Όλα ξεκίνησαν στις 15 Αυγούστου του 1922 με την κατάρρευση του ελληνικού μετώπου.Στις 24 του μήνα και το τελευταίο ελληνικό στρατιωτικό τμήμα εγκαταλείπει τη Σμύρνη.Ήταν η αρχή του τέλους για το ελληνικό στοιχείο στην όμορφη αυτή πόλη της Μικράς Ασίας...Συμπληρώνονται αυτές τις μέρες 77 χρόνια από την πιο "μαύρη" ίσως σελίδα της Μικρασιατικής Καταστροφής,τη Φωτιά της Σμύρνης.Πρόκειται για ένα γεγονός που ακόμα και σήμερα συγκινεί και εξάπτει τα πάθη.Στην Τουρκία αυτές τις μέρες πραγματοποιούνται πολλές λαμπρές εκδηλώσεις,όπου εορτάζεται η "Εβδομάδα της Νίκης".Στην Ελλάδα θυμόμαστε όλοι πως το σχολικό βιβλίο Ιστορίας που μιλούσε για "συνωστισμό" των Ρωμιών στην Προκυμαία αποσύρθηκε κακήν κακώς.Η κυρία Ρεπούση, επικεφαλής της συγγραφικής ομάδας του βιβλίου,μίλησε τότε για μία "ατυχή" διατύπωση που μπορούσε να αλλάξει.Ωστόσο,πολλοί κατήγγειλαν αυτό που έβλεπαν ως μία προσβλητική παραχάραξη της νεότερης ελληνικής Ιστορίας,και πέτυχαν τελικά την απόσυρση του βιβλίου. Αν επισκεφθεί κάποιος Έλληνας σήμερα τη Σμύρνη,θα εκπλαγεί απο το γεγονός πως όλοι πιστεύουν ότι την Σμύρνη την έκαψαν οι Έλληνες.Διαπρεπείς ιστορικοί,πολιτικοί, δημοσιογράφοι,τα παιδιά στα σχολεία,όλοι είναι βέβαιοι πως τη φωτιά την έβαλαν οι Έλληνες.Έτσι τους μαθαίνουν θα σκεφτείτε.Ναι,αλλά δεν είναι μόνο αυτό.Είναι και η κοινή λογική,λένε.Ο ελληνικός στρατός είχε ηττηθεί και υποχωρούσε.Οι Ρωμιοί της Σμύρνης εγκατέλειπαν τα εδάφη της Μικράς Ασίας μαζί τους,στο δρόμο της προσφυγιάς για την Ελλάδα,φοβούμενοι την οργή των Τούρκων.Για αυτό,λένε οι Τούρκοι σήμερα, έβαλαν οι Έλληνες τη Φωτιά στη Σμύρνη.Ήθελαν να κάψουν όλα όσα άφηναν πίσω τους.Να μην τους τα πάρουν οι Τούρκοι και τα "χαρούν".Καμμένη γη...
Το αφήγημα είναι λογικοφανές.Δεν βασίζεται όμως σε καμία ιστορική απόδειξη ή μαρτυρία.Κάποιοι νεότεροι Τούρκοι ιστορικοί μελετητές,αναγνωρίζοντας το αδύναμο της εκδοχής αυτής,έχουν προτείνει άλλους ως "εμπρηστές",τους Αρμενίους!Η Φωτιά ξεκίνησε από την αρμένικη γειτονιά,το Τουρκικό κράτος έχει παραδοσιακά πολλά να χωρίσει με τους Αρμενίους,ίσως δεν ήθελε πολύ να ¨μετατεθεί" εκεί η ευθύνη.Ούτε για αυτήν την εκδοχή υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις.
Στην Ελλάδα,το θέμα παραμένει φυσικά ταμπού.Για εμάς,το πράγμα είναι ξεκάθαρο, μαθαίνουμε στο σχολείο πως οι Τούρκοι ήταν που πυρπόλησαν τη Σμύρνη.Πρέπει να σημεωθεί πως υπάρχουν αρκετές μαρτυρίες και στοιχεία της εποχής που ενισχύουν αυτήν την εκδοχή,χωρίς όμως να είναι αδιάσειστα.Ήταν κεντρική οδηγία και ρητή εντολή του Κεμάλ ή έκαψαν την πόλη στρατιώτες και ομάδες ατάκτων που παρασύρθηκαν ενώ λεηλατούσαν το ελληνικό στοιχείο;Είμαστε βέβαιοι,ή γεννώνται στο μυαλό μας ερωτήματα ακούγοντας και την άλλη πλευρά;Ο καθένας πρέπει να δώσει την δική του απάντηση σε αυτό το ερώτημα.Το βέβαιο είναι πως 77 χρόνια μετά,δεν έχουμε μάθει ακόμα με λεπτομέρειες,και ίσως να μην μάθουμε και ποτέ,ποιός ακριβώς και γιατί ξεκίνησε τελικά τη Μεγάλη Φωτιά της Σμύρνης,την τελευταία πράξη της Μικρασιατικής Καταστροφής και μία μαύρη σελίδα για τον Ελληνισμό.
Σύντομο χρονολόγιο των ημερών:
Στις 25 αυγούστου αρχίζει η μαζική έξοδος του ελληνισμού της Σμύρνης, ο οποίος κατακλύζει την περίφημη Προκυμαία της πόλης.Ήταν πρωί της 27ης Αυγούστου όταν οι πρώτοι έφιπποι Τσέτες μπήκαν στη Σμύρνη.Το ίδιο βράδυ ξεκίνησαν οι λεηλασίες.
Στις 31 Αυγούστου άρχισαν να ανάβουν φωτιές στην πόλη,ξεκινώντας από την αρμενική συνοικία και συνεχίζοντας στην ελληνική. Μέχρι τις 3 Σεπτεμβρίου οτιδήποτε ελληνικό, είχε γίνει πια στάχτη.
Οι τελευταίες σκηνές της μικρασιατικής τραγωδίας εξελίσσονται στην προκυμαία. Πανικόβλητοι χιλιάδες άνθρωποι προσπαθούν απεγνωσμένα να επιβιβαστούν στα πλοία που ήταν συγκεντρωμένα στο λιμάνι της Σμύρνης.Οι ξένοι ναύτες τους εμπόδιζαν με κάθε τρόπο, με αποτέλεσμα αρκετοί να πνιγούν.Μόνο μετά από πολλές διπλωματικές κινήσεις επετράπη σε ελληνικά πλοία να παραλάβουν πρόσφυγες.
Από τους 18.000 αρμένιους της σμύρνης μόλις 2000 σώθηκαν ως πρόσφυγες.Έως τις 18 Σεπτεμβρίου 250.000 ήταν οι Ρωμιοί πρόσφυγες που έφτασαν στην Ελλάδα από τη γύρω περιοχή.Συνολικά,55.000 σπίτια καταστράφηκαν,από τα οποία 43.000 ήταν ελληνικά, 10.000 αρμένικα και 2.000 ξένων υπηκόων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου