ΜΑΥΡΑ σενάρια για την ελληνική οικονομία διατυπώθηκαν κατά τη διάρκεια συνάντησης που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στη Νέα Υόρκη με τη συμμετοχή κορυφαίων οικονομικών παραγόντων της Wall Street. Αυτό που προβληματίζει επικεφαλής των μεγαλυτέρων επενδυτικών κεφαλαίων του κόσμου και παγκοσμίου φήμης οικονομολόγους είναι το ενδεχόμενο η ελληνική οικονομία να πέσει σε βαθιά και παρατεταμένη ύφεση στην προσπάθεια της κυβέρνησης να βάλει τάξη στα δημοσιονομικά. Εκτιμούν ότι τα σκληρά οικονομικά
μέτρα υπονομεύουν την έξοδο από την ύφεση και πως αν δεν δοθεί προτεραιότητα στην ανάπτυξη και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, υπάρχει ο κίνδυνος η ελληνική οικονομία να εισέλθει σε έναν φαύλο κύκλο υψηλού χρέους και αρνητικών ρυθμών ανάπτυξης που θα προκαλέσει κοινωνικές αναταραχές.
Η συνάντηση των οικονομικών παραγόντων της Wall Street έγινε την Τετάρτη 17 Φεβρουαρίου, στο ξενοδοχείο Ρlaza Αthenee, στην εξαιρετικά πολυτελή περιοχή του Απερ Ιστ Σάιντ του Μανχάταν, με πρωτοβουλία του διεθνούς οικονομολόγου κ. Στ. Ζαββού. Σε αυτή συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, ο Τζορτζ Σόρος, «πατριάρχης των επενδύσεων», ο Τζον Πόλσον, διαχειριστής επενδύσεων, επικεφαλής του επενδυτικού κεφαλαίου Ρaulson & Co. με κεφάλαια 36 δισ. δολαρίων και θέσεις κατά των ελληνικών ομολόγων και του ευρώ, ο Στιβ Σβάρτζμαν, ιδιοκτήτης της Βlackstone Group με επενδεδυμένα κεφάλαια 94 δισ. δολαρίων, ο καθηγητής Ρόμπερτ Μαντέλ, πατέρας του ευρώ, καθώς και ο καθηγητής Νουριέλ Ρουμπίνι που προέβλεψε εγκαίρως την παγκόσμια οικονομική κρίση. Η συζήτηση που έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια δείπνου περιεστράφη, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, γύρω από την κρίση στην Ελλάδα και την πορεία του ευρώ.
Σκληροπυρηνικοί και αισιόδοξοι
Από την παραπάνω σύνθεση είναι σαφές ότι υπήρξε έντονη αντιπαράθεση μεταξύ των «σκληροπυρηνικών» Τζον Πόλσον και Νουριέλ Ρουμπίνι, με τις δυσμενείς προβλέψεις τους για το ελληνικό χρέος και το ευρώ, και των πιο αισιόδοξων υποστηρικτών της Ελλάδας και του ευρώ, όπως ο Τζορτζ Σόρος και ο Ρόμπερτ Μαντέλ.
Ο Νουριέλ Ρουμπίνι επανέλαβε τη θέση του για προσφυγή της Ελλάδας στο ΔΝΤ, υποστηρίζοντας ότι η ανυπαρξία ευρωπαϊκού μηχανισμού για δημοσιονομική παρέμβαση, η ανάγκη της Ελλάδας να εξασφαλίσει άμεσα σημαντικούς πόρους και το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση στερείται της απαραίτητης τεχνογνωσίας προκειμένου να αντιμετωπίσει παρόμοιες καταστάσεις οδηγούν την Ελλάδα στο ΔΝΤ. Τόνισε δε ότι η ιστορία μάς έχει διδάξει ότι ύστερα από κάθε μεγάλη χρηματοοικονομική κρίση ακολουθεί μια επίπονη διαδικασία πληρωμής των κρατικών χρεών, κάτι που περιμένει να επαναληφθεί ιδιαίτερα για τα κράτη με υψηλό δημόσιο χρέος και έλλειμμα όπως η Ελλάδα. Ο Τζον Πόλσον, ο οποίος υπο λογίζεται ότι έχει στοιχηματίσει στη χρεοκοπία της Ελλάδας περί τα 4 δισ. ευρώ και έχει πάρει σημαντικές θέσεις κατά του ευρώ, διαβλέπει μεγάλες δυσκολίες σχετικά με την αποπληρωμή του ελληνικού χρέους. Κύριο επιχείρημά του είναι ότι η εφαρμογή των σκληρών οικονομικών μέτρων λιτότητας θα πλήξει την πραγματική οικονομία και θα οδηγήσει σε σημαντική ύφεση. Σύμφωνα με τον ίδιο, η μείωση του ΑΕΠ θα είναι πολύ μεγαλύτερη από τις εκτιμήσεις που έχουν ακουστεί ως σήμερα. Αυτό θα διογκώσει δυσανάλογα το μέγεθος του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ δημιουργώντας πρόβλημα στον δανεισμό του Δημοσίου και στην υποχώρηση των spreads.
Ο ίδιος εκτιμά ότι η παρατεταμένη και βαθιά ύφεση της ελληνικής οικονομίας θα προκαλέσει κοινωνικές αντιδράσεις ως προς την αποδοχή των σκληρών μέτρων, που μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και σε σοβαρές κοινωνικές αναταραχές. Οπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, υποστήριξε την άποψη ότι όλες οι χώρες που πήραν σκληρά δημοσιονομικά μέτρα τύπου ΔΝΤ (όπως η Λετονία) έπεσαν σε βαθιά και παρατεταμένη ύφεση, κάτι που εκτιμά ότι θα συμβεί και στην Ελλάδα. Η ύφεση αυτή θεωρεί ότι θα οδηγήσει σε αδυναμία αποπληρωμής του χρέους.
Αγκάθι το δημόσιο χρέος
Κατά τον Τζον Πόλσον, η Ελλάδα θα υιοθετήσει τα μέτρα λιτότητας που ζητεί η ΕΕ με αντάλλαγμα χρηματοοικονομική βοήθεια, ώστε να εξασφαλίσει τα 20-25 δισ. ευρώ που απαιτούνται κατά τους επόμενους μήνες. Καθώς όμως το έλλειμμα θα παραμένει υψηλό και η οικονομία θα βρίσκεται σε ύφεση, θεωρεί ότι η δυσκολία χρηματοδότησης του δημοσίου χρέους θα παραμείνει ως το φθινόπωρο ή και τις αρχές του 2011, διογκώνοντας το πρόβλημα για την κυβέρνηση.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της «Wall Street Journal», ο Πόλσον έχει ποντάρει στο ότι η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει κάποια στιγμή τα επόμενα πέντε χρόνια. Ο ίδιος πιστεύει ότι η Ελλάδα θα δανειστεί τα 25 δισ. ευρώ που χρειάζεται για να αποπληρώσει ομόλογα που λήγουν τον προσεχή Απρίλιο και Μάιο, αλλά δεν θα αποφύγει τη χρεοκοπία.
Από την άλλη πλευρά, ο Τζορτζ Σόρος υποστήριξε ότι, παρά τις τεράστιες δυσκολίες για τη μείωση του ελλείμματος και του υψηλού χρέους, η Ελλάδα καταβάλλει σοβαρές προσπάθειες και θα κατορθώσει τελικά να αντιμετωπίσει την κρίση με επιτυχία. Εξέφρασε επίσης την άποψη ότι η έκδοση ενός ειδικού ευρωομολόγου από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποτελεί την καλύτερη δυνατή επιλογή για την επίλυση του προβλήματος, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για τα υπόλοιπα κράτη της ευρωζώνης που δοκιμάζονται από την κρίση.
Ο ρόλος του ΔΝΤ
Ωστόσο, επειδή σύμφωνα με το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο δεν μπορούν να εκδοθούν ευρωομόλογα αντί για ελληνικά, υποστήριξε ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί σε εθελοντική βάση και ανά χώρα. Στο πλαίσιο αυτό είπε το ΔΝΤ μπορεί να παίξει τον ρόλο του αντιπροσώπου των ευρωπαϊκών χωρών. Πρόσθεσε όμως πως πρόκειται για έξοδο ανάγκης και πως το ευρώ παραμένει ένας ελλιπής θεσμός. «Είτε πρέπει να βρεθεί ένας μηχανισμός να διορθώσει αυτή την ανεπάρκεια, είτε η Ευρώπη κινδυνεύει να μην επιβιώσει» τόνισε. Σύμφωνος με αυτή την άποψη ήταν και ο καθηγητής Ρόμπερτ Μαντέλ, ο οποίος δήλωσε πως η σημερινή κρίση δεν είναι μόνο πρόβλημα του ευρώ αλλά κυρίως θέμα ελληνικής προσαρμογής στην πραγματικότητα που προέκυψε από την κακή δημοσιονομική διαχείριση και την οικονομική κρίση. Οπως είπε, η σημερινή κρίση μπορεί να ξεπεραστεί εφόσον ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα από την ελληνική κυβέρνηση και εφόσον οι ευρωπαίοι εταίροι βοηθήσουν για την εξεύρεση μιας ρεαλιστικής λύσης. Σύμφωνα με πληροφορίες, από τη συζήτηση διαπιστώθηκε πως ο Τζορτζ Σόρος και ο Νουριέλ Ρουμπίνι συμφώνησαν ότι η δοκιμασία της Ελλάδας δεν περιορίζεται στα σύνορα της χώρας αλλά αγγίζει όλη την ευρωζώνη. «Αν η Ελλάδα αφεθεί αβοήθητη,η κρίση υπάρχει κίνδυνος να μεταφερθεί και σε άλλες χώρες» υποστήριξαν, και τόνισαν πως ό,τι μέτρα κι αν υιοθετηθούν, θα πρέπει να δοθεί μέγιστη προτεραιότητα στην ανάπτυξη και στη ενί σχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.
Μονόδρομος οι Βρυξέλλες
Ειδικότερα ο Τζορτζ Σόρος υποστήριξε πως η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει κατά γράμμα τις προϋποθέσεις της ΕΕ ώστε να παραμείνει στο ευρώ, μια διαδικασία την οποία χαρακτήρισε μονόδρομο. Και αυτός άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να υπάρξουν κοινωνικές αναταραχές λόγω των σκληρών μέτρων, όμως εξέφρασε την πεποίθηση ότι αυτές είναι δυνατόν να ξεπεραστούν. Κατά την άποψή του, ο πρωθυπουργός κ. Γ. Παπανδρέου οφείλει να τηρήσει ακέραιη στάση στις αποφάσεις του ώστε να καταλάβει ο ελληνικός λαός πως τα μέτρα θα ληφθούν ανεξαρτήτως αντιδράσεων. «Αν τα καταφέρει,τότε ο κόσμος θα αποδεχθεί τη σκληρότητα του προγράμματος» είπε. Αναγνώρισε όμως ότι το πρόβλημα για το ευρώ παραμένει, καθώς πρόκειται για μια νομισματική ένωση χωρίς πολιτικό υπόβαθρο. «Υπάρχει μια κοινή κεντρική τράπεζα αλλά όχι κοινό υπουργείο Οικονομικών» είπε.
Από την πλευρά του ο Ρόμπερτ Μαντέλ, ερωτηθείς αν η Ελλάδα αποτελεί απειλή για το ευρώ, απάντησε ότι το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα δεν κινδυνεύει από τις περιφερειακές χώρες όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία. Υποστήριξε ότι το πρόβλημα της Ελλάδας είναι καθαρά εθνικό πρόβλημα και όχι πρόβλημα του ευρώ. «Αν έχει πρόβλημα η Καλιφόρνια,αυτό δεν αφορά το δολάριο» ανέφερε. Ο κ. Μαντέλ εξέφρασε και αυτός την άποψη πως η Ελλάδα θα καταφέρει να διαχειριστεί τα προβλήματα της οικονομίας με επιτυχία.
Νουριέλ Ρουμπίνι
«Ο σωστός τρόπος είναι ο γερμανικός»
OΝουριέλ Ρουμπίνι υποστήριξε πως ο προβληματισμός γύρω από το μέλλον του ευρώ και της ευρωζώνης δεν περιορίζεται στο θέμα της δημοσιονομικής επιτήρησης. «Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία είναι έλλειψη ανταγωνιστικότητας της οικονομίας τους» ανέφερε και τόνισε ότι η Ελλάδα δεν καλείται να αντιμετωπίσει μόνο το χρέος της και το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού, αλλά οφείλει να επαναφέρει και την ανάπτυξη της χώρας.
Ο ίδιος εξήγησε πως ύστερα από μια κρίση είναι φυσιολογικό η χώρα να υποφέρει από αναιμική ανάπτυξη, πρόσθεσε όμως για την Ελλάδα ότι ακόμη και τώρα, μετά την έξοδο της παγκόσμιας οικονομίας από την κρίση, η ανάπτυξη της χώρας φαίνεται να παραμένει αρνητική.
Ο κ. Ρουμπίνι ανέφερε πως υπάρχουν διάφοροι τρόποι επαναφοράς της ανάπτυξης σε μια χώρα, όπως ο αποπληθωρισμός (αν και πολιτικά επώδυνος). Κατά τη γνώμη του, ο σωστός τρόπος είναι ο γερμανικός. «Η Γερμανία εφάρμοσε μια νέα δομική μεταρρύθμιση που αύξησε την παραγωγικότητα διατηρώντας τον ονομαστικό μισθό χαμηλό έτσι ώστε να πέσει το κόστος της μονάδας εργασίας. Και αυτή η λύση όμως χρειάζεται χρόνια για να δείξει αποτελέσματαστη Γερμανία χρειάστηκαν 10-15 χρόνια-, χρόνια που χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Ιταλία και η Πορτογαλία δεν έχουν αυτή τη στιγμή» ανέφερε. Αυτό που τον προβληματίζει σχετικά με την Ελλάδα είναι να μη βρεθεί σε έναν φαύλο κύκλο όπου η δημοσιονομική αυστηρότητα θα επιφέρει μείωση της οικονομικής δραστηριότητας και αυτή η χαμηλή παραγωγή, με τη σειρά της, θα δυσκολέψει το κλείσιμο της ψαλίδας του ελλείμματος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου