Αν η Μπαρτσελόνα είναι το καμάρι της Καταλονίας, τότε η «Μασία» είναι το καμάρι της Μπαρτσελόνα. Η περίφημη ακαδημία των «μπλαουγκράνα» με το μοναδικό οργανόγραμμα και την παραδειγματική λειτουργία της, είναι ένα από τα μεγαλύτερα ποδοσφαιρικά «εργαστήρια» στον κόσμο.
Ο εντοπισμός των ταλέντων σε ολόκληρη την Ισπανία, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο, μέσα από ένα άρτια οργανωμένο δίκτυο σκάουτ και «κατασκόπων» και στη συνέχεια η αξιοποίηση και εκπαίδευση των πιτσιρικάδων, επιτρέπει στον σύλλογο να διατηρεί τη δική του φυσιογνωμία, στηριζόμενος σε πολύ μεγάλο βαθμό στα δικά του «προϊόντα», σε ποδοσφαιριστές δηλαδή που έχουν διαμορφωθεί μέσα από την πολυδιάστατη έννοια του «mes que un club».
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, ότι η ομάδα που κατέκτησε τα έξι τρόπαια μέσα στο 2009, είχε στις τάξεις της διψήφιο αριθμό παικτών που προέρχονταν από τη «Μασία».
Αυτή η τελευταία γενιά της ακαδημίας των «μπλαουγκράνα» με το αστείρευτο ταλέντο ποδοσφαιριστών που καλύπτουν μια ολόκληρη δεκαετία, ξεκινώντας από τον Πουγιόλ και φτάνοντας μέχρι τον Μπόγιαν, μαγεύει εδώ και μια πενταετία με την απόδοσή της στα γήπεδα όλου του κόσμου, σαρώνοντας όλους τους τίτλους που βρίσκει στο πέρασμά της.
Κορυφαία και πιο πρόσφατη απόδειξη, η κατάκτηση του Μουντιάλ στη Νότια Αφρική από μια Ισπανία που στις τάξεις της διέθετε εννέα παίκτες που ανδρώθηκαν στη «Μασία» (Βαλντές, Ρέινα, Τσάβι, Πικέ, Πουγιόλ, Μπουσκέτς, Ινιέστα, Σέσκ και Πέδρο), εφτά εκ των οποίων αγωνίστηκαν στον τελικό και με τον Ινιέστα να σκοράρει το νικητήριο γκολ.
Η «Masia de Can Planes», όπως είναι η ονομασία του κτιρίου που στεγάζει σήμερα την εστία των νέων παικτών της Barcelona, ήταν μια αγροικία που χτίστηκε το 1702 ακριβώς δίπλα στον χώρο όπου πλέον δεσπόζει το «Καμπ Νόου». Στις αρχές της δεκαετίας του ’50, αγοράστηκε από την Μπαρτσελόνα μαζί με την υπόλοιπη έκταση, στην οποία θα χτιζόταν το καινούργιο γήπεδο. Η «Μασία» χρησιμοποιήθηκε ως «αρχηγείο» της ομάδας των πολιτικών και αρχιτεκτόνων που ήταν επιφορτισμένοι με την ανέγερση του «Καμπ Νόου». Όταν τον Σεπτέμβριο του 1957 έγιναν τα επίσημα εγκαίνια του γηπέδου, η «Μασία» έκλεισε για κάποια χρόνια, μέχρι που στα μέσα της δεκαετίας του ’60, ο τότε πρόεδρος, Ερίκ Λαουντέτ, αποφάσισε να την ανακατασκευάσει και να την επεκτείνει, θέλοντας να την χρησιμοποιήσει ως έδρα των γραφείων του συλλόγου.
Στις 26 Σεπτεμβρίου του 1966 η ολοκαίνουργια «Μασία» άνοιξε τις πόρτες της στο κοινό, στεγάζοντας όλες τις διοικητικές υπηρεσίες της Μπαρτσελόνα σε ένα πανέμορφο και διατηρητέο κτίριο, ακριβώς δίπλα στην έδρα της ομάδας. Με τα χρόνια ο σύλλογος γιγαντώθηκε και οι υποχρεώσεις πολλαπλασιάστηκαν σε τέτοιο βαθμό, ώστε ο χώρος της «Μασία» ήταν αδύνατο να ανταποκριθεί στις ανάγκες της διοίκησης.
Η μεταστέγαση των γραφείων της FC Barcelona στους ειδικά διαμορφωμένους χώρους του αχανούς «Καμπ Νόου» συνέπεσε με το όραμα του μεγάλου Γιόχαν Κρόιφ για τη δημιουργία μιας ακαδημίας νέων ποδοσφαιριστών στα πρότυπα του Άγιαξ.
Ο Ολλανδός παρουσίασε την ιδέα του στον τότε πρόεδρο, Τζουζέπ Νούνιεθ, ο οποίος την έκανε αμέσως δεκτή κι έτσι η «Μασία» – που πλέον θα προοριζόταν ως χώρος φιλοξενίας των πιτσιρικάδων – άλλαξε για μια ακόμα φορά φυσιογνωμία.
Τα 610 τετραγωνικά μέτρα της συνολικής έκτασης του διώροφου κτιρίου απέκτησαν αίθουσες μαθημάτων, αίθουσες ψυχαγωγίας, εστιατόριο, κουζίνα, γραφεία, βιβλιοθήκη και τέσσερα μεγάλα υπνοδωμάτια. Μπροστά και πίσω από το κτίριο κατασκευάστηκαν δυο ποδοσφαιρικά γήπεδα, ώστε οι νεαροί ένοικοι να μπορούν να προπονούνται, ενώ για να προστατευτεί η προσωπική ζωή των τόσο ευαίσθητων ηλικιών, απαγορεύτηκε η είσοδος σε οποιονδήποτε.
Η «Μασία» μέχρι και σήμερα δεν δέχεται επισκέψεις, ενώ ακόμα και η πρόσβαση σε δημοσιογράφους είναι σχεδόν αδύνατη. Μόνο οι γονείς, συγγενείς και κηδεμόνες των ενοίκων μπορούν να επισκέπτονται τον χώρο. Ο Οριόλ Τορτ ήταν ο πρώτος διευθυντής της ακαδημίας και αυτός που έθεσε τους κανόνες που διέπουν τη λειτουργία της.
Ο Γκιγέρμο Αμόρ ήταν ένας από τους πρώτους απόφοιτους της σχολής το 1988 και δυο χρόνια αργότερα τον ακολούθησαν ο Κάρλες Μπουσκέτς (πατέρας του Σέρτζι) και ο Πεπ Γουαρδιόλα. Και οι τρεις έκαναν το ντεμπούτο τους με την πρώτη ομάδα υπό τις οδηγίες του Κρόιφ, που τότε δημιούργησε την περίφημη «dream team», στηριζόμενος για πρώτη φορά σε παίκτες «προϊόντα» της Μασία, τους οποίους πλαισίωσε με μερικούς από τους κορυφαίους Ευρωπαίους ποδοσφαιριστές.
Η αναδιοργάνωση της "Μασία" από τον Γουαρδιόλα
Το 2007 ο Πεπ Γουαρδιόλα ανέλαβε προπονητής της FC Barcelona B, της δεύτερης τη τάξει ομάδας του συλλόγου, η οποία είχε υποβιβαστεί στην Tercera Division, προκαλώντας έτσι τον αυτόματο υποβιβασμό και τη διάλυση της FC Barcelona C. Ο Πεπ κατάλαβε ότι το σύστημα λειτουργίας των ακαδημιών χρειαζόταν ολική αναδιάρθρωση έτσι ώστε να (ξανα)γίνει αποδοτικό για τον σύλλογο, εξασφαλίζοντας παράλληλα τον βασικό στόχο, δηλαδή την επάνδρωση της πρώτης ομάδας με έτοιμους ποδοσφαιριστές.
Ο Γουαρδιόλα υποστήριξε από την πρώτη στιγμή ότι το ταλέντο δεν είναι αρκετό για να κάνει έναν παίκτη ανταγωνιστικό.
Πρέπει πρώτα να νιώσει επαγγελματίας και να εκμοντερνιστεί. Για αυτό επέμεινε για την μεταφορά όλων των τμημάτων στην Ciutat Esportiva (το νέο προπονητικό κέντρο στο Sant Joan Despi). Θεωρούσε ότι «κλείνοντας» τους παίκτες σε ένα επαγγελματικό περιβάλλον όπου θα βρίσκονταν υπό συνεχή τεχνολογική και επιστημονική παρακολούθηση, η οποία θα επέβλεπε τις προπονήσεις και την πορεία του καθενός, επιτρέποντας διορθώσεις και σωστή ανάπτυξη, θα τους έφερνε πιο κοντά στη λογική της ποδοσφαιρικής ελίτ.
Έτσι δημιουργήθηκε το λεγόμενο «Laboratorio de I+D» (Investigacion y Desarollo), ένα εργαστήριο δηλαδή επιστημονικής έρευνας και ανάπτυξης ειδικά σχεδιασμένο ώστε να δώσει γερές βάσεις στο ποδοσφαιρικό στιλ παικτών που παράλληλα αρχίζουν να αντιλαμβάνονται τι σημαίνει να είσαι επαγγελματίας.
Η ποδοσφαιρική φιλοσοφία του Γουαρδιόλα για τη λειτουργία της «Μασία» στηρίχτηκε σε τρεις βασικούς άξονες:
1. Ανταγωνιστικότητα
2. Εκπαίδευση
3. Αθλητική κουλτούρα
Ξεκίνησε θέτοντας νέα λογική στους στόχους της FC Barcelona B. Η δεύτερη ομάδα δεν θα ήταν απλά ένα σκαλοπάτι πριν την πρώτη ομάδα, αλλά μια κανονική ομάδα με ταυτότητα. Νεανική μεν, αλλά με όρεξη και φιλοδοξία να συναγωνιστεί τις υπόλοιπες, έχοντας κάθε χρόνο τον μεγαλύτερο δυνατό στόχο, δηλαδή την κατάκτηση της πρώτης θέσης στην κατηγορία στην οποία αγωνίζεται. Και βέβαια με την μεγαλύτερη δυνατή εσωτερική ανταγωνιστικότητα. Όποιος παίκτης δεν καλύπτει τις απαιτήσεις, θα χάνει τη θέση του από κάποιον άλλο, που θα προέρχεται ακόμα και από τις μικρότερες κατηγορίες. Παράλληλα όλοι θα πρέπει να δείχνουν το μέγιστο ενδιαφέρον για την εκμάθηση στρατηγικών, τακτικών και συμπεριφορών μέσα και έξω από το γήπεδο.
Αυτοί οι τελευταίοι είναι οι παίκτες με το περισσότερο ταλέντο, οι διακεκριμένοι, των οποίων η ανάπτυξη πρέπει να γίνεται χωρίς βιασύνες, αλλά με προσοχή και υπομονή, ώστε να φτάσουν στην ανώτατη δυνατή ετοιμότητα την κατάλληλη στιγμή.
Ο μέσος όρος παραμονής στην ομάδα όλων όσων αγωνίζονται σε αυτήν, πρέπει να κυμαίνεται ανάμεσα στα δυο και τα δυόμιση χρόνια.
Αυτό όμως που πρέπει να χαρακτηρίζει όλα ανεξαιρέτως τα τμήματα των ακαδημιών, από τους παμπαίδες μέχρι και τους παίκτες της FC Barcelona B, το τελευταίο δηλαδή σκαλοπάτι πριν την πρώτη ομάδα, είναι ο ιδεολογικός προσδιορισμός που προσέδωσε στην ποδοσφαιρική φιλοσοφία της «Μασία» ο σύγχρονος αναμορφωτής της, Πεπ Γουαρδιόλα:
«Κάθε μέρα, κάθε προπόνηση, κάθε συζήτηση, πρέπει να εμπλουτίζονται με αξίες όπως η προσπάθεια, ο σεβασμός, η υπευθυνότητα, η μετριοφροσύνη, η σχολαστικότητα, ο επαγγελματισμός, η απαίτηση για το ακόμα καλύτερο, η φιλοδοξία, η αλληλεγγύη, η σταθερότητα και η μεγαλοψυχία».
Και οι πλέον ενδεδειγμένοι για να εμπνεύσουν και να διδάξουν αυτές τις αρχές στους νέους παίκτες της Μπαρτσελόνα, είναι οι βετεράνοι, αυτοί που έχουν φορέσει στο παρελθόν την «μπλαουγκράνα» φανέλα και γνωρίζουν από πρώτο χέρι τι σημαίνει αυτό.
Η λογική αυτή του Γουαρδιόλα απέδωσε 100%, αφού ο ίδιος οδήγησε την FC Barcelona B το 2007-08 στην πρώτη θέση της Tercera, πετυχαίνοντας έτσι την άνοδο στην Segunda B, ενώ ο διάδοχός του, Λουίς Ενρίκε, κατάφερε να την επαναφέρει πέρυσι στη φυσική της θέση, δηλαδή την Segunda Division.
Τα τρία στάδια μέχρι την καταξίωση
Τα τρία στάδια αφορούν τους παίκτες «μαργαριτάρια», οι οποίοι προέρχονται από τους Νέους και φτάνουν στην FC Barcelona B.
Με τη σειρά τους, αυτοί οι παίκτες χωρίζονται σε δυο κατηγορίες:
α) σε αυτούς που έχουν ήδη ολοκληρώσει την προετοιμασία τους και είναι έτοιμοι να κάνουν το μεγάλο άλμα μέσα σε ένα ή δυο το πολύ χρόνια και
β) σε αυτούς που άφησαν τον τελευταίο χρόνο τους στους Νέους, πήραν «προαγωγή» και τους δίνεται περιθώριο δυο με δυόμιση χρόνια για να είναι τελείως έτοιμοι. Όλα τα «μαργαριτάρια» περνούν από τα εξής τρία στάδια:
- Πρώτο στάδιο: εφεδρεία και rotation. Η μοναδική υποχρέωση των παικτών είναι να παίζουν. Δεν υπάρχουν απαιτήσεις για πρωταγωνιστικό ρόλο, ούτε τιμωρούνται τα λάθη. Υποχρέωση των παικτών είναι να γνωρίσουν το επαγγελματικό περιβάλλον και να πάρουν λεπτά συμμετοχής.
- Δεύτερο στάδιο: rotation και ωρίμανση. Ο παίκτης καταλαβαίνει πλέον ότι αποτελεί μόνιμο μέρος της ομάδας και πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι η συνεισφορά του είναι αποφασιστική. Είναι πλέον συνυπεύθυνος της συνολικής απόδοσης.
- Τρίτο στάδιο: παίκτης «κλειδί». Αυτό το στάδιο ορίζει το μέλλον του «μαργαριταριού». Μπαίνει στο γκρουπ των παικτών που βρίσκονται πιο κοντά στην πρώτη ομάδα και θεωρείται πλέον παίκτης κλειδί της ομάδας Β. Έχει ήδη περάσει τα δυο πρώτα στάδια, πράγμα που σημαίνει ότι έχει την υποχρέωση να οδηγεί τους υπόλοιπους και να εγγυάται την ανταγωνιστικότητα.
Είναι άμεσα υπεύθυνος για την εξέλιξη της ομάδας. Πρέπει να βρίσκεται σε συνεχή εγρήγορση και ετοιμότητα, στην περίπτωση που κληθεί από την πρώτη ομάδα.
Οι ειδικοί της «Μασία» ορίζουν τη χρονική διάρκεια κάθε ενός από τα τρία αυτά στάδια ανάμεσα σε 6 και 9 μήνες.
Ο παίκτης που φτάνει στην FC Barcelona B, προέρχεται από τους Νέους και έχει δύο με τρία χρόνια περιθώριο (ανάλογα με την κατηγορία που αναφέρουμε παραπάνω) για να δείξει αν έχει θέση στην πρώτη ομάδα. Το πολύ μέχρι τα 21 χρόνια ολοκληρώνεται η αξιολόγηση της προόδου και του δυναμικού που έχει αναπτύξει ο κάθε παίκτης και παράλληλα η πιθανότητα να κάνει το μεγάλο άλμα στην πρώτη ομάδα.
Σε περίπτωση που δεν κριθεί ικανός για να παίξει στην πρώτη ομάδα, έχει εξασφαλισμένα όλα τα απαραίτητα εφόδια και αναπτυγμένο ένα ολοκληρωμένο προφίλ, ώστε να μπορέσει να κάνει επαγγελματική καριέρα σε άλλες ομάδες.
«Μασία» είναι το όνομα του ιστορικού κτιρίου στο οποίο στεγάζονται κάποιοι από τους νεαρούς και ελπιδοφόρους παίκτες της Μπαρτσελόνα. Όμως με τα χρόνια, η λέξη «Μασία» έγινε συνώνυμο όλων των ακαδημιών του καταλανικού συλλόγου. Πώς, όμως, λειτουργούν τα τμήματα υποδομής από τα αρχικά τους στάδια.
Κάθε χρόνο πάνω από 1000 αγόρια ηλικίας 6 έως 8 ετών, περνούν από δοκιμή για να μπορέσουν να γραφτούν στα τμήματα υποδομής. Από αυτά, γίνονται δεκτά περίπου 200.
Βεβαίως και ο ίδιος ο σύλλογος ψάχνει για νέα ταλέντα, απασχολώντας για αυτή τη δουλειά 40 σκάουτ σε όλο τον κόσμο: 15 στην Καταλονία, 15 στην υπόλοιπη Ισπανία και 10 στο εξωτερικό.
Η Μπαρτσελόνα έχει επίσης συνεργασία με 15 τοπικούς συλλόγους της Καταλονίας, στους οποίους προπονούνται πιτσιρικάδες που δεν πληρούν ακόμα τις προϋποθέσεις για να μπουν στην ακαδημία. Φυσικά, υπάρχει και μια τεράστια βάση δεδομένων για νεαρούς παίκτες από όλο τον κόσμο, η οποία συνεχώς παρακολουθείται, ανανεώνεται και εμπλουτίζεται με τα απαραίτητα στοιχεία.
Η Μπαρτσελόνα έχει δημιουργήσει πέντε ποδοσφαιρικές σχολές – ακαδημίες στο Μεξικό και μία στην Αίγυπτο.
Όσοι νεαροί περνούν με επιτυχία τις απαραίτητες εξετάσεις, φοιτούν σε αυτά τα παραρτήματα της «Μασία», συνδυάζοντας ακαδημαϊκή μόρφωση και ποδοσφαιρική εκπαίδευση. Έτσι οι «μπλαουγκράνα» διαθέτουν «βάσεις» στις δυο σημαντικότερες ηπείρους παραγωγής ταλέντων, την Αφρική και τη Νότια Αμερική.
Ο σύλλογος φιλοξενεί με δικά του έξοδα 60 παίκτες στη Βαρκελώνη. Οι 12 από αυτούς διαμένουν στο αυθεντικό κτίριο της «Μασία», ενώ οι υπόλοιποι 48 σε δωμάτια που βρίσκονται γύρω από το «Καμπ Νόου».
Ο συνολικός προϋπολογισμός της ακαδημίας ξεπερνάει τα 7 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, καθιστώντας τη μια από τις ακριβότερες σε ολόκληρο τον κόσμο.
Τα 13 διαφορετικά τμήματα της «Μασία» (από 6 ετών μέχρι και τους παίκτες της FC Barcelona B) απασχολούν 25 αρχιπροπονητές και πάνω από 300 παίκτες.
Συνολικά στην ακαδημία εργάζονται περισσότεροι από 100 ειδικευμένοι επιστήμονες, από γιατρούς, ψυχολόγους και διατροφολόγους, μέχρι φυσιολόγους, μασέρ και βοηθούς προπονητών. Και φυσικά, σε αυτόν τον αριθμό δεν υπολογίζεται το βοηθητικό προσωπικό.
Αμέτρητοι είναι οι πιτσιρικάδες που πέρασαν από τη «Μασία» στα 31 χρόνια της λειτουργίας της. Μόνο μέσα στο αυθεντικό κτίριο έχουν φιλοξενηθεί μέχρι σήμερα 510 παιδιά (τα μισά περίπου από την Καταλονία). Από την πρώτη γενιά των Αμόρ, Φραδέρα, Πεδράθα, Βινιάλς, Μποάδα και Μανουέλ Λόμπο, στους επόμενους, Μανόλο, Μίγια, Ναγίμ, Τίτο Βιλανόβα, Καρέρας, Ρόουρα, Κριστόμπαλ, Σέρτζι Λόπεθ, Σέρτζι Μπαρχουάν, Γουαρδιόλα, Σάντσεθ Λάρα, Κίκε Μαρτίν, Ντε λα Πένια, Λουίς Γκαρθία και Θελάδες και από εκεί στους σύγχρονους Βαλντές, Πέπε Ρέινα, Χορκέρα, Αρτέτα, Ινιέστα, Γκάμπρι, Πικέ, Πουγιόλ, Τσάβι, Σεσκ, Μέσι, Μπόγιαν και Πέδρο.
Ο αριθμός είναι ατελείωτος και αποδεικνύει την υψηλότατη και απόλυτα επιτυχημένη σχέση έρευνας, υποστήριξης, παραγωγής και αποτελέσματος σε αυτό το τεράστιο ποδοσφαιρικό «εργαστήριο» που ακμάζει και δείχνει τον σωστό τρόπο ανάπτυξης και αντίληψης του αθλήματος. Η «Μασία» έχει κατακτήσει τον σεβασμό και την εκτίμηση όλου του ποδοσφαιρικού κόσμου και σήμερα αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση για όλες τις ακαδημίες και τα τμήματα υποδομών.
Τα ποσοστά της είναι αξιοζήλευτα και παραμένουν αξεπέραστα.
Από τους 510 παίκτες που έχουν περάσει από τη «Μασία» τα τελευταία 31 χρόνια:
- το 10% έχει αγωνιστεί στην πρώτη ομάδα της Μπαρτσελόνα.
- το 9% έχει αγωνιστεί σε ομάδες της Πριμέρα Ντιβισιόν ή σε άλλες ομάδες Α’ Εθνικής του εξωτερικού.
- Το 27% έχει αγωνιστεί στην Ισπανία, σε ομάδες της Segunda και της Segunda B.
- Το 19% συνεχίζει να αγωνίζεται σε μικρότερες κατηγορίες.
- Το 35% είτε έχει αγωνιστεί ερασιτεχνικά στην Tercera Division, είτε εγκατέλειψε το ποδόσφαιρο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου