Τρίτη 22 Δεκεμβρίου 2009

«Τοπίο στην ομίχλη» ο Τιτάνας

Ο Τιτάν, το μεγαλύτερο φεγγάρι του Κρόνου, μοιράζεται πολλές «αποκλειστικότητες» με τη Γη. Όχι μόνο είναι το δεύτερο ουράνιο σώμα στο ηλιακό μας σύστημα που φαίνεται πως έχει σημαντικές ποσότητες υγρών στην επιφάνειά του (κυρίως υγρό μεθάνιο και αιθάνιο), αλλά επίσης, όπως τώρα αποκαλύπτεται, διαθέτει και αυτός την γνωστή κοινή ομίχλη που τόσο μας ταλαιπωρεί μερικές φορές στον πλανήτη μας.
Η ανακάλυψη, που παρουσιάστηκε στο περιοδικό αστροφυσικής “Astrophysical Journal Letters” της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρίας, έγινε από τον καθηγητή πλανητικής αστρονομίας Μάικ Μπράουν του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (Caltech), στο πλαίσιο του ετησίου συνεδρίου της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης.
Η παρουσία της ομίχλης, που συνδέεται ακριβώς με την παρουσία επιφανειακών υγρών στον Τιτάνα, αποτελεί την πρώτη άμεση ένδειξη για τη διαδικασία ανταλλαγής υλικών ανάμεσα στην επιφάνεια και την ατμόσφαιρα του δορυφόρου και, έτσι, για την ύπαρξη ενός υδρολογικού κύκλου (μεθανίου και όχι νερού), κάτι που μέχρι τώρα ήταν γνωστό ότι υπήρχε μόνο στη Γη.
Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις του Μπράουν, που βασίστηκαν στα στοιχεία που μετάδωσε το διαστημικό σκάφος «Κασίνι», το οποίο «γυροφέρνει» στη γειτονιά του Κρόνου εδώ και μια πενταετία περίπου, ο νότιος πόλος του Τιτάνα είναι διάσπαρτος με μικρές λίμνες μεθανίου, που προκαλούν την εμφάνιση σποραδικών στρωμάτων κανονικής ομίχλης.
Από τεχνική άποψη, ομίχλη θεωρείται ένα σύννεφο που αγγίζει το έδαφος. Η ομίχλη (ή η πάχνη) μπορεί να σχηματιστεί οποτεδήποτε η υγρασία του αέρα ξεπερνά το 100%.
Αυτό μπορεί να συμβεί είτε με την μορφή της προσθήκης νερού (στη Γη) ή μεθανίου (στον Τιτάνα) στον περιβάλλοντα αέρα, είτε όταν ο αέρας ψυχραίνεται, οπότε μπορεί να διακρατήσει λιγότερο νερό (ή υγρό μεθάνιο), με συνέπεια το υπερβάλλον υγρό να πρέπει να συμπυκνωθεί (υγροποιηθεί).
Στη Γη συνήθως συμβαίνει η δεύτερη περίπτωση, όταν τη νύχτα ο αέρας κοντά στο έδαφος ψυχραίνεται σε σημείο που δεν μπορεί να διακρατήσει το νερό του. Όταν ο ήλιος βγαίνει και ο αέρας θερμαίνεται, τότε η ομίχλη φεύγει. Όμως αυτός ο γήινος μηχανισμός δεν μπορεί να ισχύει για την ομίχλη του Τιτάνα, επειδή η αποπνικτική ατμόσφαιρα του χρειάζεται υπερβολικά πολύ χρόνο για να ψυχρανθεί.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, ακόμα και αν «έσβηνε» ο ήλιος, η ατμόσφαιρα του δορυφόρου του Κρόνου θα χρειαζόταν γύρω στα 100 χρόνια για να ψυχρανθεί. Συνεπώς, κατά τους ερευνητές, ο μόνος τρόπος για να δημιουργηθεί ομίχλη στον Τιτάνα, είναι με την πρώτη διαδικασία, δηλαδή την απευθείας αύξηση της υγρασίας στον αέρα και αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την εξάτμιση του υγρού μεθανίου, του πιο κοινού υδρογονάνθρακα στο δορυφόρο, όπου το μεθάνιο υπάρχει σε κάθε δυνατή μορφή (στερεά, υγρή και αέρια).
Επίσης όπως εξηγούν οι επιστήμονες, η εξάτμιση του μεθανίου σημαίνει την ύπαρξη βροχών μεθανίου που δημιουργούν ρυάκια και τις επιφανειακές λίμνες μεθανίου και, αυτό με τη σειρά του, σημαίνει διάβρωση του εδάφους και άλλες γεωλογικές διαδικασίες σε συνεχή εξέλιξη.
Σύμφωνα με τον Μπράουν, «η παρουσία ομίχλης στον Τιτάνα αποδεικνύει, για πρώτη φορά, ότι ο δορυφόρος έχει έναν ενεργό υδρολογικό κύκλο μεθανίου».

Δεν υπάρχουν σχόλια: