που θα βρεθούν στο μέλλον. Ωστόσο, σύμφωνα με τους περισσότερους ειδικούς, κάτι τέτοιο θα ήταν πάρα πολύ δύσκολο, αλλά όχι και ανέφικτο.
Το πρόβλημα είναι πως έως σήμερα, το DNA δεν μπορεί να επιβιώσει για τόσο μεγάλα χρονικά διαστήματα. Ακόμη όμως και αν επιτευχθεί απομόνωση γενετικού υλικού, οι υπάρχουσες τεχνικές απαιτούν χρήση πυρήνων από εκατοντάδες ζωντανά κύτταρα.
Και στην περίπτωση κατά την οποία εξαχθεί γενετικό υλικό από τα ευρήματα, αυτό, ίσως, να έχει υποστεί τέτοιες φθορές ώστε θα είναι αδύνατη η χρήση του για κλωνοποίηση. Η μοριακή βιολογία, όμως κάνει, από μέρα σε μέρα άλματα, έτσι που κάποια στιγμή οι φθορές στο DNA να μπορούν να επιδιορθωθούν και η στιγμή που θα μπορούμε να δούμε ζωντανό τον πρώτο δεινόσαυρο να μην είναι μακριά?

Δεν υπάρχουν σχόλια: