Μήπως είστε υπερβολικά νάρκισσος;

Η εμπιστοσύνη στον εαυτό μας και στις δυνατότητές μας είναι σίγουρα απαραίτητη για να πετύχουμε όλα όσα θέλουμε στη ζωή μας.Τι γίνεται,όμως,όταν η αυτοπεποίθηση γίνεται μεγαλομανία;Στην περίπτωση αυτή κινδυνεύουμε να αποκτήσουμε αυτό που οι ψυχολόγοι αποκαλούν «ναρκισσιστική διαταραχή»,μία πάθηση που δεν είναι τόσο απλή όσο ακούγεται.
Είναι γνωστός ο μύθος του Νάρκισσου,που έπεσε θύμα του πόθου του για τον ίδιο τον εαυτό του.Ο Νάρκισσος ήταν ένας όμορφος νεαρός,που μαγεύτηκε από την εικόνα του, όπως αυτή καθρεπτιζόταν στα νερά μίας λίμνης.Ήταν τόσο μεγάλος ο έρωτας για τον εαυτό του,που κάποια στιγμή δεν άντεξε και προσπαθώντας να αγγίξει το είδωλό του έπεσε στη λίμνη και πνίγηκε.
Ο υγιής ναρκισσισμός
Ο Νάρκισσος έχει δώσει το όνομά του στο ναρκισσισμό,που δεν είναι τίποτα άλλο από την αγάπη για τον εαυτό μας.Είναι όχι μόνο φυσιολογικό όλοι οι άνθρωποι να έχουμε στοιχεία ναρκισσισμού μέχρι κάποιο βαθμό,αλλά και θετικό,αφού αν δεν πιστεύουμε στον εαυτό μας δεν μπορούμε να εξελιχθούμε και να πετύχουμε τους στόχους μας.Άλλωστε αν δεν έχουμε οι ίδιοι καλή εικόνα για εμάς,πώς μπορούμε να περιμένουμε από τους άλλους να σχηματίσουν θετική γνώμη για την προσωπικότητα και τις ικανότητές μας;
Ναρκισσιστική διαταραχή
Όταν,όμως,η εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας αρχίζει να αγγίζει την υπερβολή και καταλήγουμε να πιστεύουμε ότι είμαστε κάτι μοναδικό,που ξεχωρίζει και υπερτερεί από όλους τους υπόλοιπους,τότε είναι πολύ πιθανό να μιλάμε για διαταραγμένη προσωπικότητα.
Συμπτώματα
Σύμφωνα με τους ψυχολόγους τα συμπτώματα που παρουσιάζουν όσοι πάσχουν από ναρκισσιστική διαταραχή είναι:
* έχουν έντονη αίσθηση σπουδαιότητας και μεγαλείου για τον εαυτό τους
* υποφέρουν από υπερβολική ανάγκη για θαυμασμό
* έχουν φαντασιώσεις για ιδιαίτερη ομορφιά,εξυπνάδα,δύναμη,επιτυχία ή ιδανική αγάπη
* πιστεύουν ότι είναι μοναδικοί και ξεχωρίζουν και πρέπει να συναναστρέφονται μόνο με ανώτερα άτομα
* αρνούνται να αναγνωρίσουν και να νιώσουν τις επιθυμίες,τις ανάγκες και τα αισθήματα των άλλων
* έχουν την αίσθηση ότι όλοι οι άλλοι θα πρέπει να συμμορφώνονται στις δικές τους προσδοκίες
* εμφανίζουν υπεροπτική συμπεριφορά
* εκμεταλλεύονται τους άλλους για να πετύχουν τους στόχους τους
* φθονούν τους άλλους ή έχουν την εντύπωση ότι οι άλλοι τους φθονούν
Ψυχολογία και τρόπος σκέψης
Συνήθως οι νάρκισσοι είναι γοητευτικά άτομα και πολλοί από αυτούς θεωρούνται επιτυχημένοι επαγγελματικά και κοινωνικά,αν και υπάρχει και η πιθανότητα να μην προχωρήσουν στην καριέρα τους εξαιτίας της φοβίας να αποτύχουν στον ανταγωνισμό.
Είναι κοινωνικοί και ευχάριστοι στην παρέα ενώ έχουν την ικανότητα να μπορούν να πάρουν μέρος σε οποιαδήποτε συζήτηση,αρκεί βέβαια να βρίσκονται στο επίκεντρο.Όταν αισθανθούν ότι έχουν εξασφαλίσει την προσοχή όλων, φέρονται σαν κακομαθημένα παιδιά. Διεκδικούν τα πάντα από τους άλλους και πάνω από όλα το θαυμασμό και την επιδοκιμασία.
Συμπεριφέρονται θεατρικά και μπορεί να λένε ψέματα ακόμη και στον ίδιο τους τον εαυτό,με απώτερο στόχο πάντα να ωραιοποιήσουν την εικόνα τους.Αρνούνται να αναγνωρίσουν τα λάθη τους και η λέξη «συγνώμη» πολύ σπάνια βγαίνει από το στόμα τους.Όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά αρέσκονται να παίζουν το ρόλο του θύματος, μεταβιβάζοντας έτσι την ευθύνη στους άλλους.
Ενώ φέρονται αλαζονικά στην πραγματικότητα έχουν εύθραυστη αυτοεκτίμηση,είναι υπερβολικά ανασφαλείς και ευάλωτοι στην κριτική. Πληγώνονται εύκολα και όταν νιώσουν την απόρριψη μπορεί να αντιδράσουν με έντονη οργή και επιθετικότητα.Το πρόβλημα είναι ότι επειδή ακριβώς είναι «ερωτευμένοι» με την ωραιοποιημένη εικόνα τους, δηλαδή με ένα εξιδανικευμένο άτομο που δεν υπάρχει στα αλήθεια,στην ουσία δεν αποδέχονται τον εαυτό τους όπως είναι,άρα δεν αγαπούν τον εαυτό τους.
Πολύ περισσότερο βέβαια δεν μπορούν αγαπήσουν τους άλλους και να προσφέρουν,αφού είναι πολύ απασχολημένοι με τον εαυτό τους.
Θεραπεία
Εφόσον ο ναρκισσισμός δε συνοδεύεται από κάποια άλλη πάθηση,το άτομο δύσκολα θα απευθυνθεί σε ψυχοθεραπευτή.Ουσιαστικά ο ναρκισσισμός είναι κομμάτι της προσωπικότητάς του και ο ίδιος δεν μπορεί να αντιληφθεί την έκταση του προβλήματος.
Αν κατορθώσει να αναγνωρίσει το πρόβλημα,μπορεί να επισκεφτεί έναν ειδικό και με τη βοήθεια της ψυχοθεραπείας αλλά και του περιβάλλοντός του σταδιακά να αποκτήσει μία πιο ρεαλιστική εικόνα για τον εαυτό του και τους τρίτους.
Όταν καταφέρει να αποδεχτεί τον εαυτό του όπως είναι,τότε βιώνει το υγιές κομμάτι του ναρκισσισμού,που τον βοηθάει να προχωρήσει μπροστά και να κατακτήσει τα όνειρά του