Υπάρχουν δυο υποθέσεις που μπορεί να κάνει κανείς. Πρώτον, πως οι γερμανοί απλά δεν το πιστεύουν. Ίσως να ελπίζουν πως θα γίνει τόση η δυστυχία κάποιων χωρών, που θα θελήσουν να αποχωρήσουν από μόνες τους, σμικρύνοντας έτσι την ευρωζώνη, που θα την αποτελούν κάποιες χώρες με ίδιες απόψεις, και με λιγότερα πλέον ρίσκα για την οικονομία της Γερμανίας, η οποία δεν θα αναγκάζεται να σώζει τις πιο αδύναμες χώρες. Μάλιστα, συχνά η Γερμανία έχει αναφερθεί στο παρασκήνιο για την ανάγκη δημιουργίας μιας Ευρώπης δύο ταχυτήτων.
Η δεύτερη υπόθεση είναι ότι οι Γερμανοί πραγματικά πιστεύουν ότι οι πολιτικές τους θα πετύχουν.
Μια υπόθεση θέλει τις αδύναμες χώρες να πάνε σε μια τόσο μεγάλη εσωτερική υποτίμηση, που θα μπουν σε εξωτερικά πλεονάσματα, μαζί με τον υπόλοιπο κόσμο, επαναφέροντας έτσι την οικονομική δραστηριότητα.
Μια άλλη υπόθεση θέλει τον συνδυασμό των δραστικών μεταρρυθμίσεων, με το ξεπούλημα των περιουσιακών στοιχείων, να προσελκύει επενδύσεις. Αυτό θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει το λογιστικό έλλειμμα βραχυπρόθεσμα και να προκαλέσει οικονομική ζωντάνια μακροπρόθεσμα.
Ίσως δηλαδή οι Γερμανοί να πιστεύουν πως θα υπάρξει ή μια σκληρή προσαρμογή, ή μια γρήγορη έξοδος. Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα, ο ηθικός κίνδυνος θα εκλείψει, τα γερμανικά ανοίγματα θα μειωθούν και όλα θα πάνε καλά για αυτούς.
Η έξοδος όμως των φτωχών ενέχει κινδύνους. Το ίδιο και το σενάριο της προσαρμογής και του ξεπουλήματος. Και οι κίνδυνοι δεν περιορίζονται μόνο στις αδύναμες χώρες. Η Γερμανία εξάγει το 5% των προϊόντων της στην Κίνα, και το 42% στην ευρωζώνη. Ήδη, η κρίση εξασθένησε την βασισμένη στις εξαγωγές Γερμανία.
Εκτός από τους οικονομικούς κινδύνους, η διάσπαση της ευρωζώνης θα προκαλέσει και πολιτικά ρίσκα για την ηγέτιδα χώρα της. Εν ολίγοις, η ευρωζώνη οδεύει προς διάλυση και η Γερμανία όχι μόνο δεν κάνει κάτι για αυτό, αλλά αρχίζει να φαίνεται σαν να το επιθυμεί.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχουν αρκετές εναλλακτικές επιλογές. Μερικά όχι πρέπει να γίνουν ναι. Χρειάζονται τα ευρωομόλογα, χρειάζεται η συλλογική εγγύηση των τραπεζών, χρειάζεται λιγότερη λιτότητα, χρειάζεται περισσότερη νομισματική χαλάρωση, και χρειάζεται αύξηση της ζήτησης στην Γερμανία. Έτσι θα έρθει η επιτυχία. Και έτσι θα αποφευχθούν οι αρνητικές συνέπειες της διάλυσης της ευρωζώνης (μερικής ή ολικής). Και για να πετύχουν όλα αυτά μακροπρόθεσμα, χρειάζεται περισσότερη πολιτική ολοκλήρωση.
Το κλειδί της σημερινής κρίσης στην Ευρώπη είναι ξεκάθαρα η Γερμανία και η Α. Μέρκελ και το πώς αντιλαμβάνεται τα εθνικά της συμφέροντα. Μόλις αντιληφθούν πως η παρούσα στάση τους δεν λειτουργεί, οι Γερμανοί θα πρέπει να επιλέξουν μεταξύ αλλαγής πορείας, ή ναυάγιου δε μπορεί να αποκλειστεί ότι φθάνει η ώρα του «μαύρου κύκνου», το οποίο σημαίνει με απλά λόγια, ότι αντί να αποχωρήσει μια χώρα μέλος (Ελλάδα, Ισπανία), τελικά να αποχωρήσει η Ισπανία. Σε κάθε περίπτωση, ο κίνδυνος η Γερμανία να συμπεριφερθεί για ακόμη μια φορά κατώτερη των περιστάσεων φαίνεται πολύ πιθανή, με κίνδυνο η ευρωζώνη να μπει στο χρονοντούλαπο της ιστορία, ενώ είναι σίγουρο ότι η διάσπαση της ένωσης θα οδηγήσει σε σημαντικά προβλήματα την παγκόσμια οικονομία, για αρκετά χρόνια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου