Φορολογικός οδηγός 2010

Όσοι έχουν χαμηλά και μεσαία εισοδήματα έως και 40.000 ευρώ, υπό την προϋπόθεση της συγκέντρωσης των απαιτούμενων αποδείξεων για την εξασφάλιση του αφορολόγητου ορίου των 12.000 ευρώ, είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι της τελευταίας φορο-μεταρρύθμισης. Ακολουθούν στη λίστα των κερδισμένων οι ελεύθεροι επαγγελματίες με αύξηση αφορολογήτου από τα 10.500 ευρώ στα 12.000 ευρώ και οι επιχειρήσεις για τις οποίες μειώνεται σταδιακά από το 25% στο 20% ο φορολογικός συντελεστής των μη διανεμομένων κερδών.
Όμως, τόσο ελεύθεροι επαγγελματίες, όσο και επιχειρήσεις, βρίσκονται και από την πλευρά των χαμένων, καθώς θα βρεθούν στο στόχαστρο των ελεγκτών του υπουργείου Οικονομικών με φόντο λογιστικά βιβλία και ταμειακές μηχανές για όλους, όπως και ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα και συναλλαγές μέσω επαγγελματικών τραπεζικών λογαριασμών, ενώ οι μεγαλομέτοχοι των επιχειρήσεων θα πληρώσουν ακριβότερα τα μερίσματα που εισπράττουν, τα οποία θα μπαίνουν εφεξής στην κλίμακα.
Ξεκάθαρα χαμένοι είναι και δεκάδες κλάδοι μισθωτών και ελεύθερων επαγγελματιών, τα εισοδήματα των οποίων φορολογούνταν αυτοτελώς ή με ειδικό τρόπο τα προηγούμενα χρόνια, ενώ πλέον θα φορολογούνται με βάση τη νέα φορολογική κλίμακα. Το μάρμαρο της κρίσης πληρώνουν άλλωστε και όλοι οι οδηγοί, από την αύξηση της τιμής της βενζίνης και του πετρελαίου κίνησης μετά την αύξηση των ειδικών φόρων κατανάλωσης.

Αλλαγές στις αποδείξεις

Αλλαγές στο μέτρο της σύνδεσης του αφορολόγητου ορίου των 12.000 ευρώ με αποδείξεις, για να μην μπουν στη λίστα των χαμένων τα μεσαία εισοδήματα που δεν θα καταφέρουν να συγκεντρώσουν τις απαιτούμενες δαπάνες προετοιμάζει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Το μέτρο που προκρίνεται αφορά στην κλιμάκωση της σχέσης αποδείξεων με εισόδημα με συντελεστές 5%, 10%, 15% και 20%.
Με την αρχική μορφή του μέτρου όσοι έχουν εισοδήματα από 6.000 έως 12.000 ευρώ θα πρέπει να συγκεντρώσουν αποδείξεις 10% επί του εισοδήματός τους για να κερδίσουν το αφορολόγητο. Από τα 12.000 ευρώ και πάνω, ο συντελεστής αυξάνεται σε 30% με το μέγιστο ύψος των απαιτούμενων αποδείξεων να φτάνει τα 12.000 ευρώ. Έτσι, φορολογούμενος με εισόδημα 40.000 ευρώ χρειάζεται αποδείξεις 12.000 ευρώ, το ίδιο όμως χρειάζεται και φορολογούμενος με εισόδημα 400.000 ευρώ.

Ελαφρύνσεις σε χαμηλά και μεσαία εισοδήματα

1.-Εισοδήματα έως 40.000 ευρώ.Μειώσεις φόρου από 10 έως και 340 ευρώ θα έχουν όσοι φορολογούμενοι δηλώνουν εισοδήματα έως 40.000 ευρώ. Τα μεγαλύτερα οφέλη επικεντρώνονται στο κλιμάκιο εισοδήματος από 14.000 έως 28.000 ευρώ με μειώσεις φόρου 140 έως 340 ευρώ. Έτσι, φορολογούμενος με εισόδημα 22.000 ευρώ, με την παλιά κλίμακα όφειλε φόρο 2.500 ευρώ και με τη νέα κλίμακα θα κληθεί να καταβάλει 2.160 ευρώ ή 340 ευρώ λιγότερα. Μηδενική μεταβολή στους φόρους θα έχουν τα εισοδήματα των 40.000 ευρώ. Πλήρωναν 8.000ευρώ φόρο εισοδήματος με την παλιά κλίμακα, θα πληρώνουν 8.000 ευρώ και με τη νέα κλίμακα. Μετά την «κόκκινη γραμμή» των 40.000 ευρώ αρχίζουν οι επιβαρύνσεις που κυμαίνονται από 30 έως και 1.350 ευρώ. Η μέγιστη επιβάρυνση των 1.350 ευρώ επιβάλλεται για εισοδήματα πάνω από 75.000 ευρώ.
2.-Όσοι έχουν πολλές αποδείξεις.Η απόφαση του υπουργείου Οικονομικών να συνδέσει το αφορολόγητο των 12.000 ευρώ με αποδείξεις ίσες με το 10% του εισοδήματος (για εισοδήματα από 6.000 έως 12.000 ευρώ) ή το 30% (για εισοδήματα πάνω από 12.000 ευρώ) κατατάσσει στην κατηγορία των κερδισμένων μόνο όσους καταναλώνουν πολύ και δεν αποταμιεύουν.
3.-Ελεύθεροι επαγγελματίες.Η καθιέρωση ενιαίας κλίμακας για όλους τους φορολογουμένους έχει οφέλη για τους ελεύθερους επαγγελματίες, που θα έχουν πλέον αφορολόγητο 12.000 ευρώ αντί 10.500 ευρώ. Η αλλαγή αυτή οδηγεί σε μείωση φόρου κατά 225 ευρώ, όσος ήταν ο φόρος του κλιμακίου 10.500-12.000 ευρώ με συντελεστή 15%.
4.-Επιχειρήσεις.Η βασική μεταβολή αφορά τον διαχωρισμό των φορολογητέων κερδών σε μη διανεμόμενα και διανεμόμενα κέρδη. Η φορολογία των μη διανεμομένων κερδών μειώνεται σταδιακά από 25% σε 20%. Το 2010 ο συντελεστής φόρου μειώνεται στο 24%. Με βάση την αλλαγή αυτή, μια επιχείρηση με μη διανεμόμενα κέρδη 300.000 ευρώ με συντελεστή 25% πλήρωνε φόρο 75.000 ευρώ. Με τη μείωση του συντελεστή στο 24% ο φόρος μειώνεται σε 72.000 ευρώ ή 3.000 ευρώ λιγότερα. Από την άλλη πλευρά, όμως, η παρακράτηση φόρου στα διανεμόμενα κέρδη (μερίσματα) γίνεται σε επίπεδο νομικού προσώπου με συντελεστή 40%. Στη συνέχεια τα μερίσματα εντάσσονται στη φορολογική δήλωση του μετόχου και ο φόρος υπολογίζεται με την ενιαία κλίμακα φορολογίας εισοδήματος. Το ποσοστό των μερισμάτων που εντάσσεται στην ενιαία φορολογική κλίμακα φυσικών προσώπων θα υπολογίζεται έτσι ώστε η συνολική φορολογική επιβάρυνση να μην ξεπερνά το 40%. Επιστρέφεται φόρος σε όσους από τη συνολική φορολόγηση προκύπτει φόρος μικρότερος του 40%.
5.-Τράπεζες.Ακόμα και στην περίπτωση όπου τα κίνητρα επαναπατρισμού κεφαλαίων (5% φόρος και απαλλαγή από το πόθεν έσχες για όσους μεταφέρουν στην Ελλάδα εντός έξι μηνών κεφάλαια που σήμερα βρίσκονται σε τράπεζες της αλλοδαπής) θα έχουν περιορισμένο αποτέλεσμα, τα κεφάλαια που θα εισρεύσουν θα κλειστούν για έναν χρόνο στις ελληνικές τράπεζες, αφού υπάρχει η προϋπόθεση της τοποθέτησης των κεφαλαίων σε ετήσια προθεσμιακή κατάθεση. Το μέτρο, πέραν των εσόδων του Δημοσίου, θα ευνοήσει και τη ρευστότητα των τραπεζών.
Τραπεζικές πηγές, πάντως, θεωρούν ότι τα κεφάλαια που θα εισρεύσουν θα είναι ελάχιστα σε σχέση με τα ποσά που έχουν μεταναστεύσει. Παρ΄ ότι ουδείς είναι σε θέση να προσδιορίσει το ακριβές ύψος των ελληνικών κεφαλαίων του εξωτερικού, τραπεζικές πηγές δεν αποκλείουν να φτάνουν ακόμα και τα 500 δισ. ευρώ.
Φορολογούμενος με εισόδημα 22.000 ευρώ, με την παλιά κλίμακα όφειλε φόρο 2.500 ευρώ και με τη νέα κλίμακα θα κληθεί να καταβάλει 2.160 ευρώ ή 340 ευρώ λιγότερα.

Επιβαρύνσεις για επαγγελματίες με ειδικό τρόπο φορολόγησης

1.-Αυτοτελής φορολόγηση.Επιδόματα δημοσίων υπαλλήλων, αποδοχές βουλευτών και δικαστικών, νομαρχών και δημάρχων, αμοιβές αρχιτεκτόνων και μηχανικών, συμβόλαια ποδοσφαιριστών, υπερωρίες γιατρών και χορηγίες προς εθνικές ομάδες που φορολογούνταν μέχρι και σήμερα αυτοτελώς με συντελεστές από 5% έως και 20%, προκαλώντας αιμορραγία στα έσοδα του Δημοσίου, χάνουν το προνόμιο και θα φορολογούνται με βάση την κλίμακα. Εξαιρούνται τόκοι καταθέσεων και ομολόγων του Δημοσίου (φόρος 10%) και αποζημιώσεις απόλυσης που επίσης φορολογούνται αυτοτελώς και θα συνεχίσουν να φορολογούνται με ειδικό τρόπο. Έτσι, ποδοσφαιριστής με αμοιβή 400.000 ευρώ που φορολογείτο αυτοτελώς με συντελεστή 20% θα έχει επιβάρυνση 71.600 ευρώ. Με την αυτοτελή φορολόγηση πλήρωνε φόρο 80.000 ευρώ, με την κλίμακα θα πληρώσει φόρο 151.600 ευρώ.
Ομοίως και στην περίπτωση ενός εφοριακού υπαλλήλου (το ίδιο ισχύει και για τελωνειακό ή υπάλληλο του Γενικού Χημείου του Κράτους), το μισό επίδομα του οποίου φορολογείτο αυτοτελώς με συντελεστή 15% και το υπόλοιπο έμπαινε στην κλίμακα. Με την αυτοτελή φορολόγηση, ο συγκεκριμένος υπάλληλος με ετήσιο μισθό 21.000 ευρώ (1.500 *14) και ετήσια επιδόματα 22.400 ευρώ (1.600 *14) πλήρωνε φόρο 6.950 ευρώ. Με τη φορολόγηση του συνολικού εισοδήματος με βάση την κλίμακα ο φόρος αυξάνεται σε 9.140 ευρώ ή 2.190 ευρώ περισσότερα.
2.-Επαγγελματίες με ειδικό τρόπο φορολόγησης. Το οικονομικό επιτελείο αποφάσισε την εισαγωγή του λογιστικού προσδιορισμού βάσει βιβλίων εσόδων- εξόδων και αποδείξεων πώλησης ή παροχής υπηρεσιών για όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες, ενώ παράλληλα καταργεί κάθε ειδικό τρόπο φορολόγησης ορισμένων κατηγοριών επαγγελμάτων. Ειδικότερα, επιβάλλεται ο λογιστικός προσδιορισμός των εισοδημάτων των: ταξί, φορτηγών δημόσιας χρήσης, λεωφορείων ΚΤΕΛ, ενοικιαζόμενων δωματίων (χωρίς ελάχιστο όριο 7 δωματίων), κάμπινγκ, μηχανικών- αρχιτεκτόνων, λιανοπωλητών, πρακτορείων ΠΡΟΠΟ, βενζινάδικων, περιπτέρων κ.ά. Σήμερα, για παράδειγμα, οι ταξιτζήδες φορολογούνται τεκμαρτά με βάση την άδεια και ποιος οδηγεί το ταξί (ποσοστό ιδιοκτησίας). Έτσι, για επιβατικό αυτοκίνητο δημόσιας χρήσης με άδεια κυκλοφορίας 100% και οδηγό τον ιδιοκτήτη, το ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα είναι 16.000 ευρώ, το οποίο εφόσον το ταξί κυκλοφορεί σε πόλη με πληθυσμό μικρότερο από 50.000 κατοίκους μειώνεται κατά 50%. Η φορολόγηση των 16.000 ευρώ με βάση την παλιά κλίμακα οδηγούσε σε φόρο 1.225 ευρώ. Τώρα όμως οι ταξιτζήδες θα αναγκαστούν να κόβουν αποδείξεις και να φορολογούνται με βάση τη διαφορά εσόδων και εξόδων τους. Αν ο συγκεκριμένος επαγγελματίας αναγκαστεί να δηλώσει τώρα 30.000 ευρώ, ο φόρος που θα προκύψει φτάνει τα 4.480 ευρώ ή 3.255 ευρώ περισσότερα.
3.-Φοροαπαλλαγές.Όσοι απολάμβαναν τα προηγούμενα χρόνια φοροαπαλλαγές, τώρα θα αναγκαστούν να πληρώσουν υψηλότερο φόρο εξαιτίας της κατάργησής τους. Εξαιρούνται της κατάργησης μόνο οι περιπτώσεις που αφορούν ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες (άτομα με βαριά κινητική αναπηρία, πολύτεκνες μητέρες κ.ά.) αλλά σε συνδυασμό με εισοδηματικό κριτήριο.
4.-Μπλόκο με ταμειακές.Ο λογιστικός προσδιορισμός των εισοδημάτων όλων των ελεύθερων επαγγελματιών δεν αφήνει περιθώρια εξαιρέσεων από την υποχρέωση έκδοσης αποδείξεων με χρήση ταμειακών μηχανών.
Άλλωστε, οι ταμειακές μηχανές απαιτούνται παντού και προκειμένου να μπορέσει να δουλέψει το μέτρο της σύνδεσης των αποδείξεων με το αφορολόγητο όριο των 12.000 ευρώ.Το χρονοδιάγραμμα του μέτρου πάντως δεν είναι καθόλου ευνοϊκό για τους πελάτες που καλούνται να μαζεύουν τις αποδείξεις από τα καύσιμα.
Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς, αν όλα πάνε καλά, το προσεχές εξάμηνο, δηλαδή έως το τέλος του καλοκαιριού, θα έχουν εγκατασταθεί ταμειακές μηχανές σε όλα τα πρατήρια καυσίμων των εθνικών οδών και στη συνέχεια έως το τέλος του έτους το μέτρο θα αφορά όλα τα βενζινάδικα. Με το νέο καθεστώς αποδείξεις θα εκδίδουν όλοι, από τα βενζινάδικα και τις λαϊκές αγορές έως τα περίπτερα και τα ταξί.