Ενας στους δέκα Ελληνες πάσχει από διαβήτη.Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, με την κακή διατροφή και την έλλειψη άσκησης,συμβάλλει καθοριστικά στην αύξηση ειδικά του διαβήτη τύπου 2.Οι μισοί πάσχοντες και κυρίως όσοι έχουν διαβήτη τύπου 2 δεν το γνωρίζουν και το ποσοστό αυτό μπορεί να φτάσει σε μερικές χώρες ακόμα και το 80%.Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει ο πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Ερευνας, Πρόληψης και Θεραπείας του Σακχαρώδη Διαβήτη και των επιπλοκών του,καθηγητής κ.Σωτήρης Ράπτης,με αφορμή τη χθεσινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του Διαβήτη.
Σύμφωνα με τον καθηγητή,ο διαβήτης είναι μία χρόνια μεταβολική νόσος,η οποία κατηγοριοποιείται σε τύπο 1 και 2.Οφείλεται στην έλλειψη ή στη διαταραχή της δράσης της ινσουλίνης,μίας ορμόνης ζωτικής σημασίας που εκκρίνεται από το πάγκρεας.
Η ινσουλίνη ενεργεί ως κλειδί που ανοίγει τις κατάλληλες διόδους των κυττάρων για την είσοδο, εκτός των άλλων,της γλυκόζης (σάκχαρο) και την παραγωγή ενέργειας αλλά και άλλων μεταβολικών λειτουργιών.
Στον διαβήτη είτε το πάγκρεας δεν παράγει επαρκείς ποσότητες ινσουλίνης και έτσι αυτή δεν επαρκεί για να εισχωρήσει στα κύτταρα είτε ελαττώνεται η ευαισθησία των κυττάρων σε αυτήν,οπότε και πάλι δεν είναι δυνατή η χρησιμοποίηση της παραγόμενης ποσότητας από τον οργανισμό.Ετσι,η νόσος χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης της γλυκόζης στο αίμα (υπεργλυκαιμία),η οποία μπορεί να οδηγήσει είτε σε οξείες (διαβητικό κώμα) είτε σε χρόνιες (παθήσεις των αγγείων) επιπλοκές.
Η έγκαιρη παρέμβαση στους διαβητικούς τύπου 2 και βέβαια,η πρόληψη είναι σωτήριες για την περαιτέρω εξέλιξη της νόσου. Πέντε κιλά απώλεια σωματικού βάρους επιφέρει μια σημαντική πτώση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης κατά δύο μονάδες,γεγονός που οδηγεί σε μια ελάττωση των απώτερων επιπλοκών κατά 25% έως 30%.
Η μεσογειακή δίαιτα και η κατάλληλη σωματική άσκηση αποτελούν την καλύτερη μέθοδο πρόληψης του διαβήτη τύπου 2 και τις περισσότερες φορές οδηγούν σε ρύθμιση του εκτροχιασμένου σακχάρου, χωρίς φάρμακα.
Βλάβες στα αγγεία
Τα ύποπτα συμπτώματα στα πόδια των διαβητικών
Οι επιπλοκές στα πόδια αποτελούν μια άμεση απειλή για τους διαβητικούς,καθώς ενδέχεται να οδηγήσουν σε ακρωτηριασμούς των κάτω άκρων.
Την προσοχή των διαβητικών εφιστά ο πρόεδρος της Εταιρείας Μελέτης Παθήσεων του Διαβητικού Ποδιού κ.Χρήστος Μανές,σημειώνοντας ότι το πόδι που δεν «πονά» δεν είναι απαραίτητα και υγιές.Μπορεί να μη «νιώθει τον πόνο», εξαιτίας μίας σοβαρής επιπλοκής που λέγεται νευροπάθεια.
Είναι ανώφελο να περιμένει κανείς την εμφάνιση συμπτωμάτων,όπως μουδιάσματα,κάψιμο και πόνος,για να προσέξει τα πόδια του.Μόνο 50% του διαβητικού πληθυσμού έχουν ανάλογα συμπτώματα.Στους υπόλοιπους,η βλάβη γίνεται χωρίς να δώσει προειδοποιητικά σημεία.
Σύμφωνα με τον κ.Μανέ,οι διαβητικοί πρέπει να προσέχουν τα εξής:
Να ελέγχουν κάθε βράδυ τα πόδια τους.Η παραμικρή αλλαγή χρώματος ή εμφάνιση μικρού τραυματισμού πρέπει να οδηγεί στον γιατρό.Συνήθως,γίνονται πιο σκούρα ή πιο κόκκινα. Αλλοτε είναι κρύα.Αλλοτε ζεστά.Στην πρώτη περίπτωση,η άμεση ενημέρωση του γιατρού είναι απαραίτητη,διότι πιθανόν να ενυπάρχει αγγειακή βλάβη στα πόδια.Εάν είναι θερμά με κόκκινο χρώμα,η παρουσία φλεγμονής είναι πολύ πιθανή.Ανάλογο μέτρο στην περίπτωση αυτή είναι η ενημέρωση του θεράποντος γιατρού.Επίσκεψη σε εξειδικευμένο κέντρο μπορεί να ακολουθήσει μετά τις πρώτες ιατρικές συμβουλές.
Οι τραυματισμοί εμφανίζονται συνήθως στο πέλμα και είναι αναγκαία η βοήθεια από άλλο πρόσωπο για να τους εντοπίσουμε.Η χρήση καθρέφτη για να δούμε την κάτω επιφάνεια του ποδιού (πέλμα) είναι συχνά απαραίτητη.
Να μην ξεχνάμε ότι στους τραυματισμούς που δεν γίνονται αντιληπτοί περιλαμβάνονται και όσοι προκαλούνται από θερμότητα.Απαγορεύεται η χρήση θερμοφόρας στα πόδια,η προσπάθεια να ζεσταθούν κοντά στο τζάκι ή στο καλοριφέρ.
Προσοχή απαιτείται και στο κόψιμο των νυχιών.Ο κατάλληλος τρόπος είναι να κόβονται ίσια με το δέρμα,δηλαδή να μην υπάρχουν αιχμές.Καλό είναι να γίνεται περιποίηση νυχιών από άτομο ειδικά εκπαιδευμένο και να γνωρίζει τις ιδιαιτερότητες του διαβητικού ατόμου.
Σε αρκετές περιπτώσεις,οι μικροτραυματισμοί οφείλονται σε ακατάλληλα παπούτσια,τα οποία έχουν έντονες εσωτερικές ραφές ή σχισίματα στο εσωτερικό τους.Συχνότερα συμβαίνουν τραύματα από αντικείμενα που βρίσκονται μέσα στα παπούτσια,όπως μικρές πέτρες ή βελόνες.
Για τον λόγο αυτό,απαιτείται έλεγχος των παπουτσιών κάθε βράδυ.Οι διαβητικοί δεν βαδίζουν ποτέ ξυπόλητοι στη θάλασσα.Πάντα προφυλάσσουμε τα πόδια με παντόφλες.
Ενα ακόμη είδος πόνου που βάζει σε σκέψη είναι αυτός που εμφανίζεται στις κνήμες όταν περπατάμε και υποχωρεί όταν ξεκουραζόμαστε.Πιθανή η βλάβη των αγγείων που τροφοδοτούν με αίμα και θρεπτικά συστατικά το κάτω άκρο.Πρόληψη και σε αυτή την περίπτωση: Αμεση επίσκεψη στον θεράποντα γιατρό και μόνο.
Τι πρέπει να προσέχουν οι γονείς
Η καλή εκπαίδευση,σωτήρια για τα παιδιά με σάκχαρο
Καλή εκπαίδευση του παιδιού και των γονιών του απαιτεί η σωστή αντιμετώπιση του νεανικού διαβήτη.
Οι γονείς πρέπει,επίσης,να αντιληφθούν ότι δεν έχουν ευθύνη για την εμφάνιση διαβήτη στο παιδί τους.Δεν έφταιξαν σε τίποτε και καλό είναι να σβήσουν τα αισθήματα ενοχής, τονίζει ο πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας για τον Διαβήτη,παιδίατρος - ενδοκρινολόγος κ.Δημήτρης Χιώτης.
Ο διαβήτης-σημειώνει- εμφανίζεται με δύο μορφές:Τον νεανικό διαβήτη ή τύπου 1 και τον διαβήτη των ενηλίκων ή τύπου 2.Ο διαβήτης τύπου 1 είναι η συχνότερη χρόνια ενδοκρινοπάθεια της παιδικής και εφηβικής ηλικίας και οφείλεται σε αυτοάνοση καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος,με αποτέλεσμα ανεπαρκή έκκριση της ινσουλίνης.
Στην παθογένειά του συμμετέχει μια γενετική προδιάθεση,η οποία δεν είναι σαφώς καθορισμένη, ενώ την πυροδότηση της αυτοάνοσης καταστροφής των β-κυττάρων του παγκρέατος προκαλεί ένα από τα διάφορα πιθανά εκλυτικά αίτια,τα οποία δεν είναι πλήρως αποσαφηνισμένα.
Η συχνότητα του διαβήτη τύπου 1 ποικίλλει ανάλογα με τη χώρα,κυμαινόμενη από 0,6 περιστατικά ανά 100.000 παιδιά και εφήβους στην Ιαπωνία έως 45 περιστατικά ανά 100.000 παιδιά και εφήβους κάτω των 15 ετών στη Φινλανδία.Η χώρα μας παρουσιάζει μια ενδιάμεση συχνότητα περίπου 8-10 νέα περιστατικά ανά 100.000 παιδιά και εφήβους.
Η συχνότητα,δυστυχώς,αυξάνεται παγκοσμίως κατά 2% - 3% τον χρόνο.
Σύμφωνα με τον κ.Χιώτη,η ηλικία εμφάνισης του διαβήτη τύπου 1 παρουσιάζει δύο αιχμές.Μία που αφορά τις μικρές ηλικίες 1-4 έτη και που φαίνεται να αυξάνει παγκοσμίως κατά τα τελευταία χρόνια και μία δεύτερη που αφορά την εφηβεία.
Σε οποιαδήποτε ηλικία και αν τεθεί η διάγνωση,σηματοδοτείται για το παιδί ή τον έφηβο το ξεκίνημα ενός άλλου τρόπου ζωής.
Η καθημερινότητα του παιδιού αυτού αλλάζει και περιλαμβάνει 3-4 και πολλές φορές 6-8 μετρήσεις σακχάρου αίματος τη μέρα, 2-4 ενέσεις ινσουλίνης.Οταν διαγνωστεί ο διαβήτης,έχουν ήδη καταστραφεί πάνω από 95% - 98% των κυττάρων του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη,επομένως η ινσουλίνη είναι άκρως απαραίτητη.
Πρέπει,επίσης,να διατηρούνται η σωστή διατροφή και η συστηματική άσκηση,καθώς και η τήρηση ωραρίων.Το παιδί τοποθετείται σε έναν προγραμματισμό που συχνά προσκρούει στην ανάγκη του για ελευθερία και ξενοιασιά.
Σκοπός της θεραπείας είναι να διατηρούνται τα επίπεδα του σακχάρου του αίματος όσο γίνεται μέσα στα φυσιολογικά όρια και να μην ξεφεύγουν προς τα πάνω (υπεργλυκαιμία), ούτε να πέφτουν σε χαμηλά επίπεδα κάτω των 60 mg/dl (υπογλυκαιμία).Με αυτόν τον τρόπο μπορούν να αποφεύγονται οι επιπλοκές.
Η εντατικοποιημένη θεραπεία είναι απαραίτητη,δεδομένου ότι είναι η μόνη που μπορεί να εξασφαλίσει καλύτερη ρύθμιση του σακχάρου,ώστε να αποφευχθούν ή να καθυστερήσουν ενδεχόμενες επιπλοκές.Δυσκολίες για την εφαρμογή της «διαβητικής ρουτίνας» υπάρχουν στις μικρές ηλικίες και κυρίως στην εφηβεία.
Ο έφηβος,με την ορμονική πλημμύρα που τον κατακλύζει,κάνει την επανάστασή του.Δεν θέλει να επισκέπτεται τον γιατρό,τρώει συχνά έξω με τους φίλους του και καταναλίσκει αλόγιστες ποσότητες φαγητού,δεν μετράει το σάκχαρό του και αρκετές φορές ξεχνάει να κάνει συστηματικά την ινσουλίνη του.Ευτυχώς η δύσκολη αυτή φάση περνάει και ο ώριμος πλέον έφηβος ξαναβρίσκει τους ρυθμούς του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου