Το 38% της επιφάνειας της Γης κινδυνεύει από ερημοποίηση

Πολύ περισσότερο από το ένα τρίτο (38%) του πλανήτη μας – μεταξύ αυτών η Ευρωπαϊκή Μεσόγειος (άρα και η Ελλάδα)- αποτελείται από ξηρές και άγονες περιοχές, οι οποίες αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της ερημοποίησης, σύμφωνα με μια νέα ισπανική επιστημονική έρευνα.
Η μελέτη μέτρησε την υποβάθμιση του εδάφους χρησιμοποιώντας μια νέα μέθοδο, την «αξιολόγηση του κύκλου ζωής», η οποία αναλύει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων και η οποία για πρώτη φορά συμπεριλαμβάνει πλέον δείκτες για την ερημοποίηση.
Η νέα έρευνα έγινε από ερευνητές του ισπανικού Ινστιτούτου Αγροδιατροφικής Έρευνας και Τεχνολογίας (IRTA), σε συνεργασία με ερευνητές του Αυτόνομου Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης και του Εθνικού Τεχνολογικού Πανεπιστημίου της Αργεντινής και δημοσιεύτηκε στο “International Journal of Life Cycle Assessment” (Διεθνές Περιοδικό Αξιολόγησης Κύκλου Ζωής).
Χρησιμοποιώντας ταυτόχρονα στοιχεία από την μέθοδο της Αξιολόγησης Κύκλου Ζωής και από γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών (GIS), οι ερευνητές χώρισαν τη Γη σε 15 μεγάλες φυσικές «οικο-περιοχές» και έδειξαν ότι οκτώ από αυτές (που αντιπροσωπεύουν το 38% της γήινης επιφάνειας) απειλούνται με ερημοποίηση στο μέλλον.
Αναλυτικότερα οι απειλούμενες περιοχές είναι: οι παράκτιες περιοχές, οι σαβάνες, η Μεσογειακή περιοχή, οι στέπες, οι εύκρατες, τροπικές και υποτροπικές έρημοι.
Τον μεγαλύτερο κίνδυνο (7,6 με μέγιστο το 10) αντιμετωπίζουν οι υποτροπικές έρημες περιοχές στη Β.Αφρική, τη Μ.Ανατολή, την Αυστραλία, τη ΝΔ Κίνα και τη ΝΔ Αμερική. Ακολουθούν (με 6,3 μονάδες) οι Μεσογειακές περιοχές, καθώς επίσης οι τροπικές και υποτροπικές στέπες.
Οι παράκτιες περιοχές και οι σαβάνες κινδυνεύουν λιγότερο (4 μονάδες στην κλίμακα κινδύνου).
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η μη βιώσιμη χρήση γης μπορεί να οδηγήσει σε υποβάθμιση του εδάφους. Αν αυτό συμβεί σε μια ξερή ή ημι-άγονη περιοχή, όπως αυτές που υπάρχουν στον ευρωπαϊκό Νότο της Μεσογείου (Ελλάδα, Ισπανία κ.α.), τότε η υποβάθμιση του εδάφους επιδεινώνεται σε βαθμό ερημοποίησης και η όλη διαδικασία γίνεται μη αναστρέψιμη, με συνέπεια η γη σε αυτή την περιοχή να γίνεται οριστικά μη παραγωγική και μη καλλιεργήσιμη.
Όπως επισημαίνει η μελέτη, οι τέσσερις κυριότεροι παράγοντες ερημοποίησης είναι η ανυδρία, η διάβρωση του εδάφους, η υπερεκμετάλλευση των υδροφόρων πηγών και οι πυρκαγιές.