Μέσ' τα προβλήματα ο ''Συνήγορος του Πολίτη''

Τον προβληματισμό του εκφράζει ο Συνήγορος του Πολίτη,ως φορέας της Αρχής της ίσης μεταχείρισης,στην Ειδική Ετήσια Έκθεσή του για το 2008 και για τις διακρίσεις λόγω φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής,θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού.
Ο προβληματισμός πηγάζει από την ισχύ των διαπιστώσεων και των συμπερασμάτων της φετινής έκθεσης-αποτυπώθηκαν και στις προηγούμενες εκθέσεις της αρχής-που αναδεικνύουν «προβλήματα σοβαρά σχετικά τόσο με την αποτελεσματικότητα της εφαρμογής των υφιστάμενων ρυθμίσεων όσο και την πραγματική εμβέλεια και πληρότητα της προστασίας που παρέχει η εθνική αλλά και η κοινοτική νομοθεσία,ενόψει αφενός των ευρύτερων αιτημάτων που απορρέουν από την αρχή της ίσης μεταχείρισης και αφετέρου της δομικής διάστασης πολλών μορφών και διακρίσεων στη χώρα μας».
Όπως τονίζεται από την Αρχή,«ιδιαίτερα προβληματική φαίνεται να παραμένει η κατάσταση των διακρίσεων στην περίπτωση των τσιγγάνων,εξ αιτίας,σε τελική ανάλυση, της παραγνώρισης των διαστάσεων του προβλήματος και της ανάγκης αποφασιστικής κεντρικής πρωτοβουλίας για την άμβλυνση των ισχυρών τοπικών αντιδράσεων». Επίσης,«προβληματικό παραμένει το ευρύ φάσμα των διακρίσεων που υφίστανται οι αλλοδαποί που διαμένουν στη χώρα,καθώς πολλές εξ αυτών δύσκολα μπορούν να δικαιολογηθούν».Αυτό που τονίζεται και στη φετινή έκθεση του Συνηγόρου είναι «η αύξηση των εκδηλώσεων διαμαρτυρίας εκ μέρους των πολιτών που τελούν σε επαφή με κάθε είδους ομάδες σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό κοινωνικά αποκλεισμένων προσώπων». Όπως σημειώνεται στην έκθεση,«η σαφής ανάδυση οριζόντιας κοινωνικής έντασης αποτελεί ιδιαίτερα δυσοίωνο φαινόμενο,καθώς φαίνεται να παρέχει πρόσφορο έδαφος σε εκδηλώσεις μισαλλοδοξίας,φοβικότητας και άλλων μορφών διάρρηξης της κοινωνικής συνοχής».
Παράλληλα η αρχή επισημαίνει ότι «αυτή η αύξουσα ένταση υποδηλώνει την απουσία μηχανισμών και φορέων δημόσιας μεσολάβησης και κοινωνικής ειρήνευσης,αλλά και πιο μακροπρόθεσμα,απουσία αποφασιστικής και συντονισμένης πολιτικής κοινωνικής στήριξης των μειονεκτουσών ομάδων αλλά και όσων ενδέχεται να πλήττονται κατ’αποτέλεσμα από τέτοια θετικά μέτρα στήριξης».
Όπως αναφέρει ο Συνήγορος στην Έκθεση,«χαρακτηριστική εικόνα των δυσεπίλυτων προβλημάτων της συμβίωσης με την ετερότητα υπό συνθήκες πλήρους σχεδόν απουσίας κρατικής μέριμνας παρείχαν εν προκειμένω σειρά αναφορών προερχόμενων από κατοίκους της περιοχής Ασπροπύργου σχετικά με την αθρόα εγκατάσταση τσιγγάνικων πληθυσμών στην περιοχή».Ωστόσο,όπως σημειώνεται στην Έκθεση,«η παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη για την αντιμετώπιση επικίνδυνων φαινομένων για την κοινωνική ειρήνη,κατέστησε σαφές ότι καθοριστικός παράγοντας για την υλοποίηση ρεαλιστικών και βιώσιμων λύσεων,που λαμβάνουν υπ’όψιν εξ ίσου το δημόσιο συμφέρον όσο και το αδιαπραγμάτευτο των δικαιωμάτων του ανθρώπου,είναι η ετοιμότητα του ευρέως κοινού,των ίδιων των πολιτών, να αντιληφθούν ότι η πλημμελής προστασία και μέριμνα για τους κοινωνικά αποκλεισμένους αφορά και τους ίδιους ακόμη και αν αυτοί θίγονται ευθέως».
Η αρχή επισημαίνει δε ότι «ακόμη και εάν θεωρηθεί ανεκτή η αδυναμία κατανόησης ή υποστήριξης των δικαιωμάτων των ομάδων αυτών και της ευάλωτης θέσης τους από την πλευρά των υπολοίπων πολιτών,τυχόν διαπίστωση αντίστοιχης ανικανότητας ή και απροθυμίας από την πλευρά της διοίκησης είναι ανεπίτρεπτη».
Τέλος,ο Συνήγορος του Πολίτη εκφράζει τον προβληματισμό του για την απουσία αναφορών σε διακρίσεις που πιθανόν να υφίστανται σε βάρος προσώπων που γνωρίζουν μεν τη δυνατότητα προσφυγής,προτιμούν όμως να μην αποκαλύψουν την ιδιαιτερότητά τους (πχ σεξουαλικός προσανατολισμός,θρησκευτικές πεποιθήσεις).Ωστόσο,χαρακτηρίζει ευοίωνο το γεγονός ότι υποβάλλονται σταθερά αναφορές σχετικά με άλλες κατηγορίες διακρίσεων, κοινωνικά και πολιτικά λιγότερο φορτισμένων (όπως λ.χ.αναπηρία ή ηλικία) και αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά από την ανεξάρτητη αρχή».