Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου 2009

Ο εκλογικός νόμος και τα «παραθυράκια»

Οι κανόνες του εκλογικού παιχνιδιού είναι πολλοί και η μη τήρησή τους συνεπάγεται σύμφωνα με το νόμο μεγάλα πρόστιμα.Όμως,τι απαγορεύεται και τι επιτρέπεται;Πόσα έχουν το δικαίωμα να ξοδέψουν οι υποψήφιοι;Τι ισχύει για τη χρηματοδότηση των κομμάτων και μέχρι πότε μπορούν να εμφανίζονται στα ΜΜΕ οι πολιτευτές;
Τη Δευτέρα ξεκινάει επισήμως η προεκλογική περίοδος.Οι υποψήφιοι θα ανακηρυχθούν δέκα ημέρες αργότερα,δηλαδή στις 16 Σεπτεμβρίου,οι συνδυασμοί στις 20 του μήνα από τον Άρειο Πάγο και την ίδια ημέρα θα ανακοινωθούν και τα ψηφοδέλτια Επικρατείας.
Όσο αφορά όμως την αντικατάσταση των υπουργών που ελέγχουν κρίσιμα πόστα δεν υπάρχει συγκεκριμένη ημερομηνία, ούτε καν είναι σταθερός ο αριθμός εκείνων που αντικαθίστανται κάθε φορά.Όμως,το 2007,εκτός από την αντικατάσταση του υπουργού Εσωτερικών και του κυβερνητικού εκπροσώπου,το ΠΑΣΟΚ είχε ζητήσει και την αντικατάσταση του υπουργού Δικαιοσύνης,κάτι που δεν έγινε τελικά.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα,το ΠΑΣΟΚ ζητά και σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση εκτός του κ.Παυλόπουλου την αντικατάσταση τεσσάρων ακόμη κυβερνητικών στελεχών:του αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών Χρ.Μαρκογιαννάκη,του υπουργού Δικαιοσύνης Ν.Δένδια,του υφυπουργού Εσωτερικών,αρμοδίου για θέματα Κ.Γκιουλέκα και του κυβερνητικού εκπροσώπου Ευ.Αντώναρου.Η απόφαση είναι του πρωθυπουργού,ωστόσο σημειώνεται ότι η τελευταία φορά που διορίστηκε υπηρεσιακός υπουργός Δικαιοσύνης ήταν στις εκλογές του 2000.
Εκλογικές δαπάνες
Ο εκλογικός νόμος προβλέπει ιλιγγιώδη πρόστιμα στις κυρώσεις:έως το διπλάσιο της ετήσιας βουλευτικής αποζημίωσης αλλά ως και έκπτωση από το βουλευτικό αξίωμα (στην περίπτωση τυχόν υπέρβασης στο διπλάσιο του επιτρεπομένου ορίου των δαπανών).
Αναλυτικά για τα όρια των δαπανών,το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο για κάθε υποψήφιο βουλευτή στην Α΄Αθηνών φθάνει τις 90.000 ευρώ,στη Β΄Αθηνών τις 135.000 ευρώ,στην Α΄ Πειραιώς τις 63.000 ευρώ,στη Β΄Πειραιώς τις 73.000 και στην Περιφέρεια Νομού Αττικής τις 81.000 ευρώ.Στην Α΄ και Β΄ Θεσσαλονίκης τα ποσά είναι 88.000 και 72.000 ευρώ αντίστοιχα.Στα Γρεβενά είναι μόλις 18.000 ευρώ,στα Δωδεκάνησα 63.000 ευρώ,στα Ιωάννινα 54.000 και στην Καστοριά,αλλά και στη Χίο,27.000 ευρώ.
Υπάρχουν βέβαια και οι Επιτροπές Ελέγχου Εκλογικών Δαπανών αλλά είναι γνωστό ότι κανείς δεν διασταυρώνει τα στοιχεία που προσκομίζουν οι υποψήφιοι,ενώ έχουν καταγραφεί περιπτώσεις,όπως για παράδειγμα στην Κρήτη,κατά τις οποίες συνδυασμοί και υποψήφιοι δεν μπαίνουν καν στον κόπο να τα παρουσιάσουν εντός.
Παράλληλα,τα έσοδα αλλά και οι δαπάνες των υποψηφίων βουλευτών - τουλάχιστον 60% του συνολικού ύψους τους-διακινούνται μέσω λογαριασμών σε τράπεζες,εγκατεστημένες στην Ελλάδα.Οι υποψήφιοι οφείλουν μάλιστα να γνωστοποιούν τους λογαριασμούς αυτούς,μέσα σε διάστημα μόλις πέντε ημερών από το άνοιγμά τους,στην οικεία Επιτροπή Ελέγχου. Οι όποιες καταθέσεις γίνονται με συναίνεση του υποψηφίου,επωνύμως,και δεν μπορούν να υπερβούν το ποσό των 3.000 ευρώ.Απαγορεύεται η χρηματοδότηση όπως και κάθε είδους παροχές προς τους υποψηφίους αλλά και τα κόμματα από φυσικά πρόσωπα που δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια ή είναι ιδιοκτήτες ή εκδότες ΜΜΕ.
Υποψήφιοι και ΜΜΕ
Ο εκλογικός νόμος ορίζει ότι κάθε υποψήφιος έχει το δικαίωμα να εμφανίζεται σε κάθε ραδιοφωνικό ή τηλεοπτικό σταθμό εθνικής εμβέλειας μόνο μία φορά καθ΄ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου.Επανάληψη της μετάδοσης εμφανίσεων υποψηφίων στα δελτία ειδήσεων είναι δυνατή μόνο την ίδια ημέρα.Αν το Μέσο είναι τοπικής ή περιφερειακής εμβέλειας,οι εμφανίσεις μπορεί να είναι δύο.Οι μόνοι που εξαιρούνται,εκτός από τους αρχηγούς των κομμάτων,είναι όσοι απαρτίζουν τα ψηφοδέλτια Επικρατείας.
Ωστόσο, τα παραπάνω δεν ισχύουν από την πρώτη ημέρα της προεκλογικής περιόδου,αλλά με την ανακήρυξη των υποψηφίων,δηλαδή 10 ημέρες αργότερα-16 Σεπτεμβρίου στη συγκεκριμένη περίπτωση.Αξιοσημείωτο είναι ότι δεν υπάρχουν κυρώσεις σε περίπτωση παράβασης.
Φωτογραφίες,αφίσες,πανό,ακόμη και συνθήματα με σπρέι,απαγορεύονται και οι δήμαρχοι είναι αρμόδιοι για την αποκαθήλωση ή απάλειψή τους.Απαγορεύεται επίσης και η διακίνηση ένθετων φυλλαδίων μέσω του Τύπου καθώς και η μετάδοση εκπομπών από υποψηφίους ή η διακίνηση προεκλογικού υλικού μέσω του Δημοσίου.
Απαγορεύονται και τα εκλογικά κέντρα υποψηφίων,όχι όμως τα πολιτικά γραφεία. Επιλήψιμη θεωρείται η λειτουργία των τελευταίων μόνον αν βρίσκονται σε ισόγειο,αλλά και πάλι δίδεται άφεση στην περίπτωση που έχουν παρελθόν:αν παραμένουν στη θέση αυτή δηλαδή από την 31η Δεκεμβρίου του 2000. Ανεξαρτήτως σημείου,πάντως,τα πολιτικά γραφεία δεν μπορούν να υπερβαίνουν τα τρία στον αριθμό.
Όμως, για τους υπαίθριους ή στεγαζόμενους χώρους που ενδεχομένως παραχωρηθούν ως εκλογικά κέντρα ο νόμος ορίζει ότι η πράξη συνιστά ποινικό αδίκημα και τιμωρείται με φυλάκιση των εμπλεκομένων- των ιδιοκτητών των ακινήτων, μεταξύ άλλων-ενός έτους.
Οι δημοσκοπήσεις
Σε ό,τι αφορά στις δημοσκοπήσεις,επιστρέφουμε στο παλαιό καθεστώς, κατά το οποίο απαγορεύεται η δημοσιοποίησή τους δύο εβδομάδες πριν από την ημέρα της αναμέτρησης, δηλαδή πέραν της 20ής Σεπτεμβρίου. «Δεκαπέντε ημέρες πριν από τη διενέργεια των βουλευτικών εκλογών,των εκλογών (...),και έως την 19.00 ώρα της ημέρας της ψηφοφορίας,απαγορεύεται η δημοσιοποίηση δημοσκοπήσεων για την πρόθεση ψήφου των εκλογέων και η καθ΄ οιονδήποτε τρόπο μετάδοση αποτελεσμάτων των δημοσκοπήσεων,καθώς και η καθ΄οιονδήποτε τρόπο μετάδοση και αναμετάδοσή τους από τα μέσα ενημέρωσης,με οποιονδήποτε τρόπο και αν διανέμονται ή εκπέμπουν».Οι παραβάτες τιμωρούνται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών που δεν μετατρέπεται ή αναστέλλεται και επισύρει χρηματική ποινή ως και 300.000 ευρώ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: