Φορολογικός «Ιανός»

Τα δύο πρόσωπα του Ιανού έδειξε χθες η κυβέρνηση, καθώς το φορολογικό νομοσχέδιο δεν περιέχει μόνο ελαφρύνσεις, αλλά και... κρυφές επιβαρύνσεις.
Στις 168 σελίδες του προσχεδίου νομοσχεδίου, που ενέκρινε προχθές το υπουργικό συμβούλιο και δημοσιοποιήθηκε χθες, υπήρξαν σημαντικές αλλαγές στο παρά πέντε, αλλά και δυσάρεστες εκπλήξεις για ομάδες φορολογουμένων. Και δεν πρόκειται μόνο για αυτούς που συνήθιζαν να φοροκλέπτουν τις τελευταίες δεκαετίες κατά τα όσα υποστήριζε η κυβέρνηση.
Το τελικό κείμενο του νομοσχεδίου που εισηγείται το οικονομικό επιτελείο αναμένεται να εγκριθεί την προσεχή Τρίτη από το υπουργικό συμβούλιο και να κατατεθεί την ίδια ημέρα στη Βουλή.
Το βασικότερο στοιχείο είναι ότι τηρείται -εν μέρει πάντως- η αρχή της φορολόγησης όλων με ενιαία κλίμακα, καθώς δεν έλειψαν οι εξαιρέσεις της τελευταίας στιγμής. Ορατός ο κίνδυνος απώλειας του αφορολογήτου για όσους δεν καταφέρουν να μαζέψουν τις απαιτούμενες αποδείξεις. Αλλαγές και στις πρόσθετες εκπτώσεις δαπανών, όπως τόκοι στεγαστικών δανείων, ασφάλιστρα, συστήματα φυσικού αερίου κ.λπ. Στη μεγάλη τσιμπίδα των τεκμηρίων θα πιαστούν όσοι δεν δηλώνουν τα πραγματικά τους εισοδήματα.
Οι κυριότερες αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος εντοπίζονται σε 14 σημεία:

Κλιμάκια 18% έως 45%

1 Μια κλίμακα φορολόγησης για όλους ανεξαιρέτως τους φορολογούμενους. Τα κλιμάκια αυξάνουν από 4 σε 9 και οι συντελεστές διαμορφώνονται από 18% μέχρι 45%.
2 Το αφορολόγητο διατηρείται μόνο για όσους προσκομίσουν αποδείξεις. Για εισόδημα μέχρι 6.000 ευρώ καμία απόδειξη, από 6.000 έως 12.000 ευρώ, το 10% του εισοδήματος σε αποδείξεις. Για εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ απαιτούνται αποδείξεις ίσες με το 10% για τα πρώτα 12.000 ευρώ και 30% για το υπόλοιπο εισόδημα. Η μη προσκόμιση αποδείξεων συνεπάγεται ποινή 10% και η προσκόμιση επιπλέον και μέχρι 15.000 ευρώ (30.000 ευρώ για συζύγους) έχει μπόνους 10%.
3 Διατήρηση αυξημένου αφορολογήτου για κατοίκους νησιών χωρίς προσκόμιση αποδείξεων.
4 Αύξηση εκπτώσεων φόρου για προστατευόμενα παιδιά κατά 1.500 ευρώ.
5 Ενιαίος τρόπος έκπτωσης των τόκων από στεγαστικά δάνεια πρώτης κατοικίας ανεξαρτήτως πότε συνάφθηκαν. Θα εκπίπτει το 20% της δαπάνης από τον φόρο και εφόσον ο φορολογούμενος είναι ο ιδιοκτήτης. Ισχύει από 1/1/2010.
6 Επιμερίζεται μεταξύ συζύγων η έκπτωση δαπάνης 20% ασφαλίστρων και μέχρι 2.000 ευρώ για οικογένεια. Ισχύει από 1/1/2010.
7 Εκπίπτει 20% δαπάνης από φόρο αντί από εισόδημα για αμοιβές δικηγόρων.
8 Μείωση φόρου κατά 20% της δαπάνης από αλλαγή εγκατάστασης κλιματισμού σε φυσικό αέριο ή ηλιακοί συλλέκτες κ.λπ. Το όφελος του φόρου φθάνει 480 ευρώ, ενώ πριν ήταν 175 ευρώ. Εντάσσονται και δαπάνες για ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων.

Μεταφορά μεταξύ συζύγων

9 Μεταφορά έκπτωσης φόρου μεταξύ συζύγων όταν δεν έχει εισόδημα ο φορολογούμενος που έχει πραγματοποιήσει τη δαπάνη. Ισχύει από 1/1/2010.
10 Καταργούνται εκπτώσεις από εισόδημα για όσους μετεγκαθίστανται σε επαρχία, δωρεών σε αθλητικά σωματεία και του μέχρι και των φετινών φορολογικών δηλώσεων συστήματος των εκπιπτόμενων δαπανών (δεξιώσεις κ.λπ.).

Τεκμήριο από το πρώτο m2

11 Υιοθετούνται τεκμήρια προσδιορισμού ελάχιστου εισοδήματος, με καθορισμένο εισόδημα για ιδιοκατοίκηση από το πρώτο τετραγωνικό μέτρο, τα οχήματα, τις οικιακές βοηθούς, τα ιδιωτικά σχολεία, τις πισίνες, τα αεροσκάφη και τα ελικόπτερα. Ειδικά στα ακίνητα, το τεκμήριο είναι υψηλότερο για όσους έχουν ιδιοκτησία σε ακριβές περιοχές και συγκεκριμένα με αντικειμενική αξία 2.800 ευρώ και άνω, όπου τα τεκμήρια προσαυξάνουν ακόμα και 50%.

Φυλακισμένοι χωρίς τεκμήρια

Των τεκμηρίων εξαιρούνται άνεργοι, συνταξιούχοι, ανάπηροι, φυλακισμένοι, στρατιώτες, όσοι νοσηλεύονταν σε νοσοκομεία, όσοι συγκατοικούν με συγγενείς και αποδεικνύεται ότι έχουν μειωμένες δαπάνες διαβίωσης, ορφανοί ή όσοι επικαλούνται γεγονότα ανωτέρας βίας και το αποδεικνύουν.
12 Κόβεται το σύνολο των φοροαπαλλαγών πλην αυτών που αφορούν ανάπηρους, πολύτεκνες, τρίτεκνες, ανέργους, αλλά και όσους λαμβάνουν εξωιδρυματικά επιδόματα. Την τελευταία στιγμή εξαιρέθηκαν και οι αμοιβές αξιωματικών και κατωτέρων πληρωμάτων εμπορικών πλοίων.
13 Δύο μέτρα και δύο σταθμά στα αυτοτελώς φορολογούμενα εισοδήματα, καθώς τελικώς διατηρήθηκαν κάποιες εξαιρέσεις, εκ των οποίων σε άλλες έχουμε αύξηση και σε άλλες μείωση φόρου. Εξέλιξη πάντως που δεν αποκλείεται να προκαλέσει τη μήνι ορισμένων επαγγελματικών ομάδων, οι οποίες τόνιζαν πως θα δεχθούν τη φορολόγησή τους βάσει της κλίμακας, αλλά εφόσον αυτό ισχύσει για όλους ανεξαιρέτως.

Αφορολόγητη... απόλυση έως 30.000

14 Την ύστατη στιγμή ελαφρύνθηκε ο φόρος σε αποζημιώσεις λόγω απόλυσης, αλλά η κυβέρνηση δεν έκανε τη μεγάλη ανατροπή να δώσει ολική απαλλαγή σε όσους θα δουν σύντομα τον δρόμο της ανεργίας, καθώς αναμένονται να προστεθούν περίπου άλλο 1 εκατ. άνεργοι. Η κλίμακα υπολογισμού του φόρου αποζημίωσης προβλέπει αύξηση του αφορολογήτου στα 30.000 ευρώ από 20.000 ευρώ και συντελεστές από 10% έως 40% για το επιπλέον ποσό έναντι του 20% που ίσχυε σήμερα. *