Κυριακή 5 Απριλίου 2009

Τι συμβαίνει στον εγκέφαλο όταν γελάμε

Υστερα από πολλές δεκαετίες ερευνών πάνω στην επίδραση του χιούμορ στη ζωή μας, ψυχολόγοι και νευροεπιστήμονες απ’ όλο τον κόσμο κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για παγκόσμια γλώσσα, η σημασία της οποίας ξεπερνά την απλή ψυχαγωγία.
«Η “ήπειρος” του χιούμορ είναι πραγματικά τεράστια» εξηγεί ο Βίλιμπαλντ Ρουχ, ειδικός στην ψυχολογία της προσωπικότητας, του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης, ο οποίος το χαρακτηρίζει κατάσταση «χαρούμενης ηρεμίας», αφού έχει τη δύναμη να «μαλακώνει» τα χτυπήματα της μοίρας και να μας χαλαρώνει όταν βιώνουμε στρεσογόνες καταστάσεις. «Οι άνθρωποι που διαθέτουν αίσθηση του χιούμορ είναι περισσότερο περιζήτητοι στις παρέες τους και χαρακτηρίζονται σχεδόν πάντα από τους άλλους ως συμπαθείς», συμπληρώνει ο Αμερικανός νευροψυχολόγος Ρόμπερτ Προβάιν από το Πανεπιστήμιο Μέριλαντ της Βαλτιμόρης, ο οποίος ερευνά εδώ και δύο δεκαετίες το χιούμορ σε εμπορικά κέντρα, σχολεία, γραφεία και πάρτι.
Ο Προβάιν, ωστόσο, επισημαίνει και τη «σκοτεινή» πλευρά του χιούμορ. «Γελάμε για να επηρεάσουμε τη συμπεριφορά των άλλων», λέει ο επιστήμονας. Το πιο εντυπωσιακό του συμπέρασμα, ωστόσο, είναι ότι το γέλιο έχει ελάχιστα να κάνει με το χιούμορ. Εχοντας μελετήσει περισσότερα από 1.200 παραδείγματα φυσικού γέλιου, ανακάλυψε ότι πάνω από το 80% δεν έχει καμία σχέση με το χιούμορ, καθώς συμβαίνει έπειτα από δηλώσεις που δεν περιέχουν καμία δόση χιούμορ. «Το γέλιο είναι κοινωνικό φαινόμενο. Παρατηρείται κατά 30% λιγότερο στην απομόνωση παρά στις κοινωνικές εκδηλώσεις. Οταν είμαστε μόνοι μας, γελάμε λιγότερο από όσο χαμογελάμε μόνοι μας. Το χιούμορ είναι μόνο μια υποσημείωση στο θέμα του γέλιου».
Οπως φαίνεται, η επιθυμία μας να χλευάσουμε, να πειράξουμε ή να εκνευρίσουμε τους άλλους είναι η ισχυρότερη κινητήρια δύναμη του χιούμορ. Ακόμη και οο φιλόσοφος Τόμας Χομπς είχε πει ότι η ουσία του χιούμορ κρύβεται στον στιγμιαίο θρίαμβο που αισθάνονται οι άνθρωποι όταν έχουν κοροϊδέψει κάποιον άλλο. Για εκείνον, το γέλιο αποτελεί έκφραση ανωτερότητας. Ερευνες έχουν δείξει, άλλωστε, ότι οι άνθρωποι γελούν περισσότερο όταν το αφεντικό τους λέει κάποιο αστείο ή όταν πατήσει κάποιος μια μπανανόφλουδα και πέσει.
Δεν αποτελεί έκπληξη, επομένως, ότι το γέλιο παίζει πολύ σημαντικό ρόλο και στο φλερτ ή στην επιλογή συντρόφου. Ο Προβάιν, αναλύοντας τη συμπεριφορά περισσότερων από 4.000 ζευγαριών στις ΗΠΑ, παρατήρησε ότι οι γυναίκες προτιμούν άντρες με αίσθηση του χιούμορ, ενώ οι άντρες χρησιμοποιούν το «όπλο» του χιούμορ όταν θέλουν να εντυπωσιάσουν μια γυναίκα. «Οι γυναίκες ζητάνε άντρες που να της κάνουν να γελάνε» εξηγεί, κάτι που επιβεβαιώνει και ο ψυχολόγος του Πανεπιστημίου του Κολοράντο, Ντάνιελ Χόουριγκαν, αφού όπως λέει: «Το χιούμορ αποτελεί δείκτη ευφυΐας».
Οι άνθρωποι γελούν κατά μέσο όρο δεκαοχτώ φορές τη μέρα. Το γέλιο δεν σχετίζεται πάντα με τη διάθεση. Μάλιστα, υπάρχουν διαφορές στον εγκέφαλο που μπορεί να εξηγήσουν γιατί κάποιοι γελούν περισσότερο. Το λεκτικό χιούμορ ενεργοποιεί το τμήμα του εγκεφάλου που σχετίζεται με την επίλυση ασαφειών, την ευέλικτη σκέψη και την αντιμετώπιση των πραγμάτων από μια διαφορετική οπτική γωνία. «Οι άνθρωποι που γελάνε περισσότερο πιθανόν να μπορούν να διευκρινίζουν ευκολότερα τις καταστάσεις. Ή πιθανόν όλα αυτά να έχουν σχέση με την προσωπικότητα του καθενός. Κάποιοι βρίσκουν τις φάρσες περισσότερο αστείες από το λεκτικό παιχνίδι, γελούν όμως λιγότερο επειδή οι φάρσες γίνονται λιγότερο συχνά», λένε οι ειδικοί.
Αυτό που έχει αποδειχτεί επιστημονικά, ωστόσο, είναι ότι όσοι γελούν περισσότερο μπορούν να τα βγάλουν καλύτερα πέρα με το στρες της καθημερινότητας, να ζήσουν πιο πολύ και να έχουν καλύτερη υγεία. Με λίγα λόγια, αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την ευεξία μας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: