Πέμπτη 2 Απριλίου 2009

Η επιθετικότητα στα παιδιά και πως αντιμετωπίζεται…

Πολλοί θεωρούν ότι η επιθετικότητα στα παιδιά αποτελεί ένα πρωτογενές ένστικτο που οφείλεται σε εγγενείς ή έμφυτες τάσεις, κατάλοιπο της ζωώδους κληρονομιάς. Πιστεύουν ότι πρέπει να επιτρέπουμε στο επιθετικό άτομο να εκτονώσει την επιθετικότητά του γιατί αλλιώς υπάρχει κίνδυνος να δημιουργηθούν επικίνδυνες εσωτερικές εντάσεις.
Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί το γεγονός ότι η επιθετικότητα στην παιδική ηλικία απορρέει και από ενδογενείς βιολογικούς παράγοντες, όπως τις ορμόνες και τους μηχανισμούς λειτουργίας του εγκεφάλου. Έτσι λοιπόν είναι λογικό να υποθέσουμε ότι ο άνθρωπος όπως και τα θηλαστικά είναι εφοδιασμένος με μηχανισμούς τέτοιους που να ενεργοποιούνται σε περίπτωση εχθρικής επίθεσης.
Στην αντίπερα όχθη βρίσκονται οι θεωρητικοί που υποστηρίζουν ότι η επιθετικότητα δεν οφείλεται σε ενστικτώδεις παρορμήσεις αλλά ότι πρόκειται για μια μαθημένη συνήθεια. Η απογοήτευση του παιδιού όταν η προσπάθειά του παρεμποδίζεται δημιουργεί στο παιδί θυμό που αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης επιθετικής συμπεριφοράς.
Οι γονείς μπορεί να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της επιθετικότητας του παιδιού τους. Ο θυμός εμφανίζεται από τους πρώτους κιόλας μήνες της ζωής. Στα μικρά παιδιά η επιθετικότητα εμφανίζεται όχι προς τους άλλους αλλά προς τον εαυτό τους. Αργότερα εμφανίζεται η εχθρική συμπεριφορά που αποβλέπει στο να προκαλέσει πόνο ή βλάβη σε τρίτους. Εδώ ακριβώς εκδηλώνονται οι δαγκωματιές, τα χτυπήματα, τα τσιμπήματα και οι διαπληκτισμοί. Όσο πιο μικρό σε ηλικία είναι το παιδί τόσο μεγαλύτερη είναι η απαίτηση του να ικανοποιηθεί η επιθυμία του και τόσο πιο ανυποχώρητο είναι σ’ αυτό που θέλει να κάνει.Η επιθετικότητα στα παιδιά λαμβάνει διάφορες μορφές:
• Εκρήξεις οργής: το παιδί γίνεται έξαλλο, χτυπάει τα πόδια, κοκαλώνει το σώμα του, κρατάει την αναπνοή του, ουρλιάζει, βρίζει κ.τ.λ. Είναι φυσιολογικές οι αντιδράσεις και συχνά το παιδί στρέφει την επιθετικότητα προς τον εαυτό του.
• Μίσος: για να εκδηλωθεί το μίσος στο παιδί θα πρέπει να έχει διαταραχθεί μια ήδη υπάρχουσα σχέση αγάπης.
• Παρανοϊκή εχθρότητα: το παιδί πιστεύει ότι οι άλλοι είναι εχθρικοί απέναντί του. Μια τέτοια κατάσταση μπορεί να καταλήξει σε παραλήρημα καταδίωξης. Αυτό μπορεί να προκαλέσει στο παιδί μια ακατανίκητη επιθυμία να προκαλεί πόνο και βλάβη στους άλλους.
• Πειράγματα – ψευτοπαλικαρισμοί: είναι συνηθισμένα προβλήματα στην παιδική ηλικία. Αποβλέπει στο «να σπάσει τα νεύρα» του παιδιού στο οποίο κατευθύνεται.
• Θεατρική μονοπώληση της προσοχής των άλλων
Το πρώτο που θα πρέπει να προσέξουν οι γονείς είναι αν το παιδί υπέρ-αντιδρά. Επίσης πρέπει να προσέξουν κατά πόσο οι επιθετικές ενέργειες του παιδιού είναι υπερβολικές. Σε περιπτώσεις που οι γονείς αποδοκιμάζουν την επιθετικότητα, τιμωρούν ή φοβίζουν το παιδί τότε αυξάνουν τις πιθανότητες να δημιουργήσουν ένα πιο επιθετικό παιδί. Από την άλλη, αν οι γονείς δείχνουν ανοχή στα επιθετικά ξεσπάσματα, αυτό στρέφεται εναντίον τους. Τέλος οι γονείς που αποδοκιμάζουν την επιθετικότητα και προσπαθούν να την περιστείλουν με οποιαδήποτε τρόπο πλην της τιμωρίας έχουν τις λιγότερες πιθανότητες τα παιδιά τους να γίνουν επιθετικά.
Ο καταλληλότερος τρόπος αποφυγής της επιθετικότητας είναι ένα στοργικό και ανεκτικό οικογενειακό περιβάλλον μέσα στο οποίο το παιδί να κατανοήσει σε βάθος ότι η επιθετικότητα δεν είναι ο καταλληλότερος τρόπος για να πετύχει τους στόχους του.
Οι γονείς όταν έρχονται αντιμέτωποι με την εχθρική συμπεριφορά του παιδιού θα πρέπει να περιμένουν πρώτα να ηρεμήσει και ύστερα να του εξηγήσουν γιατί ήταν άσχημη η συμπεριφορά του και πως τελικά έτσι προκαλεί δυστυχία στον εαυτό του. Το παζάρεμα που συχνά χρησιμοποιούν οι γονείς για να σταματήσουν την επιθετική συμπεριφορά του παιδιού τους, είναι ακριβώς αυτό που επιδιώκει το παιδί και αυξάνει τις πιθανότητες να επαναληφθεί αυτή η συμπεριφορά.

Δεν υπάρχουν σχόλια: