Φάρμακο από μεταλλαγμένες κατσίκες

Σε φάρμακα από γάλα μεταλλαγμένων ζώων στρέφονται οι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες, που θέλουν να εκμεταλλευθούν τις καινούργιες δυνατότητες της βιοτεχνολογίας. Οι κατσίκες που βόσκουν αμέριμνες σε μια φάρμα της κεντρικής Μασαχουσέτης δεν είναι σαν τις άλλες. Ανήκουν σε ένα εκλεκτό κοπάδι που έχει μετατραπεί σε μηχανή παραγωγής φαρμάκων.Τα ζώα αυτά είναι γενετικά τροποποιημένα για να παράγουν ανθρώπινες πρωτεΐνες στο γάλα τους, οι οποίες προλαμβάνουν τη δημιουργία επικίνδυνων θρόμβων. Η εταιρεία εξάγει την πρωτεΐνη και τη μετατρέπει σε φάρμακο για την αποφυγή εγκεφαλικών, πνευμονικής εμβολής και άλλων απειλητικών καταστάσεων για τη ζωή.
Η φαρμακευτική εταιρεία έχει ζητήσει από τον αμερικανικό οργανισμό τροφίμων και φαρμάκων να εγκρίνει το νέο φάρμακο, που ονομάζεται ΑΤryn. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το έχει ήδη εγκρίνει από το 2006.Την περασμένη Παρασκευή, μια επιτροπή Αμερικανών ειδικών έκρινε πως το φάρμακο είναι ασφαλές και αποτελεσματικό. Αν εγκριθεί τον Φεβρουάριο όπως αναμένεται, θα είναι το πρώτο φάρμακο που θα κυκλοφορήσει στην Αμερική από μεταλλαγμένα ζώα και θα ακολουθήσουν εκατοντάδες άλλα φάρμακα από γάλα γενετικά τροποποιημένων αιγοπροβάτων, κουνελιών και άλλων ζώων. Υποψήφια είναι ήδη φάρμακα που αντιμετωπίζουν την αιμοφιλία, τις νόσους του αναπνευστικού, τις εκχυμώσεις και τα οιδήματα.«Από τη στιγμή που καταφέραμε να δημιουργήσουμε μεταλλαγμένα ζώα, αυτή ήταν μια φυσιολογική εξέλιξη», λέει ο Τζέιμς Μάρεϊ, γενετιστής και καθηγητής Ζωολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Ντέιβις. «Γίνεται με τη μέθοδο αποκοπής και επικόλλησης, χρησιμοποιώντας μοριακά ψαλίδια».
Μεγάλες επενδύσεις
Η βιομηχανία της βιοτεχνολογίας ανυπομονεί να εγκριθεί το νέο φάρμακο. Η έγκριση του αρμόδιου οργανισμού θα ανοίξει την πόρτα σε αυτή την τεχνολογία και θα στείλει σήμα στους καταναλωτές ότι δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα από τις νέες μεθόδους, στις οποίες βέβαια έχουν ήδη επενδυθεί εκατομμύρια δολάρια. «Αν εγκριθεί, θα ανοίξει την πόρτα για πολλά παρόμοια προϊόντα που ετοιμάζονται», λέει ο Σαμίρ Σινγκ, πρόεδρος της εταιρείας Ρharming που παρασκευάζει φάρμακα από το γάλα γενετικά τροποποιημένων αγελάδων και κουνελιών.
Αντιρρήσεις
Δεν λείπουν βέβαια οι αντιρρήσεις για αυτή την τεχνολογία, ιδίως από όσους εναντιώνονται στα τρόφιμα από μεταλλαγμένα ζώα. Οι επιστήμονες όμως βρίσκουν πολλά υποσχόμενη την τεχνολογία.Πολλά φάρμακα παράγονται σε βιοαντιδραστήρες από βακτήρια ή από κύτταρα που παίρνουν από τις ωοθήκες των χάμστερ και απαιτούν εκτεταμένη επεξεργασία για να μπορούν να χρησιμεύσουν στον άνθρωπο. Τα μεταλλαγμένα ζώα είναι μία εναλλακτική μέθοδος για την παραγωγή πρωτεϊνών, οι οποίες αποτελούν τη βάση για όλα τα βιολογικά φάρμακα.«Εκμεταλλευόμαστε το γεγονός ότι ο μαζικός αδένας σχεδιάστηκε από τη φύση για να παράγει πρωτεΐνες», λέει ο Τομ Νιούμπερι, αντιπρόεδρος της GΤC.
Το μυστικό στο DΝΑ
Η διαδικασία σχεδιασμού του γάλακτος με ανθρώπινες πρωτεΐνες αρχίζει με την αναγνώριση του ανθρώπινου γονιδίου που περιέχει τις οδηγίες για την παραγωγή μίας χρήσιμης πρωτεΐνης.Η αλληλουχία του ανθρώπινου DΝΑ αναμειγνύεται με τμήματα ζωικού DΝΑ, τα οποία ελέγχουν το πού και πότε θα παραχθεί η πρωτεΐνη. Έτσι, το ανθρώπινο γονίδιο ενεργοποιείται μόνο στον μαζικό αδένα την περίοδο της γαλουχίας και δεν επεμβαίνει στον υπόλοιπο οργανισμό του ζώου.Το DΝΑ τοποθετείται στο κύτταρο ενός ζωικού εμβρύου με μια μικροσκοπική βελόνα. Δεν είναι όμως σίγουρο ότι θα πετύχει. Όταν γίνεται ο διαχωρισμός του κυττάρου, κάποιες φορές ενσωματώνει το ξένο DΝΑ στο δικό του γονιδίωμα και κάποιες όχι.Στη συνέχεια, το έμβρυο μεταφέρεται στη μήτρα της παρένθετης μητέρας, με πιθανότητα 1% ώς 3% να γεννηθεί ένα υγιές νεογνό που θα περιέχει την ανθρώπινη πρωτεΐνη.
Ένα κοπάδι φτάνει
Μια πιο προηγμένη μέθοδος είναι να τοποθετηθεί το ανθρώπινο DΝΑ στον πυρήνα του κυττάρου. Το τροποποιημένο κύτταρο μπορεί να κλωνοποιηθεί για να δημιουργήσει ένα νέο ζώο που φέρει το ανθρώπινο γονίδιο. Με τρία ώς πέντε ζώα, η εταιρεία μπορεί να χρησιμοποιήσει παραδοσιακές μεθόδους γονιμοποίησης για να δημιουργήσει ένα ολόκληρο κοπάδι από γενετικά τροποποιημένες αγελάδες, πρόβατα ή κατσίκια.
«Πέντε ή έξι αγελάδες είναι αρκετές για τις πρωτεΐνες που απαιτούνται στην παγκόσμια παραγωγή ορισμένων φαρμάκων», λέει ο Μάρεϊ, ενώ για τα περισσότερα φάρμακα αρκούν κοπάδια από 50 αγελάδες ή 100 κατσίκες.
Στοιχίζει λιγότερο από την παραγωγή στα εργαστήρια
Η μέθοδος παρασκευής φαρμάκων από γάλα μεταλλαγμένων ζώων στοιχίζει λιγότερο στις φαρμακευτικές εταιρείες από ό,τι οι βιοαντιδραστήρες. Μάλιστα η τεχνική είναι τόσο φθηνή, που θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε φάρμακα για ασθένειες που αφορούν σχετικά λίγο κόσμο.Για να γίνει το ΑΤryn, οι επιστήμονες χρησιμοποιούν την τεχνική της μικρο-ένεσης για να τοποθετήσουν σε έμβρυα αγελάδων το ανθρώπινο γονίδιο που παράγει την άλφα-αντιθρομβίνη.Η πρωτεΐνη αυτή είναι απαραίτητη για την πρόληψη δημιουργίας θρόμβων. Ένας στους 5.000 ανθρώπους γεννιέται χωρίς την ικανότητα παραγωγής της. Οι περισσότεροι ασθενείς παίρνουν αντιπηκτικά φάρμακα, τα οποία όμως είναι επικίνδυνα σε περίπτωση εγχείρησης ή γέννας. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι ασθενείς λαμβάνουν την αντιθρομβίνη από πλάσμα ανθρώπινου αίματος. Όμως, ακόμα κι αν όλο το πλάσμα στις Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή αντιθρομβίνης, θα φτάσει μόνο για 100 κιλά πρωτεΐνης. «Την ίδια ποσότητα μπορούμε να φτιάξουμε με 150 κατσίκες», λέει ο Τομ Νιούμπερι, αντιπρόεδρος της φαρμακευτικής GΤC.Η αντιθρομβίνη δεν είναι η μόνη πρωτεΐνη που παράγουν οι επιστήμονες από το γάλα γενετικά τροποποιημένων ζώων. Σε πιλοτικές δοκιμές, έχουν συνθέσει άλλες 100 ανθρώπινες πρωτεΐνες, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε φάρμακα για την αντιμετώπιση της αιμοφιλίας ή νόσων του αναπνευστικού.Η Ρharming, με έδρα την Ολλανδία, ετοιμάζει άλλο ένα φάρμακο από γάλα μεταλλαγμένων κουνελιών.Προορίζεται για όσους έχουν μία γενετική μετάλλαξη που δεν αφήνει τον οργανισμό να παράγει μία συγκεκριμένη πρωτεΐνη. Οι ασθενείς παρουσιάζουν συχνά οιδήματα, πόνο στην κοιλιακή χώρα και δύσπνοια.
Πηγή:Τα Νέα