Κυριακή 13 Φεβρουαρίου 2011

Τα τεκμήρια που «δαγκώνουν» τους φορολογούμενους

Στο πρώτο μέρος του αφιερώματος για τη νέα φορολογική δήλωση σας ενημερώσαμε πώς θα γλιτώσετε φόρους, πώς θα διασφαλίσετε το αφορολόγητο των 12.000 ευρώ, τι θα πρέπει να κάνετε με τις αποδείξεις και ποιες είναι οι δαπάνες που μειώνουν το φορολογητέο εισόδημα ή το φόρο που προκύπτει προτού τυπωθεί το εκκαθαριστικό. Στο σημερινό δεύτερο μέρος η «Π+13» αναλύει τι γίνεται με τα τεκμήρια τα οποία «δαγκώνουν» και επανήλθαν στη ζωή μας από τα περσινά εισοδήματα, τα οποία θα δηλώσουμε από τον άλλο μήνα (για μισθωτούς και συνταξιούχους η δήλωση είναι όλο το Μάιο). Τα τεκμήρια, όσο κι αν κρίνονται μικρά για ορισμένους, με τη μέθοδο «φασούλι το φασούλι γεμίζει το σακούλι» μπορούν να φέρουν πολλούς σε δύσκολη θέση.
Το αποτέλεσμα σε μια τέτοια περίπτωση είναι ο φορολογούμενος να κληθεί να πληρώσει περισσότερο φόρο από αυτόν που αντιστοιχεί στο εισόδημα που ειλικρινώς ή όχι δηλώνει στην εφορία. Ένα απλό παράδειγμα για να μπείτε στο νόημα της φορολόγησης βάσει τεκμηρίων.
Αν ένας φορολογούμενος δηλώσει εισόδημα 22.000 ευρώ, αλλά το σύνολο των τεκμηρίων που έχει αθροιζόμενο φθάνει τις 28.000 ευρώ, τότε θα πληρώσει φόρο όχι επί των 22.000 αλλά επί των 28.000 ευρώ. Θα πληρώσει δηλαδή φόρο για επιπλέον 6.000 ευρώ εισόδημα, το οποίο δεν εισέπραξε κατά δήλωσή του. Η φορολόγηση του εισοδήματος γίνεται πλέον για τα εισοδήματα του 2010 με βάση την καινούργια φορολογική κλίμακα. Τα τεκμήρια που ισχύουν για τα εισοδήματα του 2010 είναι για σπίτια, αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής, αεροσκάφη, πισίνες, δίδακτρα και οικιακούς βοηθούς. Το υπουργείο Οικονομικών μάλιστα έχει προϋπολογίσει ότι από τα τεκμήρια που επέστρεψαν στη ζωή των φορολογουμένων θα εισπράξει 700 εκατ. ευρώ το 2011.

Τεκμήριο κατοικίας

Το σπίτι στο οποίο διαμένει ο φορολογούμενος, είτε είναι ιδιόκτητο είτε ενοικιαζόμενο, αποτελεί τεκμήριο. Στο βιβλιαράκι οδηγιών συμπλήρωσης της φορολογικής δήλωσης προσδιορίζεται ότι ιδιοκατοικούμενες ή μισθωμένες ή δωρεάν παραχωρηθείσες κύριες και δευτερεύουσες κατοικίες είναι τεκμήριο.

Πόσο είναι αυτό το τεκμήριο;

Για κύρια κατοικία υπολογίζεται κλιμακωτά με βάση την επιφάνειά της ως εξής:
• Μέχρι και 80 τ.μ. κύριοι χώροι, 30 ευρώ ανά τ.μ.
• Από 81 τ.μ. μέχρι και 120 τ.μ. κύριοι χώροι, 50 ευρώ ανά τ.μ.
• Από 121 τ.μ. μέχρι και 200 τ.μ. κύριοι χώροι, 80 ευρώ ανά τ.μ.
• Από 201 τ.μ. μέχρι και 300 τ.μ. κύριοι χώροι, 150 ευρώ ανά τ.μ.
• Από 301 τ.μ. και άνω κύριοι χώροι, 300 ευρώ ανά τ.μ.


Προσοχή: Αυτό που μόλις διαβάσατε αφορά το τεκμήριο των κύριων χώρων. Για παράδειγμα διαμέρισμα 90 τ.μ. έχει (80×30=2.400+10χ50=500) συνολικό τεκμήριο 2.900 ευρώ.

