Προσοχή στα... ολόφρεσκα θαλασσινά

Κατεψυγμένα καλαμάρια που αποψύχονται για να διατεθούν ως φρέσκα, χταπόδια από τρίτες χώρες που βαφτίζονται ελληνικά, θράψαλα αγνώστου προελεύσεως και μισοκατεψυγμένα που προορίζονται να πωληθούν ως νωπά και ελληνικά... Κάθε χρόνο, τέτοιες μέρες, οι αρμόδιες αρχές εντοπίζουν και κατάσχουν δεκάδες τόνους ακατάλληλων θαλασσινών.
Μόνο στην Ιχθυόσκαλα Κερατσινίου, οι ελεγκτές της Νομαρχίας Πειραιά δέσμευσαν το 2007 μέσα σε δύο μέρες (16 και 17 Φεβρουαρίου) 8,6 τόνους ακατάλληλων θαλασσινών.
Ψάρια και θαλασσινά που θα καταναλωθούν σε μεγάλες ποσότητες εν όψει Καθαράς Δευτέρας είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, αλλά είναι ιδιαίτερα ευπαθή προϊόντα που με το παραμικρό αλλοιώνονται. Όπως εξηγεί η παθολόγος κ. Βασιλική Σιατερλή, ο μεγάλος κίνδυνος είναι να αναπτυχθούν στα θαλασσινά μεγάλες αποικίες σαλμονέλας - γεγονός που μπορεί να
συμβεί όταν λ.χ. καταψύχονται και μετά αποψύχονται και παραμένουν έτσι επί πολλές ώρες έως ότου πουληθούν ή καταναλωθούν.

Η απόψυξη

Εξίσου επικίνδυνο είναι να παγώνουν και να ξεπαγώνουν τα θαλασσινά περισσότερες από μία φορά. «Όταν είναι κατεψυγμένα, το ασφαλέστερο είναι να γίνει μία φορά απόψυξη και μάλιστα στο ψυγείο» λέει ο κ. Λευτέρης Δροσινός, επίκουρος καθηγητής Ποιοτικού Ελέγχου και Υγιεινής Τροφίμων στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. «Εάν οι νοικοκυρές τα αφήσουν μία νύχτα στη συντήρηση, τότε το επόμενο πρωί θα είναι έτοιμα για μαγείρεμα».
Η κατανάλωση ωμών θαλασσινών με σαλμονέλα προκαλεί δηλητηρίαση, η οποία είναι επικίνδυνη για ορισμένες κυρίως ομάδες του πληθυσμού όπως τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και οι πάσχοντες από χρόνια νοσήματα. Η σαλμονέλωση, όπως λέγεται, προκαλεί γαστρεντερίτιδα (έμετος, διάρροια) και πυρετό (μπορεί να φτάσει μέχρι και τους 40 βαθμούς), ενώ ο κίνδυνος είναι να προκληθεί αφυδάτωση.
Όσον αφορά το εάν και κατά πόσον μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα των προϊόντων οι αλλεπάλληλες διακοπές ρεύματος των ημερών, οι ειδικοί επισημαίνουν πως οι καταναλωτές πρέπει να είναι προσεκτικοί.

Πως να τα διαλέξετε

Ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) παρέχει τις συμβουλές που ακολουθούν για να διαλέγετε καλής ποιότητος και ασφαλή θαλασσινά, είτε σε περιόδους νηστείας, είτε τις άλλες μέρες του χρόνου.
* Το φρέσκο χταπόδι, καλαμάρι και σουπιά έχουν υγρή και γυαλιστερή επιφάνεια, σάρκα συμπαγή και ελαστική, μάτια γυαλιστερά, ζωηρά και χωρίς κηλίδες, πλοκάμια και βεντούζες ανθεκτικά στο τράβηγμα.
* Τα φρέσκα οστρακοειδή (όπως τα στρείδια, τα μύδια, οι αχιβάδες και τα κυδώνια), εφ' όσον πουλιούνται με κέλυφος θα πρέπει να είναι ζωντανά. αυτό φαίνεται από το κέλυφος το οποίο είναι κλειστό και πολύ δύσκολα ανοίγει, και από την κίνηση που προκαλείται στη σάρκα μετά από τσίμπημα με το πιρούνι ή με λίγες σταγόνες λεμονιού. Στα αποφλοιωμένα μύδια που είναι πάνω σε πάγο, θα πρέπει η σάρκα να είναι γυαλιστερή, συνεκτική και να έχει μυρωδιά θάλασσας.
* Οι κονσέρβες ιχθυρών που διατηρούνται στο ψυγείο ή εκτός ψυγείου δεν πρέπει να είναι διογκωμένες, να έχουν εξωτερική σκουριά ή να υπάρχει διαρροή του υγρού περιεχομένου. Διαβάστε επίσης τις ενδείξεις στην συσκευασία (ιδιαίτερα την λήξη του χρόνου διατήρησης). Μετά το άνοιγμα, προσέξτε το χρώμα και την μυρωδιά.
* Ο αλατισμένος μπακαλιάρος, η λακέρδα και η τονολακέρδα, δεν πρέπει να έχουν κοκκινωπό χρώμα ούτε να μυρίζουν άσχημα (σε τέτοια περίπτωση είναι αλλοιωμένα).
* Τα παστά και τα καπνιστά ιχθυηρά πρέπει να μυρίζουν φυσιολογικά και να μην έχουν γλοιώδη σάρκα.
* Στο μαύρο χαβιάρι και στο μπρίκ η αλλοίωση φαίνεται με δυσοσμία και υγροποίηση.
* Στον ταραμά η αλλοίωση φαίνεται με μούχλα, ξήρανση και τάγγιση.
* Οι φρέσκιες γαρίδες, αστακοί και καβούρια πρέπει να έχουν τα πόδια τους στερεά κολλημένα στο σώμα και σκληρά, καθώς και αντανακλαστικές κινήσεις στα μάτια, στις κεραίες και στα πόδια όταν είναι ζωντανά. Επίσης η μεμβράνη του θώρακα πρέπει να είναι τεντωμένη, ανθεκτική και διαφανής, ενώ το κεφάλι και ο θώρακας πρέπει να είναι ανοιχτόχρωμα (όχι μελανού χρώματος) και να μην έχουν μαύρες κηλίδες. Ειδικά οι φρέσκιες γαρίδες γλιστρούν εύκολα στα χέρια, ενώ οι αλλοιωμένες δίνουν τη αίσθηση ζέστης όταν βυθίσουμε το χέρι στο κιβώτιο που τις περιέχει.