Ευρούλι το Ευρούλι…

Ο κουμπαράς,το χαρτζιλίκι,η αποταμίευση είναι πράγματα που το παιδί μπορεί να κατανοήσει από μικρή ηλικία. Δεν έχετε λοιπόν παρά να το μυήσετε στην… αξία του χρήματος.Η διαδικασία μέσα από την οποία ένα παιδί αντιλαμβάνεται τη σημασία και τη χρησιμότητα των χρημάτων ξεκινά σταδιακά από την προνηπιακή κιόλας ηλικία.Το πρώτο πράγμα που πρέπει να εξηγήσετε στο παιδί σας είναι ότι το χρήμα έχει αξία και το χρησιμοποιούμε ως μέσο συναλλαγής για να αποκτήσουμε διάφορα αγαθά.Στη συνέχεια μπορείτε να του δείξετε τον τρόπο που πραγματοποιούνται οι οικονομικές συναλλαγές, βγάζοντας κάθε φορά χρήματα από το πορτοφόλι σας και πληρώνοντας το αντίτιμο κάποιου αντικειμένου.
Το μήλο κάτω από τη μηλιά
Τα παιδιά εκπαιδεύονται στη σχέση τους με τα χρήματα ακολουθώντας τη συμπεριφορά των γονιών τους.Η σχέση σας λοιπόν με τα χρήματα και γενικότερα η καταναλωτική σας συμπεριφορά είναι ο βασικότερος παράγοντας που θα καθορίσει τη συμπεριφορά του μικρού σας καταναλωτή όσον αφορά τη σωστή διαχείριση των χρημάτων και τη μελλοντική του οικονομική παιδεία γενικότερα.Για να μάθει ένα παιδί να σέβεται τα χρήματα, πρέπει και εσείς να τα αντιμετωπίζετε με σεβασμό.Για να μάθει να έχει αυτοέλεγχο στο πορτοφόλι αλλά και στη ζωή του αργότερα,πρέπει από τη νηπιακή του ηλικία να του διδάξετε τη σωστή χρήση και διαχείριση των χρημάτων.
Χαρτζιλίκι,ένα μάθημα ζωής!
Το χαρτζιλίκι είναι μια σημαντική μέθοδος διαπαιδαγώγησης αλλά και μέσο πρακτικής κοινωνικοποίησης,αφού το παιδί καλείται να ανταποκριθεί μόνο του στα μικροέξοδα της καθημερινότητάς του.Δίνοντας του ένα χαρτζιλίκι,το βοηθάτε να εξασκηθεί στην αίσθηση του μέτρου και της οικονομικής οργάνωσης αλλά και να κατακτήσει σταδιακά την αυτονομία και την ανεξαρτησία του. Επιπλέον μαθαίνει να θέτει υψηλότερους στόχους και να παλεύει γι’ αυτούς,να αποταμιεύει και να έχει υπομονή,επιμονή και συνέπεια.
Tips
Συμφωνήστε εξ αρχής με το παιδί κάθε πότε και πόσο χαρτζιλίκι θα του δίνετε και φροντίστε να είστε συνεπείς στην καταβολή των χρημάτων.
Προσπαθήστε να παραμένετε σταθεροί στο συμφωνημένο ποσό και μην υποκύπτετε στα παρακάλια του μικρού σας σπάταλου που απερίσκεπτα ξόδεψε όλο το χαρτζιλίκι του αμέσως μόλις το πήρε.Αφήστε το να συνειδητοποιήσει το λάθος του και δώστε του κανονικά τον επόμενο «μισθό».Μόνο έτσι θα γίνει υπεύθυνο και θα μάθει να σχεδιάζει τα έξοδά του.
Αν το παιδί σας δυσλειτουργεί στη διαχείριση των χρημάτων,δώστε του λίγο χρόνο ή αλλάξτε π.χ.το μηνιαίο χαρτζιλίκι σε εβδομαδιαίο ή καθημερινό.Γενικότερα, υποδεικνύετέ του εναλλακτικούς τρόπους διαχείρισης και δίνετέ του ευκαιρίες να μάθει από τα λάθη του,ποτέ όμως μην αναλάβετε εσείς τη δική του διαχείριση.
Κάθε ευρώ στην ώρα του
Αν και το κάθε παιδί έχει τη δική του βιολογική και συναισθηματική ωρίμανση,σε γενικές γραμμές το πρώτο χαρτζιλίκι συμβαδίζει με την πρώτη επαφή του παιδιού με τους αριθμούς,ενώ το ποσό πρέπει να αυξάνεται σε συνάρτηση με το χρόνο.Έτσι λοιπόν:
Σε ηλικία περίπου 3 ετών το παιδί σας μπορεί να δεχτεί τα πρώτα του χρήματα.Κάποια στιγμή λοιπόν που θα βρίσκεστε σε έναν χώρο όπου μπορεί να τα χρησιμοποιήσει,δώστε του μερικά κέρματα, π.χ. για να αγοράσει ένα παγωτό ή να κάνει βόλτα με το αλογάκι. Αν δείξει ενθουσιασμό, μπορείτε να του κάνετε δώρο ένα πορτοφολάκι για να βάζει μέσα τα δικά του λεφτά, αφού πρώτα του κάνετε μερικά απλά μαθήματα αναγνώρισης των κερμάτων που θα χρησιμοποιεί.
Στο νηπιαγωγείο,και ενώ θα έχετε εκ των προτέρων καλύψει τις βασικές του ανάγκες, καλό είναι να έχει πότε-ποτέ ένα μικρό χρηματικό ποσό μαζί του ώστε να μπορεί να αγοράσει,αν θελήσει,κάτι από το κυλικείο. Με την ένταξή του στο περιβάλλον του σχολείου είναι και η κατάλληλη στιγμή για να ξεκινήσετε απλά μαθήματα διαχείρισης των χρημάτων του,συζητώντας μαζί τις ανάγκες του και υπολογίζοντας παρέα πόσα χρήματα χρειάζεται.
Γύρω στην ηλικία των 7 ετών μπορεί να διαχειριστεί χρήματα μόνο του και να έχει το δικό του πορτοφόλι.Πέρα από το χαρτζιλίκι του σχολείου,τώρα μπορεί να αγοράζει δικά του μικροπράγματα και να κάνει αποταμίευση για ακριβότερες αγορές.
Μετά τα 8 το χαρτζιλίκι μπορεί να αυξάνεται κατά καιρούς με τη μορφή μικρού επιδόματος ως επιβράβευση για την καλή του συμπεριφορά ή για διάφορες μικροδουλειές που έκανε μέσα στο σπίτι.
Ο τζίτζικας και ο μέρμηγκας
Για να κατανοήσει το παιδί σας το νόημα της σωστής διαχείρισης των χρημάτων πρέπει να το μυήσετε από νωρίς στη διαδικασία της αποταμίευσης.Εξηγήστε του πως οι άνθρωποι αποταμιεύουν χρήματα,γιατί έτσι μπορούν να αποκτήσουν αγαθά, να ικανοποιούν επιθυμίες αλλά και να εξασφαλίζουν την μελλοντική τους ευημερία σε περίπτωση δυσκολιών.Επίσης,εξηγήστε πως όλα τα πράγματα δεν έχουν την ίδια αξία και πως δεν μπορούμε να αποκτήσουμε τα πάντα με την ίδια ευκολία,γι’αυτό και πρέπει να βάζουμε στόχους και να μαζεύουμε χρήματα προκειμένου να τους πραγματοποιούμε.Ξεκινήστε λοιπόν αγοράζοντας στο μικρό σας έναν κουμπαρά και την επόμενη φορά που θα σας ζητήσει κάποιο παιχνίδι πείτε του την τιμή,δείξτε του σε πόσα κέρματα ή χαρτονομίσματα αντιστοιχεί και παρακινήστε το να αρχίσει να μαζεύει λεφτά στον κουμπαρά του ώστε να το αγοράσει μόνο του. Εσείς βέβαια πρέπει να το βοηθήστε να συγκεντρώσει το ποσό δίνοντάς του λίγα-λίγα τα χρήματα.
Η αξία της αποταμίευσης
Ένας πολύ αποτελεσματικός τρόπος εκμάθησης της αποταμίευσης είναι,όταν γεμίζει ο κουμπαράς, να πηγαίνετε μαζί με το παιδί στην τράπεζα και να καταθέτετε τα χρήματα σε έναν δικό του λογαριασμό.Αν μάλιστα είναι πάνω από 5 ετών, μπορείτε να του δώσετε να φυλάει το ίδιο το βιβλιάριο του τραπεζικού λογαριασμού ώστε να χαίρεται κάθε φορά που θα βλέπει πως αυξάνεται το συγκεντρωμένο ποσό.Μάλιστα, όταν μεγαλώσει ακόμη λίγο, μπορείτε να του εξηγήσετε πως το κεφάλαιο τοκίζεται και τι σημαίνει αυτό.
Γενικότερα,η ωφέλεια της αποταμίευσης δεν είναι μόνο υλική αλλά και ηθική.Βοηθάει τα παιδιά να εκτιμήσουν τα πράγματα που δεν μπορούν να αγοραστούν εύκολα και άμεσα, αλλά και να καταλάβουν ότι πρέπει να προσπαθούν και να εργάζονται σκληρά για να επιτύχουν τους στόχους και τις επιθυμίες τους.
Μπορείτε να διδάξετε στο παιδί σας τη διαδικασία και τα οφέλη της αποταμίευσης χρησιμοποιώντας απλούς, έξυπνους και διασκεδαστικούς τρόπους:Ξεκινήστε με τη γνωριμία των κερμάτων και εν συνεχεία των χαρτονομισμάτων.Μπορείτε να τα διακρίνετε σε χρώματα ή σε σχήματα,μαθαίνοντας παράλληλα στο παιδί σας να μετρά και να αναγνωρίζει τα μεγέθη και τους αριθμούς.
Εξηγήστε τι κάνετε κάθε φορά που πληρώνετε σε ένα κατάστημα,όταν συναλλάσσεστε στην τράπεζα ή όταν χρησιμοποιείτε το ΑΤΜ.Τα παιδιά είναι πολύ παρατηρητικά και μπορούν να μάθουν πολλά,απλά και μόνο αντιγράφοντας τη δική σας συμπεριφορά.
Καθοδηγήστε το παιδί να χρησιμοποιεί έξυπνα και αποτελεσματικά το χαρτζιλίκι του. Ένας καλός τρόπος είναι π.χ.να βάζει μέρος των χρημάτων στον κουμπαρά του για να αγοράσει κάτι, αφού βέβαια έχει καλύψει πρώτα τις καθημερινές του ανάγκες.
Όταν οι διάφοροι συγγενείς και φίλοι του κάνουν δώρο χρήματα,μπορείτε να του προτείνετε να τα αποταμιεύει και αυτά.
Αν θέλει να αγοράσει κάτι ιδιαίτερα ακριβό,μπορείτε να του υποσχεθείτε επιπλέον χαρτζιλίκι ως κίνητρο και επιβράβευση.Θα πρέπει π.χ.να πάρει καλύτερους βαθμούς στο σχολείο ή να κάνει ορισμένες δουλειές
Βοηθήστε το μικρό σας να φτιάξει μια «λίστα επιθυμιών» ή κρεμάστε στον τοίχο την εικόνα ενός παιχνιδιού που θέλει να αποκτήσει,ώστε να του θυμίζει το σκοπό για τον οποίο αποταμιεύει χρήματα.
Γενικά είναι καλό να θέτονται στόχοι,οι οποίοι όμως πρέπει να είναι εφικτοί και με συγκεκριμένο χρόνο ολοκλήρωσης,όπως ένα ποδήλατο ή ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι τα Χριστούγεννα ή στα γενέθλιά του.Και βέβαια, ενισχύστε την απόλαυση της κατάκτησης του «στόχου» επαινώντας την πράξη του και επιβραβεύοντας τη σωστή οικονομική του διαχείριση.
Μαθαίνει παίζοντας
Βοηθήστε τα μικρά παιδιά να γνωρίσουν τα χρήματα και να εξοικειωθούν με τη χρήση τους μέσα από το παιχνίδι.Αγοράστε μια παιδική μονόπολη ή μια παιδική ταμειακή μηχανή και προσποιηθείτε ότι βρίσκεστε στο σούπερ μάρκετ,στην τράπεζα, στο βενζινάδικο ή στο φούρνο,όπου ο ένας είναι ο πελάτης και ο άλλος ο πωλητής. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσει το μικρό σας να κατανοήσει σταδιακά και ευχάριστα τη χρήση αλλά και την ανταλλακτική αξία των χρημάτων.
Το… χρώμα του χρήματος
Το παιδί σας πρέπει από μικρό να καταλάβει ότι τα χρήματα δεν πέφτουν από τον ουρανό, αλλά εργαζόμαστε για να τα αποκτήσουμε και πως το ίδιο θα κάνει και εκείνο όταν μεγαλώσει!Αν π.χ. είναι μικρό και αντιδρά όταν το αποχωρίζεστε για να πάτε στη δουλειά,ένας καλός τρόπος για να του εξηγήσετε γιατί δουλεύετε θα ήταν να του δίνετε ένα νόμισμα μικρής αξίας κάθε φορά που γυρίζετε σπίτι και στο τέλος κάθε εβδομάδας να αγοράζει ένα παιχνίδι ή μια σοκολάτα με το συγκεντρωμένο ποσό.