Βρήκαν γιατί παθαίνουν έμφραγμα οι άντρες

Βρετανοί επιστήμονες βρήκαν μια γενετική εξήγηση στο ερώτημα γιατί οι άντρες έχουν περισσότερες πιθανότητες από τις γυναίκες να πάθουν έμφραγμα και εγκεφαλικό. Το κλειδί είναι μια ομάδα γενετικών μεταλλαγών στο χρωμόσωμα του ανδρικού φύλου, η οποία θέτει όσους την φέρουν σε αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών προβλημάτων.
Όπως γράφει η εφημερίδα «Τάιμς» του Λονδίνου, έως πρότινος η διαφορά στα ποσοστά καρδιοπάθειας μεταξύ ανδρών και γυναικών αποδιδόταν στο ότι οι άντρες είθισται να έχουν πιο «ριψοκίνδυνο» τρόπο ζωής (καπνίζουν λ.χ. περισσότερο) και στο ότι οι γυναίκες προστατεύονται από τα οιστρογόνα τους.
Η νεώτερη μελέτη, που παρουσιάσθηκε χθες στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Καρδιολογίας, στη Στοκχόλμη, υποδηλώνει ότι οι άντρες που φέρουν ένα σετ γονιδίων (την απλοομάδα Ι, όπως λέγεται) στο χρωμόσωμα Υ, διατρέχουν κατά 55% υψηλότερο κίνδυνο καρδιοπάθειας.
«Γνωρίζουμε καλά την διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών, αλλά δεν ήταν ξεκάθαρο εάν οφείλεται στον τρόπο ζωής, τις ορμόνες ή αν είχε γενετικές ρίζες», είπε ο επικεφαλής ερευνητής δρ Νάιλες Σαμάνι, καθηγητής Καρδιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Λέστερ.
Το νέο εύρημα παρέχει επίσης μια εξήγηση γιατί οι Βορειοευρωπαίοι κινδυνεύουν περισσότερο από την καρδιοπάθεια απ’ ό,τι οι συνομήλικοί τους των Μεσογειακών κρατών. Η απλοομάδα Ι είναι πιο συχνή στην βόρειο, κεντρική και ανατολική Ευρώπη, γεγονός που ενισχύει τον ρόλο των γονιδίων στην εμφάνιση της νόσου.
Η πρακτική αξία του ευρήματος στο μέλλον θα είναι να γίνονται αναλύσεις στους άντρες για να διαπιστωθεί εάν είναι φορείς της απλοομάδας Ι και αναλόγως να λαμβάνονται μέτρα σε παραμέτρους που μπορούν να αλλάξουν, όπως στο κάπνισμα, στην πίεση και στην χοληστερόλη.

Τα χρωμοσώματα

Ο άνθρωπος διαθέτει 23 ζεύγη χρωμοσωμάτων, το ένα εκ των οποίων είναι τα χρωμοσώματα του φύλου (ή φυλετικά χρωμοσώματα): το Χ για το γυναικείο φύλο και το Υ για το ανδρικό.
Οι γυναίκες διαθέτουν δύο χρωμοσώματα Χ, ενώ οι άντρες έχουν ένα Χ και ένα Υ. Το Υ πάντοτε το κληρονομούν από τον πατέρα τους και επειδή ποτέ δεν συνδυάζεται με αυτό ενός ερωτικού συντρόφου, περνάει ατόφιο από γενιά σε γενιά – με άλλα λόγια, δεν υπόκειται σε μια διεργασία που λέγεται ανασυνδυασμός του DNA και η οποία «ανακατεύει» το γενετικό υλικό των χρωμοσωμάτων σε κάθε νέο άτομο.
Ο μόνος τρόπος για να αλλάξει το χρωμόσωμα Υ από γενιά σε γενιά είναι να γίνει κάποια αυτόματη (δίχως δηλαδή εξωτερικό αίτιο) μεταλλαγή.
Οι αυτόματες μεταλλαγές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αναγνωριστούν οι κατηγορίες του χρωμοσώματος Υ που αποκαλούνται απλοομάδες. Οι άντρες με την ίδια απλοομάδα πρέπει να έχουν μοιραστεί έναν κοινό πρόγονο στο παρελθόν.
Η απλοομάδα Ι έφτασε στην Ευρώπη από την Μέση Ανατολή πριν από 25.000 χρόνια.

Η μελέτη

Στη νέα μελέτη, εξετάστηκε το γενετικό υλικό 3.000 ανδρών, οι 1.295 εκ των οποίων είχαν καρδιοπάθεια.
Όσοι έφεραν την απλοομάδα Ι, διέτρεχαν κατά 55% υψηλότερο κίνδυνο να είναι καρδιοπαθείς – με τον αυξημένο κίνδυνο να μην μπορεί να εξηγηθεί από παραδοσιακούς παράγοντες κινδύνου, όπως η χοληστερόλη, η υπέρταση ή το κάπνισμα.
Το εύρημα αυτό εξηγεί, σύμφωνα με τους ειδικούς, σε μεγάλο βαθμό τι προδιαθέτει τους άντρες για την ανάπτυξη καρδιοπάθειας και γενικότερα καρδιαγγειακών προβλημάτων.