Χαρισματικά και ταλαντούχα παιδιά

Τα χαρισματικά παιδιά αποτελούν το 1% του πληθυσμού και μια ειδική,παραμελημένη ομάδα που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής καθώς πολλές φορές τα ονομάζουν λανθασμένα υπερκινητικά, με διάσπαση προσοχής ή στον αντίποδα ως τεμπέλικα ή ακόμα και με νοητική στέρηση.Τέτοιο παράδειγμα είναι,όπως είναι γνωστό,ο Άινσταιν.Παρατηρείται ασύγχρονη πνευματική ανάπτυξη σε σχέση με την πραγματική τους ηλικία.Ο τρόπος που αυτά τα παιδιά ερμηνεύουν τον κόσμο γύρω τους είναι συχνά συναρπαστικός.Στις ηλικίες 0-με 4 έτη το παιδί μπορεί να κατακτά κάποιες αναπτυξιακές ικανότητες όπως λόγο και αντίληψη,γρηγορότερα από συνομηλίκους.Από το Δημοτικό και μετά παρατηρούμε μια σταθερή ευκολία στην απορρόφηση γνώσεων και μια δίψα για πληροφορίες η οποία αν δεν ικανοποιηθεί θα αντικατασταθεί σύντομα από ανία.Γι'αυτό πολλές φορές ονομάζουν τέτοια παιδιά τεμπέληδες καθώς υπάρχει έλλειψη ερεθισμάτων ικανών να διατηρήσουν το ενδιαφέρον του παιδιού.
Σημαντικό είναι να γνωρίζουμε ότι ένα χαρισματικό παιδί διακρίνεται από ένα ταλαντούχο στο ότι έχει αυξημένες ικανότητες σε δύο τομείς και άνω (πχ μουσική και λόγος) και όχι μόνο σε ένα όπως τα ταλαντούχα.Παράλληλα δεν σημαίνει ότι ένα παιδί που κατάκτησε γρήγορα κάποια στάδια πχ περπάτημα,λόγος κλπ θα συνεχίσει να απορροφά γνώσεις και να επιδεικνύει ιδιαίτερες ικανότητες καθόλη την ανάπτυξή του.Πολλά παιδιά επιβραδύνουν ωσότου εξισώνονται κάποια στιγμή τους συνομηλίκους τους.Ο δείκτης νοημοσύνης (ΔΝ) κυμαίνεται άνω των 140 συνήθως ενώ τα εξαιρετικά ευφυή ή αν θέλετε μεγαλοφυή παιδιά κυμαίνονται άνω των 170,την στιγμή που ο μέσος ΔΝ κυμαίνεται στο 85-115(Stanford-Binet scale).
Χαρακτηριστικά:
Μαθαίνουν νωρίτερα,πιο γρήγορα και σε μεγαλύτερο βάθος ειδικά ανάγνωση-μαθηματικά . Θυμούνται εύκολα.
Επιδεικνύουν ασυνήθη περιέργεια και φαντασία,ενεργητικότητα και ταχύτητα ενώ φαίνεται να έχουν μικρότερη διάρκεια προσοχής και αν βαρεθούν μοιάζουν να αιθεροβατούν.
Κατακτούν γρηγορότερα αναπτυξιακά στάδια όπως περπάτημα,ομιλία με ευρύ λεξιλόγιο κλπ.
Αναζητούν και αμφισβητούν περισσότερο.Έντονη κριτική και σκεπτικισμός.
Επικοινωνούν καλύτερα με ενήλικες παρά με συνομηλίκους.
Αναπτύσσουν δικούς τους τρόπους εκμάθησης,είναι αναλυτικοί,συστηματικοί και απολαμβάνουν την μελέτη.
Αποφεύγουν την αποστήθιση και αναζητούν τις λεπτομέρειες.
Είναι πολύ συναισθηματικά και συμπονετικά.Γνωρίζουν την παρορμήτικότητά τους και ότι ξεχωρίζουν.
Αν υπάρξει κάποια αποτυχία αρχικά μπορεί να απογοητευτούν και να αναπτύξουν γνωσιακή άπωση για το θέμα.
Ευαισθησία σε θέματα αισθητικής και καλλιτεχνίας.
Θέτουν ψηλά επίπεδα,είναι οργανωτικοί και τελειομανείς.
Βαριούνται όταν απαιτείται να επαναλάβουν κάτι.
Είναι συχνά ισχυρογνώμονες και επίμονοι.
Έχουν ιδιαίτερο χιούμορ.Επιδεικνύουν ασυνήθιστη ωριμότητα.Ένα παιδί μπορεί να είναι ταλαντούχο σε τομείς όπου τα τεστ δεν είναι έγκυρα όπως σε περιπτώσεις καλών τεχνών,με ζωηρή φαντασία ή ένα κοινωνικά ή ηθικά χαρισματικό παιδί ή απλά παιδιά που δεν τους ελκύει η ιδέα συμπλήρωσης ενός τεστ.Πολλές φορές η ακαδημαϊκή επίδοση ενός παιδιού μπορεί να είναι χαμηλή ή ακόμα να έχει αρκετές απουσίες όταν το σχολικό περιβάλλον δεν είναι επαρκές.
Προβλήματα που ανακύπτουν συχνά στα χαρισματικά και ταλαντούχα παιδιά είναι καταρχήν κοινωνικής φύσης.Περιθωροποιούνται από τους συνομηλίκους τους,νιώθουν να μην ανήκουν και ότι ξεχωρίζουν ενώ πολλές φορές επιλέγουν να υποβαθμίζουν δημοσίως τις ικανότητές τους ώστε να είναι αποδεκτοί από τον περίγυρο ενώ ακόμα και οι ίδιοι οι γονείς ή και οι εκπαιδευτικοί αισθάνονται αμήχανα ή ακόμα και ενοχλημένοι καθώς δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες των παιδιών αυτών.Συνδυάζονται κάποτε και με μαθησιακές δυσκολίες αν πχ η γραφή τους δεν συμβαδίζει με το επίπεδο σκέψης σε μικρές ηλικίες ενώ μπορεί και να συνυπάρχουν ή να συγχέονται όπως αναφέραμε και με το Σύνδρομο Υπερκινητικότητας και Διάσπασης Προσοχής.
Η αντιμετώπιση τέτοιων παιδιών οφείλει να περιλαμβάνει μια νευροαναπτυξιακή παιδιατρική εκτίμηση και ειδικά προγράμματα παρέμβασης με κατάλληλη ενίσχυση του διδακτικού υλικού στο σχολείο αλλά και ενδιαφέρουσες εξωσχολικές δραστηριότητες. Τέλος οι γονείς οι ίδιοι πρέπει να μάθουν να μιλάνε,να ακούνε και να διαβάζουν μαζί με το παιδί τους και να φροντίσουν να εκμεταλλευτούν και να αναπτύξουν σωστά τα δυναμικά του παιδιού με υπομονή και αγάπη.