Αν το σπίτι που μένετε έχει και αποθήκη ή γκαράζ ή γενικώς βοηθητικούς χώρους, τότε το τεκμήριο γι’ αυτούς τους χώρους υπολογίζεται με 30 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.
Για παράδειγμα γκαράζ 15 τ.μ. και αποθήκη 20 τ.μ. Έχουν τεκμήριο (15×30=450+20×30=600) συνολικά 1.050 ευρώ.
Όλα αυτά ισχύουν για τα ακίνητα που ανήκουν σε περιοχές με τιμή ζώνης, σύμφωνα με τον αντικειμενικό προσδιορισμό των ακινήτων, έως 2.800 ευρώ.

Κι αν η αντικειμενική τιμή είναι υψηλότερη τι συμβαίνει;

Αν η αντικειμενική τιμή ζώνης είναι από 2.800 έως 4.999 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, η αντικειμενική δαπάνη προσαυξάνεται κατά 40%. Και επιπλέον για περιοχές με αντικειμενική τιμή ζώνης από 5.000 ευρώ και άνω το τετραγωνικό μέτρο, το τεκμήριο προσαυξάνεται κατά 70%.

Και με τις μονοκατοικίες τι γίνεται;

Για μονοκατοικία τα ποσά των τεκμηρίων που υπολογίστηκαν, όπως σας είπαμε ήδη, προσαυξάνονται κατά 20%.

Τι γίνεται αν το ακίνητο είναι εκτός αντικειμενικού συστήματος;

Για τα ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές εκτός αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων θα λαμβάνεται υπόψη η τιμή εκκίνησης.

Δευτερεύουσα κατοικία

Αυτά ισχύουν για την κύρια κατοικία. Υπάρχουν όμως και τα εξοχικά ή γενικώς όπως αποκαλούνται πλέον όλα -πλην κύριας κατοικίας- δευτερεύουσες κατοικίες. Για δευτερεύουσα κατοικία που ιδιοκατοικείται ή μισθώνεται ή έχει παραχωρηθεί δωρεάν λαμβάνεται το ήμισυ της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης διαβίωσης που προκύπτει όταν έχουμε κύρια κατοικία μαζί με το βοηθητικό χώρο της. Αν η κατοικία μισθώνεται ορισμένους μήνες μέσα στο έτος, τα ετήσια ποσά της αντικειμενικής δαπάνης διαβίωσης θα επιμερίζονται με βάση τους μήνες που διαρκεί η μίσθωση. Για δευτερεύουσες εξοχικές κατοικίες δεν ισχύει πλέον ο περιορισμός της ετήσιας δαπάνης διαβίωσης που προκύπτει από αυτές, για τρεις μήνες το χρόνο.

Πότε δεν είναι τεκμήριο

Δεν υπολογίζεται ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης στις περιπτώσεις των κενών κατοικιών. Για να αποδειχθεί στην εφορία, όμως, ότι η κατοικία ήταν κενή για διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών, απαιτείται η προσκόμιση φωτοαντίγραφων λογαριασμών της ΔΕΗ ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο (π.χ. λογαριασμοί ύδρευσης, κοινοχρήστων), από το οποίο να αποδεικνύεται ότι το ακίνητο ήταν κενό για όλο το υπόψη διάστημα. Προσοχή: Εξοχικά όπου έχετε αφήσει ένα φως ανοικτό για ασφάλεια ή έχετε αφήσει το ψυγείο να δουλεύει δεν μπορείτε να αποδείξετε ότι ήταν κενά.

Συνιδιοκτησίες

Σε περίπτωση συνιδιοκτησίας του ακινήτου, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης θα υπολογίζεται με βάση τη συνολική επιφάνεια της κατοικίας και στη συνέχεια θα γίνεται ο επιμερισμός της, μεταξύ των συνιδιοκτητών, με βάση τα ποσοστά συνιδιοκτησίας τους.

Αντίκες-αναπηρικά

Προσοχή: Τεκμήριο δεν εφαρμόζεται για επιβατικά ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητα που διαθέτουν πιστοποιητικό αυθεντικότητας, καθώς και για επιβατικά αυτοκίνητα ειδικά διασκευασμένα για κινητικά αναπήρους, με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67%.

Σκάφη αναψυχής

Το νέο τεκμήριο για τα σκάφη είναι σχετικά χαμηλό για μηχανοκίνητα ανοικτού τύπου. Αλλά αυξάνεται κατακόρυφα για τα μηχανοκίνητα ή μικτά σκάφη με χώρους ενδιαίτησης, ιδιαίτερα για πάνω από 10 μέτρα.
• Για μηχανοκίνητα σκάφη ανοικτού τύπου (χωρίς χώρο ενδιαίτησης, δηλαδή καμπίνες, μπάνιο, κουζίνα), ταχύπλοα και μη, ολικού μήκους μέχρι 5 μέτρα, το τεκμήριο ορίζεται σε 3.000 ευρώ.
• Για εκείνα που είναι πάνω από 5 μέτρα το τεκμήριο ορίζεται στο ποσό των 4.000 ευρώ.
• Για μηχανοκίνητα ή μικτά σκάφη με χώρους ενδιαίτησης, ολικού μήκους μέχρι και 7 μέτρα, το τεκμήριο ανέρχεται σε 8.000 ευρώ.
• Για άνω των 7 και μέχρι 10 μέτρα προστίθενται 2.000 για κάθε ένα επιπλέον μέτρο μήκους.
• Για άνω 10 μέτρων και μέχρι 12 μέτρα, προστίθενται 5.000 ευρώ ανά επιπλέον μέτρο μήκους.
• Για άνω των 12 μέτρων και μέχρι 15 μέτρα, προστίθενται 10.000 ευρώ για κάθε ένα επιπλέον μέτρο μήκους.
• Για άνω των 15 μέτρων και μέχρι 18 μέτρα, προστίθενται 15.000 ευρώ για κάθε ένα επιπλέον μέτρο μήκους.
• Για άνω των 18 και μέχρι 22 μέτρα, προστίθενται 20.000 ευρώ για κάθε ένα επιπλέον μέτρο μήκους.
• Για άνω των 22 μέτρων προστίθενται τριάντα πέντε 35.000 ευρώ για κάθε επιπλέον μέτρο μήκους.
Τα ποσά μειώνονται κατά 50% για τα πλοία αναψυχής που έχουν κατασκευαστεί ή κατασκευάζονται στην Ελλάδα εξολοκλήρου από ξύλο, τύπων «τρεχαντήρι», «βαρκαλάς», «πέραμα», «τσερνίκι» και «λίμπερτυ», που προέρχονται από την ελληνική ναυτική παράδοση. Το τεκμήριο μειώνεται ανάλογα με την παλαιότητα του σκάφους κατά 15% αν έχει παρέλθει χρονικό διάστημα πάνω από 5 και μέχρι 10 έτη από το έτος που νηολογήθηκε ή λεμβολογήθηκε για πρώτη φορά και 30% αν έχει περάσει χρονικό διάστημα πάνω από δέκα έτη. Τα ποσά μειώνονται κατά 50% προκειμένου για τα ιστιοφόρα σκάφη. Προσοχή: Αναγνωρίζεται πλέον η ακινησία για τα σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης. Για την απόδειξη του χρόνου ακινησίας πρέπει να συνυποβάλλεται με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος βεβαίωση της αρμόδιας Λιμενικής Αρχής για το ακριβές χρονικό διάστημα (χρόνος έναρξης και λήξης ακινησίας ή συνέχιση της ακινησίας κατά την 31η Δεκεμβρίου του έτους) που θα προκύπτει από τις αντίστοιχες καταχωρίσεις σε σχετικό βιβλίο που θα τηρείται από αυτή.

Οικιακοί βοηθοί

Οι οικιακοί βοηθοί που απασχολούμε, όπως και οι οδηγοί αυτοκινήτου, είναι επίσης τεκμήριο. Πόσο είναι το τεκμήριο; Όσο η ετήσια αντικειμενική δαπάνη που καταβάλλεται σε οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό, η οποία ορίζεται στο κατώτατο όριο αμοιβών όπως αυτό προσδιορίζεται από τις ισχύουσες διατάξεις για την αντίστοιχη κατηγορία εργαζομένων. Εξαιρούνται οι δαπάνες που καταβάλλονται στην περίπτωση που ο φορολογούμενος απασχολεί έναν μόνο οικιακό βοηθό καθώς και οι δαπάνες που καταβάλλονται στην περίπτωση που ο φορολογούμενος ή πρόσωπο που συνοικεί με αυτόν και τον βαρύνει έχει αναπηρία 67% και άνω, από διανοητική καθυστέρηση ή φυσική αναπηρία, ή είναι ηλικίας άνω των 65 ετών και απασχολεί ένα νοσοκόμο.

Πισίνες

Όσοι διαθέτουν πισίνα, είτε ανοικτή είτε κλειστή, εμπίπτουν στα τεκμήρια. Προσοχή: Τεκμήριο αποτελεί και η συναρμολογούμενη πισίνα, αφού ο νόμος και το βιβλιαράκι οδηγιών δεν κάνουν καμία διάκριση, εκτός αν μπορείτε να αποδείξετε ότι πρόκειται για παιδικό παιχνίδι… και για μεγαλύτερους από παιδιά.

Το τεκμήριο είναι:

• 100 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο μέχρι και τα 60 τετραγωνικά μέτρα.
• 200 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, για επιφάνεια άνω των 60 τετραγωνικών μέτρων.

Αν η πισίνα ή δεξαμενή κολύμβησης, όπως λέγεται κατά την Εφορία, είναι εσωτερική, τα ποσά διπλασιάζονται. Προκειμένου για κοινόχρηστες πισίνες που βρίσκονται σε συγκροτήματα πολυκατοικιών, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης επιμερίζεται στους ιδιοκτήτες των ακινήτων με βάση τα χιλιοστά κάθε διαμερίσματος στο οικόπεδο.

Τα δίδακτρα

Τα δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία είναι πλέον τεκμήριο. Για τον προσδιορισμό του τεκμηρίου λαμβάνεται υπόψη η ετήσια δαπάνη που καταβάλλεται για ιδιωτικά σχολεία στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης, όπως αυτή προκύπτει από τις σχετικές αποδείξεις παροχής υπηρεσιών. Εξαιρούνται οι δαπάνες που καταβάλλονται σε εσπερινά γυμνάσια και λύκεια, καθώς και στα ειδικά σχολεία ατόμων με ειδικές ανάγκες. Στην περίπτωση διαζευγμένων γονέων όπου άλλος γονέας βαρύνεται με τα τέκνα και άλλος καταβάλλει τις δαπάνες διδάκτρων των τέκνων, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης θα βαρύνει τον γονέα που καταβάλλει τις δαπάνες αυτές.

Διαβίωσης

Το ότι ζουν, αναπνέουν και υπάρχουν οι φορολογούμενοι είναι κι αυτό τεκμήριο. Η ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης ορίζεται στο ποσό των 3.000 ευρώ προκειμένου για άγαμο, διαζευγμένο ή χήρο και στο ποσό των 5.000 ευρώ προκειμένου για συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση.

Περιορισμός για συνταξιούχους και… αμφισβήτηση

Τα τεκμήρια περιορίζονται κατά 30% για συνταξιούχους που έχουν υπερβεί το 65ο έτος της ηλικίας τους.
Το ποσό των τεκμηρίων μπορεί να αμφισβητηθεί από το φορολογούμενο όταν αυτό είναι μεγαλύτερο από την πραγματική δαπάνη του φορολογουμένου και των μελών που τον βαρύνουν, εφόσον αυτό αποδεικνύεται από τον υπόχρεο με βάση πραγματικά περιστατικά ή στοιχεία. Αυτό μπορεί να γίνει για όσους:

α) υπηρετούν τη στρατιωτική θητεία τους στις Ένοπλες Δυνάμεις,
β) είναι φυλακισμένοι,
γ) νοσηλεύονται σε νοσοκομείο ή κλινική,
δ) είναι άνεργοι και δικαιούνται βοήθημα ανεργίας,
ε) συγκατοικούν με συγγενείς πρώτου βαθμού και έχουν μειωμένες δαπάνες διαβίωσης, λόγω αποδεδειγμένης συμβολής στις δαπάνες αυτές των συγγενών τους με την προϋπόθεση ότι οι τελευταίοι αυτοί έχουν εισόδημα από εμφανείς πηγές,
στ) είναι ορφανοί ανήλικοι, οι οποίοι έχουν στην κυριότητά τους επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης από κληρονομιά του πατέρα ή της μητέρας τους και
ζ) προσκομίζουν στοιχεία από τα οποία αποδεικνύεται ότι για λόγους ανώτερης βίας πραγματοποίησαν δαπάνη μικρότερη από την αντικειμενική.

Τι γίνεται με τα αυτοκίνητα

Κατσαριδάκι αγάπη μου, σε έκαναν τεκμήριο. Όσο μικρού κυβισμού κι αν είναι το αυτοκίνητό σας, αποτελεί πλέον τεκμήριο.
Πόσο;

Πάρτε χαρτί και μολύβι και υπολογίστε:

α) Για αυτοκίνητα μέχρι και 1.200 κ.ε. έως 3.000 ευρώ.
β) Για αυτοκίνητα μεγαλύτερα των 1.200 κ.ε. και μέχρι 2.000 κ.ε., προστίθενται 300 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά.
γ) Για αυτοκίνητα άνω των 2.000 κ.ε. και μέχρι 3.000 κ.ε., προστίθενται 500 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά.
δ) Για αυτοκίνητα άνω των 3.000 κ.ε., προστίθενται 700 ανά 100 κυβικά εκατοστά.
Τα ποσά καταλαμβάνουν και τα αυτοκίνητα μικτής χρήσης καθώς και τα αυτοκίνητα τύπου jeep.
Το τεκμήριο μειώνεται ανάλογα με την παλαιότητα του αυτοκινήτου, η οποία υπολογίζεται από το έτος πρώτης κυκλοφορίας του στην Ελλάδα, κατά ποσοστό 30% για χρονικό διάστημα πάνω από 5 και μέχρι 10 έτη και κατά ποσοστό 50% για χρονικό διάστημα πάνω από 10 έτη.

Δεν υπάρχουν σχόλια: