Πέμπτη 22 Ιανουαρίου 2009

Μικροσκοπικά ρομπότ-χειρουργοί κολυμπούν στις αρτηρίες

Η ταινία «Φανταστικό Ταξίδι» του 1966, αφηγείτο την ιστορία μιας ομάδας γιατρών που μπήκαν στο ανθρώπινο σώμα μέσα σε ένα μικροσκοπικό υποβρύχιο, ταξιδεύοντας στα διάφορα όργανα μέσω των αρτηριών. Σήμερα, περισσότερα από σαράντα χρόνια μετά, το σενάριο της ταινίας έρχεται ένα βήμα πιο κοντά στην πραγματοποίηση του, χάρη στη μεγάλη πρόοδο στη σμίκρυνση, όπως ανακοινώθηκε πριν λίγες ημέρες. Δεν υπάρχει βέβαια ούτε υποβρύχιο, ούτε επιστήμονες που θα υποβληθούν σε διαδικασία σμίκρυνσης, αλλά ένα μηχανοκίνητο ρομπότ, του οποίου οι εφευρέτες πιστεύουν ότι είναι τόσο μικρό ώστε να κυκλοφορήσει μέσα στο αίμα.Κάποια μέρα, ελπίζουν οι επιστήμονες, το τηλεκατευθυνόμενο ρομπότ θα μπορούσε να μεταφέρει αισθητήρες για εργασίες παρατήρησης και αποστολής εικόνων από το εσωτερικό του σώματος στους χειρουργούς. Ή, θα μπορούσε να είναι το ίδιο ένας μικροσκοπικός χειρουργός, ξεμπλοκάροντας φραγμένες αρτηρίες ή επιδιορθώνοντας τραυματισμένους ιστούς.Οι διαστάσεις του «μικρομπότ» φτάνουν το ένα τέταρτο του χιλιοστού, όσο δηλαδή το πλάτος δύο-τριών ανθρώπινων τριχών, όπως εξήγησε ο επικεφαλής επιστήμονας Τζέιμς Φρεντ, του Εργαστηρίου Νανοφυσικής του πανεπιστημίου Μόνας στην Αυστραλία. «Θέλουμε να κατασκευάσουμε κάτι που να χωράει στις ανθρώπινες αρτηρίες, ειδικά σε σημεία του σώματος που δεν μπορούμε να φτάσουμε με τις σημερινές τεχνολογίες».
Οι παραδοσιακές μέθοδοι της ελάχιστα παρεμβατικής χειρουργικής που εφαρμόζονται σήμερα γίνονται με τη χρήση καθετήρων που εισέρχονται στο σώμα και τις αρτηρίες. Οι καθετήρες ωστόσο είναι άκαμπτοι, και παρά το μικρό τους μέγεθος, ενδέχεται να τρυπήσουν τα λεπτά αρτηριακά τοιχώματα.
Στη μελέτη που πραγματοποίησαν ο Φρεντ και οι συνεργάτες του, περιγράφουν την κατασκευή μιας μηχανής, η λειτουργία της οποίας στηρίζεται στον πιεζοηλεκτρισμό, την ενέργεια που χρησιμοποιείται στα ρολόγια quartz και τους αναπτήρες τσιγάρων.
Τα πιεζοηλεκτρικά υλικά είναι κεραμικά ή κρύσταλοι που παράγουν ενέργεια ως αποτέλεσμα μηχανικής πίεσης. Στην περίπτωση αυτή, τα υλικά πάλλουν μία μίκρο-κατασκευή σε σχήμα βίδας, μέσα σε μια μηχανή που κινεί μια προπέλα. Σαν ένα βακτήριο που κολυμπά, καθοδηγούμενο από εξωτερικό χειριστήριο, το ρομπότ θα μπορεί να κινείται ακόμη και αντίθετα στη ροή του αίματος, τουλάχιστον στις αρτηρίες που η ροή δεν είναι δυνατή, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Η συσκευή θα μπορούσε να μεταδίδει εικόνες, να μεταφέρει μικροσκοπικά φορτία φαρμάκων, και τελικά, να πραγματοποιεί επεμβάσεις, αναφέρει ο Φρεντ. Η περισυλλογή του μικρομπότ θα γίνεται με σύριγγα από το σημείο εισόδου. «Προς το παρόν, ελπίζουμε να χρησιμοποιηθεί για την παρατήρηση. Από εκεί και πέρα, θα επιδιώξουμε και άλλες χρήσεις, όπως το κόψιμο».
Η ομάδα έχει κατασκευάσει πρωτότυπα των μηχανών και τώρα αναζητά τρόπους βελτίωσης του τρόπου κατασκευής αλλά και την ανάπτυξη της συσκευής που θα κινεί και θα ελέγχει το μικρομπότ.Η πρακτική της χρησιμοποίηση απέχει ακόμη αρκετά και θα πρέπει να περιμένουμε αρκετά ακόμη χρόνια μέχρι να πραγματοποιηθεί η πρώτη επέμβαση με τη χρήση ενός μικρομπότ. Πάντως, οι ερευνητές έχουν ήδη καταλήξει στην ονομασία του, το οποίο θα βαφτίσουν «Πρωτεύς», σε αναφορά του υποβρυχίου που χρησιμοποιήθηκε στην ταινία «Φανταστικό Ταξίδι».
www.kathimerini.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: